روایات استظهار دلالت دارد بر اینکه حرمت عبادات در ایام عادت ماهانه برای حائض حرمت ذاتی است نه تشریعی که برخی از روایات بیان شد و جواب داده شد اما سه روایت دیگر هم مطرح شد

اما جواب ما این است که این سه روایت گرچه وارد شده بر ترک عبادت در ایام استظهار به لفظ احتیاط و قعود اما دلالت بر حرمت ذاتیه ندارد بلکه یا از باب ارفاق به زنان در این دوران امر می فرماید که نماز را ترک کند یا اینکه عبادت در زمان خون ریزی زن مشروعیت ندارد و محبوبیت ندارد اما شواهد بر این مطلب

شاهد اول : فضل بن شاذان از امام رضا علیه السلام حدیثی نقل کرد که حضرت علت نماز نخواندن را فرمودند که لانها فی حد نجاسته فاحب الله ان لا یعبد الا طاهر که این زن نجس است و خدا دوست دارد او را پاک عبادت کند از این علت استفاده می شود که در حال نجاست ترک نماز واجب است و اگر خداوند فرمود به هیچ وجه نماز را نباید ترک کرد به این معنا نیست که نماز را بدون طهارت بخواند بلکه اراده جدی مولا بر طهارت است

شاهد دوم : روایت خلف بن حماد است درباره اشتباه حیض به خون کثیف که حضرت فرمودند باید پرهیز کند اگر خون حیض بود نماز را کنار بگذارد و اگر خون کثیف بود خودش را بشوید و وضو بگیرد از این روایت استفاده می شود که زمانی که مساله خون بر او مشتبه است باید نماز را ترک کند چون فاقد طهارت است لذا از نظر دلالت مشخص شد که این گونه روایات دلالت بر حرمت ذاتی عبادت حائض ندارد

اما از نظر سند روایت اسماعیل جعفی ضعیف است چون در سند آن نام قاسم آمده و مجهول است و دلالت حدیث هم که مشخص شد که یا برای ارفاق زنان است یا اینکه در این دوران طهارت ندارد

مرحوم حاج آقا رضا همدانی ره در مصباح الفقیه ذکر کردند که این روایت صریح یا کالصریح دلالت بر حرمت ذاتی دارد چون امام علیه السلام ترک به نماز کرد معلوم می شود که نماز بالذات بر او حرام است لذا اگر رجاء نماز بخواند به اینکه در واقع امر به نماز دارد مرتکب حرام شده یا به خاطر اینکه حرمت ذاتی دارد یا گرفتار تشریع شده است لذا ایشان از روایت خلف بن حماد استفاده بر حرمت ذاتی می کند

جواب‌هایی به ایشان داده شده است :

اول از آقای حکیم ره در مستمسک : که در روایت خلف امر به پرهیز کردن داده شده و ظاهر آن این است که بر زنی که خون می بیند فحص واجب است پس اشاره بر حرمت ذاتی ندارد لذا فالتتقه را بر جمله شرطیه اول مقدم کرد اما در شرطیه دوم فالتتق الله را متاخر کرد از این تقدم و تاخر می فهمیم که هر کجا احتمال می دهد خون حیض است فحص کند

دوم از مرحوم خویی ره در تنقیح : که امام علیه السلام طریق کشف دم حیض و غیر آن را فرمودند و هرگز متعرض نشدند که زن رجاء نماز را بخواند یا نخواند حال این روایت خلف حال بقیه روایات ناهیه است که می فرمود لا تحل لها الصلاة که برای زن حائض نماز نیست یا تدع الصلاة که نماز را ترک کند و منظور ما از این مطلب این است که همانطوری که در اخبار ناهیه بیان شد که نواهی ارشاد به مانعیت است در اینجا هم در روایت خلف ارشاد به مانعیت است یعنی حائض را راهنمایی می کند که حیض مانع نماز است لذا دلالت بر حرمت ذاتی ندارد مثل لا تصل فی ما لا یوکل لحمه