موضوع: مساله24و25

جلسه 38

مسئله بیست و چهارم : اگر زن در ایام عادت بیش از ایامش خون ببیند مثلاً مثلاً عادتش هفت روز بود بود و خون قطع نشد و یقین دارد که این خون بیش از ده روز ادامه پیدا می‌کند اینجا نیازی به ایام استظهار نیست و باید قبل از ده روز همه را حیض حساب کند و بیش از آن را استحاضه حساب کند دلیل ما اخبار استظهار آنهم در جایی است که احتمال می‌دهد که آن خون قطع نشود و تا ده روز یا بیشتر ادامه پیدا کند اینجا برای کشف حال یک یا دو یا سه روز صبر می‌کند اما کسی که یقین دارد این خون بیش از ده روز ادامه پیدا می‌کند نیازی به استظهار ندارد

مسئله ییست و پنجم : درباره بازگشت مجدد خون حیض بعد از قطع شدن خون حیض می‌باشد مثلاً ایام عادتش هفت روز بود یا چهار روز خون می‌بیند دوباره قطع می‌شود بعد از دو یا سه روز مجدداً خون برمی‌گردد آنچه فقها بر اساس روایات فتوا دادند به غسل و نماز در جایی است که خون قطع شود لذا ما در روایات استبراء خواندیم که اگر پنبه‌ای در رحم داخل کند و بیرون بیاورد و لکه نداشته باشد باید غسل کند و نماز بخواند اما اینجا استظهار مشروعیت ندارد گرچه ابن ادریس در سرائر می‌گوید که برخی گفته اند اینجا هم استظهار دارد و استناد به خبر واحد کرده‌اند ند اما خبر واحد در مقابل اخبار متواتر مقاومت ندارد لذا بخثی نیست که وقتی خون قطع شد و پنبه خونی نبود باید غسل کند و نماز بخواند

اما بحث در جایی است که احتمال بدهد بعد از قطع خون برمی گردد اینجا چند صورت دارد :

اول : احتمال می دهد قبل از گذشتن از ده روز خون قطع شده برگردد در اینجا وقتی خون قطع شد در ایام طهر باید نماز بخواند چون طهر برای او احراز شده و ثانیا غالب زنان که خونشان قطع شده احتمال بازگشت را می دهند و احتمال مانع از احراز طهر نیست چون احراز طهر فعلی است و احتمال استقبالی است

دوم : ظن به بازگشت خون دارد که ظن بالاتر از احتمال است اینجا هم بر او واجب است در ایام طهر غسل کند و نماز بخواند چون : إن الظن لا یغنی من الحق شیئا

مرحوم شهید اول ره در این فرض قائل به استظهار شده اند که دو روز صبر کند و نماز نخواند به گمان اینکه خون بر می گردد

نظر استاد : دلیلی بر استظهار نیست مگر آنکه عادت او این باشد که بعد از پاک شدن خون او بر می گردد اینجا نیاز به استظهار دارد

سوم : زنی بعد از قطع خون و در ایام طهر عادتا و طبعا خون او بر می گردد اینجا مرحوم سید ره در عروه می فرماید که حکم و فتوا به غسل و نماز در این ایام طهر مشکل است

وجه اشکال : از آنجایی که طبع و مزاج او بازگشت دم است بسیاری از فقها چنین زنی را داخل در ایام استظهار کردند مثل صاحب مدارک و شهید و صاحب ذخیره و ... به دو جهت

جهت اول : عادت او شیوع دارد و این شیوع عادت جنبه طریق به این دارد که خون بر می گردد لذا باید اطمینان حاصل کند که خون بر نمی گردد تا نماز بخواند و باید یکی دو روز صبر کند

جهت دوم : اگر به چنین شخصی حکم به غسل و نماز داده شود هم حرج و هم ضرر دارد

یمکن أن یقال : اینکه عادت زن برگشتن خون است وجه شرعی و طریقیت هم ندارد و آن که طریقیت دارد اصل عادت ماهانه است

قلنا : منظور فقها از طریقیت آن شیوع عادت است پس عادت به تنهایی طریقیت ندارد اما اگر به شیوع برسد که بازگشت خون رواج داشت طریقیت و اعتبار شرعی دارد

چهارم : اگر یقین به بازگشت خون دارد سید ره می فرماید در ایام پاکی باید احتیاط کند اما ما گفتیم مجموع ایام دم با نقاء متخلل اگر کمتر از ده روز بود حیض است و اگر بیشتر بود استحاضه است مثلا چهار روز خون دید و سه روز قطع شد و دو روز خون دید که ده روز می شود و حیض است و احتیاط نمی خواهد و لذا سید در آنجا همین فتوا را دادند اما الان به احتیاط نظر دادند