موضوع: اشکال بر ثمره حرمت ذاتیه // عبادت حائض و آیا زن حائض رجاءا می تواند نماز بخواند

دو ثمره بنابر قول به حرمت ذاتیه عبادات حائض در جلسه قبل بیان شد

نظر استاد : حق این است که این دو ثمره به نظر ما ثمره به محسوب نمی شود چون عبادت حائض ملاک محبوبیت ندارد چه قائل شویم به اینکه عبادت او حرمت ذاتی یا عرضی دارد که به قصد امر قطعی یا احتمالی بیاورد وقتی روایات در باب حیض امر می کند که حائض از نماز امساک کند ، و التُمْسِک عن الصلاة یا امر به ترک صلاة می کند ، دعی الصلاة ایام اقرائک که اگر یه قصد امر نماز بخواند گرچه مرتکب حرام شرعی شده اما اگر در همین مورد گرفتار تشریع شود یعنی معتقد باشد که بر حائض نماز واجب است بازهم گناه کرده است و در هر دو‌رصورت نماز او مبغوض مولا است

سوال : آیا به قصد رجاء می تواند نماز بخواند ؟ خیر چون حرمت نماز بر حائض تعلیق بر نمی دارد و واقعی است و دائر بین وجود و عدم است اگر پاک شده نماز بر او واجب است و اگر پاک نشده نماز بر او حرام است اما معنای رجاء این است که نماز می خواند به امید اینکه اگر در واقع پاک بوده ادا کرده باشد هرگز حرمت نماز بر حائض اگر بردار نیست و تعلیق بردار نمی باشد مثل اینکه با شخص می جنگد حال یا طرف روبر دشمن هست یا نیست ؟ یا اینکه شرب خمر حرام است اکر بخورد به امید اینکه آب باشد این نمی شود چون یا آب است یا شراب لذا در مقام بحث ما قصد حائض باید معین باشد که اگر پاک است امر واقعی دارد و اگر پاک نیست امر واقعی ندارد

اما اینکه فرمودند به قصد رجاء در ایام پاکی از باب اینکه انقیاد است حسن عقلی دارد لذا نماز او اطاعت مولا است و عقلا حسن است و قبح و حرمت بر این نماز عارض نمی شود اشکال آن این است که موضوع حرمت ذاتیه و تشریعیه در این صورت واحد می شود در حالی که موضوع آنها فرق دارد حرمت ذاتیه هرگز با حسن عقلی جمع نمی شود و حرمت تشریعی با حسن عقلی جمع می شود از آنجایی که در ایام پاکی شک دارد که آیا باطن او پاک شده یا نه ؟ و رجاء نماز بخواند نباید فرق گذاشت بین حرمت تشریعی و ذاتی ولی بین آنها فرق وجود دارد و جمع نمی شوند

امر سوم : تحقیق است که عبادات حائض حرمت ذاتی دارد یا تشریعی ؟ و لذا باید ادله طرفین را بررسی کرد

اما ادله قائلین به حرمت ذاتیه عبادات حائض :

اول : پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند دعی الصلاة ایام اقرائک ، یعنی رها کن نماز را در ایام حیض این امر به ترک ، ظاهر در وجوب است یعنی ترک نماز در ایام حیض واجب است چون در این ایام فاقد مصلحت است بلکه دارای مفسده است

اشکال استاد :

اولا : ایام اقرائک قرینه است که منظور حضرت از امر به ترک صلاة این است که نماز در ایام عادت باید ترک شود چون عادت طریق می خواهد و طریق به حیض بودن خود ایام عادت است و حضرت فرمودند معیار در ترک صلاة برای حائض همان عادت است چون عادت طریق به واقع است و اشاره ای به حرمت ذاتی ندارد و شاهد ما این است که راوی از حضرت سوال می کند که خون حیض چگونه ثابت می شود ؟ حضرت فرمودند همان ایام اقرائک دلیل است یعنی همان نفس عادت ماهانه طریقیت و اماریت دارد که حیض است و باید نماز را رها کند

ثانیا : دعی امر حاضر است و این امر ارشادی است و ارشاد به مانعیت است که حیض مانع صحت نماز است مثل اینکه نماز در ما لا یوکل لحمه نهی شده که این لا تصل نهی ارشادی است یا نهی النبی صلی الله علیه و آله عن بیع الغرر که ارشاد می کند که غرر مانع صحت است یا اینکه امر به وضو برای ارشاد به شرطیت طهارت برای صحت نماز است