موضوع: اقوال درمورد تقدیم عادت و تمییز

درباره تقدیم عادت یا تمییز اقوالی وجود دارد :

قول اول : از مشهور فقها که عادت بر تمییز مقدم است مطلقا چه خون صفات حیض را داشته باشد یا نداشته باشد مرحوم شیخ مفید ره و سید مرتضی و شیخ طوسی ره و دیگران این نظر را دارند و دلیل آنها روایاتی است که زن مستحاضه را ارجاع به عادت می دهد که از این امور بدست می آید که اگر خونی بعد از ایام عادت ببیند که دارای صفات حیض باشد یا نباشد ملاک ایام عادت است که تا ده روز حیض است و بیش از ده روز استحاضه می باشد

منها : مرسله یونس که حضرت فرمود اگر ایام حیض و تعداد حیض را نمی داند در اینجا به صفات مراجعه می کند معنایش این است که اگر عادت از نظر وقت و عدد معلوم است باید به عادت مراجعه کند

منها : موثقه اسحاق بن جریر است که ایام حیض برای کسی که خون او تا یک و دو و سه ماه استمرار دارد نماز را کنار بگذارد و در بقیه ایام برای هر دو نماز یک غسل کند راوی پرسید اگر ایام حیض او مختلف باشد مثلا یک روز یا بیشتر جلو می افتد یا تاخیر دارد چه تکلیفی دارد ؟ حضرت فرمودند دم الحیض لیس بخفاء ، یعنی خون حیض مشخص و معین است یعنی دارای صفات است و به صفات مراجعه کنید پس ابتدا امام علیه السلام ایام حیض را معین نکردند و بعد در صورت اختلاف امام ارجاع به صفات دادند

قوال دوم : تمییز مقدم است مثل مرحوم شیخ انصاری ره و شیخ طوسی ره و ... که دلیل یکی اجماع و دوم اخبار صفات است مرحوم شیخ طوسی ره در کتاب خلاف فرمودند اگر هم عادت‌و هم تمییز بود به تمییز اعتبار بدهد چون تمییز مقدم بر عادت است

قول سوم : چنین زنانی مخیر بین تقدیم هر کدام هستند مرحوم ابن حمزه در وسیله فرمودند چون بین هر دو دلیل که یکی عادت مقدم بر تمییز و دوم برعکس این را جمع بکند

نظر سید ره : قول مشهور است و فتوا دادند که ذات العاده هر خونی ببیند ولو زرد باشد یا صفات را نداشته باشد در ایام عادت حیض است و بقیه استحاضه است البته باید عادت او متعارف باشد

سوال : سید ره به چه طریقی اخبار متعارض را جمع می کنند ؟

جواب : می فرمایند اینها متعارض نیستند چون ادله وارده در باب عادت از نظر دلالت و ظهور قوی است و لذا ادله وارده در تمییز مقاومت با آن را ندارد چون برخی روایات نص و برخی اظهر است اما روایات تمییز ظاهر است که نص و اظهر بر ظاهر مقدم است

سوال : از کجا می فهمیم ادله تمییز ظاهر است ؟ در روایات تمییز یا حکم مضطربه یا مبتدئه یا ناسیه را بیان کرده اما اشاره به ذات العاده ندارد مثلا زنی عادت او این است که ده روز خون دید که از ماه اول ، اول و دوم پنج روز دید و در ماه دوم از سوم و از ماه سوم از ده می بیند که اینها متصل نیست و قطع می شود لذا چنین زنی حق دارد به صقات مراجعه کند چون مضطربه یا ناسیه است

نتیجه می گیریم که نظر مرحوم امام ره که در جلسه قبل بیان شد درست نیست که فرمودند ولو عادت او با تمییز باشد ، اینجا بحث ما در ذات العاده است که باید به عادت مراجعه کند نه به صفات و تمییز که مضطربه مثلا به تمییز و صفات مراجعه می کند