موضوع: حیض - ادامه مساله 6

بحث درباره زن صاحب عادت وقتیه بود اما از نظر عدد مضطربه است گاهی پنج روز یا هفت روز خون می بیند و .... اما وقت مشخص است که امر اول گذشت

امر دوم : تعیین حیض منحصر در سه سنن است اول عمل به عادت شود و دوم عمل به تمییز و صفات کند و سوم مراجعه به اقارب کنند ، بر اساس این سنن قاعده این است که صاحب عادت وقتیه باید رجوع به صفات کند علت آن این است که :

اطلاق قول امام علیه السلام که فرمودند اگر ایام عادت مشخص بود برای تشخیص و تعیین حیض نیاز به معرفت رنگ است چون سنت در باب حیض این است که خون زرد و قهوه ای یا خونهای دیگر مثل سیاه در ایام حیض اگر جاری شود حیض حساب می‌شود که معنای این حدیث این است که زنها مراجعه به صفات بکنند چون اماریت و طریقیت دارد خصوصا کسانی که عادت شان از نظر وقت معین اما از نظر عدد مشخص نیست اگر تمییز نبود یعنی نمی تواند از راه صفات تشخیص بدهد به اقارب مراجعه می کند اما مرحوم سید ره در این مساله مبتدئه را به اقارب ارجاع داد در حالی که ارجاع به اقارب بعد از فقدان تمییز است و اگر از راه صفات و تمییز می تواند تشخیص بدهد ترجیح با این راه است و لذا فقها هم به صاحب جواهر ره و سید در عروه اشکال کردند که چرا اهمال گذاشتید یعنی حرفی از تمییز نزده اید

امر سوم : وقتی بحث علم بوجود آید باید به علم عمل شود مثلا زن می داند عدد حیض او بیش از سه روز است اینجا حق ندارد سه را انتخاب کند لذا مازاد بر ثلاثه حیض است و فرقی بین مضطربه و ناسیه نیست چون ارجاع زنهای صاحب عادت به عدد یا تمییز یا اقارب در صورتی است که این زن متحیر باشد و حیض خود را نداند

امر چهارم : اگر زنی بداند که حیض آن کمتر از عدد هفت است حق ندارد عدد هفت را اختیار بکند چون علم او حجت است و باید به علم عمل کند ، عدد اماریت دارد اما برای کسی که شک دارد و متحیر است

اشکال آقای خویی ره : دسترسی پیدا کردن به علم برای زن فقط از یک راه می باشد و آن عادت است زنی که عادت ماهانه از نظر عدد و وقت مشخص است یقین به ایام خود دارد و باید به یقین خود عمل کند اما زنی که در یک ماه سه روز و در ماه دیگر چهار و ماه بعدی پنج روز و ده سال همین حال ادامه دارد چنین کسی که نمی تواند یقین کند عادتش کمتر از هفت روز است و بیش از پنج روز نیست چون ایشان گرفتار یک قدر جامعی است که عادت او در ماه ها جامع بین سه و چهار و پنج روز است لذا از این راه می تواند علم پیدا کند که بیش از این مقدار نیست اما نمی تواند کم و زیادی عادت را مشخص کند به نظر ایشان این قسمت از مرسله شامل می شود کسی که عادتش کم و زیادی دارد اما قدر جامعی دارد لذا نمی تواند علم پیدا کند به کمتر از هفت روز چون یا سه یا چهار یا پنج روز است به همین خاطر در مرسله آمده که اگر روزهای عادت کمتر از هفت بود امام علیه السلام فرمودند عدد هفت را انتخاب کند و بیش از هفت روز مستحاضه است اگر بیش از هفت روز خون دیده و ایام او ده یا بیش از ده روز بود تا ده روز حیض و مازاد بر آن را استحاضه قرار دهد پس علم به کمتر از هفت روز پیدا نمی شود ، تمهید ج ۷ ص ۳۰۴

نظر استاد : اشکال وارد نیست چون منظور از علمت در زنان علم اجمالی است نه تفصیلی یعنی عدد حیض معلوم بالاجمال است نه معلوم بالتفصیل لذا هم شامل جامع بین اعدادد مختلفه می شود هم عددی که علم اجمالی دارد که این عدد را در سال بیشتر مرتکب می شود برای کسی که عدد برای او معلوم بالاجمال است حق ندارد سه روز را انتخاب کند و باید معلوم بالاجمال را بگیرد مثلا بین سه و چهار و پنج ، باید آن عدد پنج را انتخاب کند چون این معلوم بالاجمال است و منظور سید ره همین است