موضوع: ادامه مساله 9 // مساله 10 و 11

مرحوم سید در ادامه مساله نهم فرمودند اگر بعد از شش روز سه روز یا چهار روز خونی ببیند که صفت حیض را دارد در اینجا سه روز اول و این سه یا چهار روز آخر را حیض و آن سه روز وسط را که صفت استحاضه دارد را احتیاط می کند یعنی جمع بین تروک حائض و اعمال مستحاضه را انجام می دهد

سوال : علت احتیاط چیست ؟ چون در حکم طهری است که بین دو خون فاصله افتاده است

توضیح ذلک : بین فقها اختلاف است که آیا آن سه روز وسط طریق به استحاضه است یا در حکم حیض است ؟ از طرفی می دانیم اقل طهر ده روز است و سه رزو طهر نیست و قبلا بحث شد که پاکی بین دو خون در حکم حیض است لذا فقها در این مساله اختلاف دارند

قول اول : عده ای من جمله شیخ طوسی ره در مبسوط است که مجموع این ده روز حیض حساب می شود و آن سه روز وسط که رنگ زرد دارد هم حیض است مرحوم محقق در معتبر و علامه در تذکره همین نظر را دارند و دلیل آنها این است که سه روز وسطی فاقد صفات حیض است لذا اماریت برای حیض ندارد و طریقیت برای استحاضه دارد اما دو طرف این سه روز خون سیاه است و صفت حیض را دارد و طریقیت به حیض دارد که در اینجا تکاذب بوجود می آید که طریقت این دو بسوی حیض درست است یا نه ؟ و همین‌طور طریقیت به استحاضه ، وقتی تکاذب حاصل شد طریقیت ساقط می شود و از حجیت می افتد در اینجا نباید به صفات مراجعه کند بلکه وظیفه مراجعه به عدد است که عدد ده را انتخاب می کند و مجموع ده روز را حیض قرار می دهد و مخیر بین سه و هفت و ده نیست چون دو طرف صفات حیض را دارند و هر دو طرف واجد طریق به سوی حیض است به همین خاطر باید در این ده روز نماز را نخواند ، صاحب جواهر ره در نجاة العباد همین نظر را دارند

قول دوم : هر دو‌طرف چون هر کدام حیض مستقلی هستند طریق به واقع اند و آن سه روز وسط گرچه قاعده طهر را نداد و کمتر از آن است چون اقل طهر ده روز است الا اینکه طریق استحاضه است و بین ان دو تکاذب نیست و هر دو در جایگاه خودش کشف واقع می کند و اماریت آن ساقط نشده است و باید احتیاط کند چون سه روز وسط در حکم نقاء متخلل است و مرحوم شیخ انصاری ره در کتاب طهارت و سید ره در عروه همین را دارند

نظر استاد : اشکال باقی است و اشکال فقها این است که اقل طهر ده روز است لذا آن طریق وسط طریق به استحاضه نیست و تکاذب باقی است لذا هم در این فرع امروز و قبلی نیازی به جمع و احتیاط نیست چون در فرغ قبلی یازده روز خون می دید و قطعا روز یازدهم استحاضه است و در این ده روز جمع بین تروک حائض و اعمال استحاضه ممکن نیست چون یک روز بیشتر خون دیده که آن یک روز استحاضه است اما در فرع امروز جمع ممکن است چون زیادی ندارد و اضافه بر ده روز خون ندیده است لذا از حجیت نمی افتد و هر دو بار حجیت باقی اند اما از آن جایی که عده ای نقاء متخلل را به حکم حیض می دانند نیازی به جمع و احتیاط فوق نیست بلکه جمیع این ایام حیض است و هو المختار

مساله دهم : کیفیت تحقق دو حیض مستقل است اگر زنی ده‌ روز خون دید تمام این ده روز رنگ خون زرد باشد ‌ و بین دو خون حیض واقع شود در اینجا دو حیض مستقل بوجود آمده به شرطی که آن دو خون کمتر از سه روز نباشد ، قبلا در مساله اول گفته شد که مبتدئه و مضطربه به معنای کسی که عادت خودش مستقر نشده است وبرای تشخیص به صفات مراجعه می کنند بشرط اینکه کمتر از سه روز و بیش از ده نباشد در اینجا هم خون اول و دوم کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نباید باشد

مساله یازدهم : حکم خون متفرق در ضمن ده روز در حالی که همه جمع بشود سه روز می شود این مساله قبلا در مساله ششم از احکام حیض بحث شد مثل اینکه زنی ده روز خون دیده بعضی از این روزها صفت حیض را دارد اما پشت سر هم نیست ، مرحوم سید ره فتوا داد تمام این ده روز احتیاط کند چون توالی در تحقق حیض شرط نیست و از طرفی دیگر این زن علم اجمالی دارد که کل ده روز حیض است یا اینکه بعضی از این ایام حیض است و بعضی دیگر استحاضه و باید احتیاط کند چون علم اجمالی منحل نشده است و از طرفی آن پاکی که بین ایام متفرق اتفاق می‌افتد در حکم حیض است ولی ما به تبع بعضی از بزرگان توالی را شرط می‌دانیم لذا احکام فاقد تمییز را جاری می کنیم یعنی رجوع به اقارب بکند یا اینکه فتوا به عدم حیض می دهیم و مرحوم آقای خویی ره فرمودند فتوای دوم اظهر است