1403/10/08
بسم الله الرحمن الرحیم
حیض - حکم حیض ناسیه
موضوع: حیض - حکم حیض ناسیه
درباره ناسیه بحث بود فرمودند که ناسیه اگر بخواهد تعداد ایام را تشخیص بدهد به صفات مراجعه می کند ناسیه اقسامی دارد
اول هم عدد و هم وقت را فراموش کرده و دوم عدد را فراموش کرده و سوم وقت را فراوش کرده است که از ظاهر کلام سید ره در عروه و محقق در شرایع این است که در هر سه مورد ناسیه به تمییز و صفات مراجعه می کند چون صفات از نظر اماریت بر عدد و اقارب مقدم است
اشکال مهم : که از اطلاق ادله باب حیض و از اجماع و شهرت استفاده می شود که اماریت عدد برتری بر اماریت تمییز و صفات است لذا تقدیم عدد بر صفات را مرجح می داند لذا کسی که وقت را می داند اما عدد را نمی داند فرمودند چنین کسی در صورتی که عادت او معلوم است نباید به تمییز مراجعه کند لذا مرحوم آقای خویی ره در تعلیقه عروه نوشتند زنی که عدد را فراموش کرد بمقدار زمانی که یادش است و احتمال می دهد عادت قرار می دهد و مطلابق یا احتیاط این است که هفت روز را قرار دهد و دلیل ایشان این است که آن چه ما را به سمت تمییز یا صفات ارجاع می دهد یا اخبار مطلقه یا مرسله یونس است که دلالت اخبار مطلقه این است که خون حیض سیاه و داغ و با فشار می آید اما خون استحاضه زرد است و داغ و با فشار نیست و قطعا اختصاص دارد به رنی که صاحب عادت نیست اما بحث ما جایی است که زن صاحب عادت است اما عدد را فراموش کرده است
اما مرسله یونس بر فرض اینکه مرسله ناسیه را شامل بشود چنانچه صاحب حدائق و عده ای گفته اند اما مرسله اختصاص به ناسیه وقت و عدد دارد و شاهد ما این است که در مرسله اشاره شد که نه عدد و نه وقت را نمی شناسد و چنین کسی که نمی داند عادت او چقدر است
اشکال استاد : در روایت ابی بصیر آمده زنی که ایام حیض را نمی داند یعنی نه وقت و نه عدد ایشان مستقر نشده است بر چنین زنی صفات مقدم بر عدد است چون مبتدئه دو معنا دارد یکی اینکه تا حالا خون ندیده است و دوم عادت بر او مستقر نشده است در هر دو معنا اماریت صفات اقوی از عدد و وقت است لذا برخی فقها گفته اند نسبت نصوص صفات به نصوص عدد مثل نسبت دلیل به اصل است یعنی با وجود دلیل به اصل مراجعه نمی شود و در اینجا هم با وجود صفات به عدد مراجعه نمیشود همانطوری که با وجود دلیل فقاهتی نوبت به اجتهادی نمیشود لذا بهترین طرق برای هر سه قسم این است که مراجعه به صفات کند و به عدد و وقت اعتباری قائل نشود اگر هفت روز خون سیاه دید یا ده روز ، همه هفت روز با ده روز حیض می شود
حال اگر صفات و تمییز نبود اینجا ناسیه مثل مضطربه و مبتدئه است که رجوع به عدد می کند و احتیاط این است که عدد هفت را بخاطر موثقه سماعه انتخاب می کند اما سابقا گفته ایم از باب جمع بین روایات مخیر است که سه یا هفت یا ده روز را قرار بدهد یعنی جمع بین مرسله یونس و موثقه سماعه و دوموثقه عبدالله ابن بکیر حکم به تخییر می شود
حال اگر از نظر عدد هم قابل تمییز نبود اینجا رجوع به اقارب می کند که برای تعیین اصل عادت رجوع به اقارب چاره ای نیست اما ناسیه که هم عادت و عدد را فراموش کرده ذات العاده است و وجهی ندارد به اقارب رجوع کند چون به اقارب زنی مراجعه می کند که ذات العادة نباشد ولی ناسیه ای که ذات العادة بود و الان فراموش کرده وجهی ندارد به اقارب مراجعه کند و لذا یا باید به صفات یا به عدد مراجعه کند در صورتی که صفات نباشد و اگر هم مشکل در عدد داشت احتیاط واجب همان است که عدد هفت را بگیرد ولی رجوع به اقارب نباید بکند چون ذات العادة بوده است