موضوع: موارد حرمت احکام حائض

ششمین موردی که بر حائض حرام است عبور از مسجد الحزام و مسجد النبی است که به اصحاب امامیه نسبت داده شده که همه این عبور از این دو مسجد را حرام می دانند و به دو روایت استناد شده است

اول : روایت محمد بن مسلم که امام باقر علیه السلام فرمودند جنب و حائض نباید به این دو حرم نزدیک شوند لا یقربان المسجدین الحرمین و بقیه مساجد را می توانند عبور کنند اما نمی توانند بشینند ، لا یقربان اشاره به عبور دارد که عبور هم حرام است

اشکال : این روایت از نظر سند ضعیف است و در سند آن نوح بن شعیب است که مشترک بین بغدادی و خراسانی است که بغدادی توثیق دارد

یمکن أن یقال : از دو جهت می شود سند را تقویت کرد یکی از جهت وحدت طبقه یعنی هر دو در یک زمان و عصر بوده‌اند و دوم اتحاد راوی و مروی عنه که هر دو از امام باقر علیه‌السلام روایت می کنند لذا می شود ثابت کرد که یک شخص بوده که در بغداد متولد شد و مدتی آنجا بود و بعد به خراسان آمده و تا آخر عمر آنجا بوده است

نظر استاد : این توجیه از نظر ما صحیح است اما مفید ظن است و قطع نمی آورد و در رجال قطع برای ما حجت است مگر دلیل خاصی باشد در ظن لذا دلالت روایت روشن است

دوم : از ابی حمزه که امام باقر علیه السلام فرمود اگر مردی در یکی از این دو مسجد بخوابد و محتلم شود بدون تیمم از مسجد عبور نکند یا اگر زنی در یکی از این دو مسجد حیض شد بدون تیمم خارج نشود و در سایر مساجد می توانند بدون تیمم عبور کنند

تقریب استدلال : امر به تیمم برای جنب و حائض در عبور از این دو مسجد دلیل است که این عبور حرام است همانطوری که حائض و جنب با اختیار خودشان نمی توانند عبور کنند همچنین اگر در آن دو مسجد حیض یا محتلم شوند حق عبور ندارند مگر با تیمم پس اصل عبور حرام است

اشکال : روایت از جهت دلالت مشکلی ندارد اما از نظر سند مرفوعه است چون می گوید رفعه عن فلان پس به این دو روایت فوق نمی‌توان اعتماد کرد و به همین خاطر وقتی فقها مساله جواز عبور حائض و جنب از سایر مساجد را فتوا می دادند نگفتند که عبور از سایر مساجد جایز است الا مسجدین بلکه مطلقا گفته اند عبور این دو نفر از همه مساجد جایز است و نظر ما احتیاط واجب در ترک است بخاطر شهرت

سوال آیا مشاهد مشرفه مثل مساجد هست یا نه ؟ مرحوم سید ره این دو را از نظر احکام مرتبط دانست اما ما در باب جنابت بحث کردیم که

اولا : احکام الله مترتب بر عناوین مساجد است و عنوان مسجد به مشاهد مشرفه صدق نمی کند لذا احکام مساحد در مشاهد جاری نیست

ثانیا : تعظیم مشاهد مشرفه واجب است ، ﴿من یعظم شعایر الله﴾ ..... اما عبور کردن از مشاهد هتک حرمت و مخالف با تعظیم شعائر نیست چون تعظیم یا هتک حرمت قصدی است و حائض اگر به قصد هتک حرمت از مشاهد مشرفه عبور کند کار حرامی کرده است اما اگر به این نیت نبود مشکلی ندارد ، روایات ناهیه هم در باب جنابت ذکر کرده اند بعضی ها ضعیف السند و برخی ضعیف الدلاله بود و اشکال ما این بود که جنب و حائض درحضور و مجلس امام می نشستند در حالی که منعی نیامده است

اما درمورد رواق ها ، فقها استثنا کردند چون بیت به رواق صدق نمی کند و موضوع روایات ناهیه ، بیت است نه رواق اما احتیاط مستحب این است که در رواق ها توقف نکند و اکر هتک حرمت باشد نباید وارد شود

حال اگر زنی در مسجدین حائض شد در صورتی که خون او قطع شد تیمم بکند و از آنجا خارج شود اما اگر خون جاری است باید سریعا خارج شود و تیمم نکند و اگر فرصتی که برای تیمم کردن و خروج می گذارد هر دو مساوی باشند از نظر ما مخیر بین خروج‌ یا تیمم است اما از نظر سید ره و عده ای گفته اند که در صورت مساوی یا کمتر بودن زمان تیمم باید خارج شود