« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد مهدی احدی‌

1403/08/30

بسم الله الرحمن الرحیم

حیض

 

موضوع: حیض

 

بحث در این بود که زن در ایام غیر عادت چند روی خون می بیند اما نسبت به قطع خون شک دارد که آیا قبل یا داخل یا بعد از ده روز قطع می شود ، دو دسته روایات است که یک دسته این بود که ایام استظهار وارد می شود مثلا نه روز خون دید یک یا دو روز صبر کند و وظیفه مستحاضه را انجام دهد و دسته دوم این بود که انسطهار در اینجا وارد نمی شود و باید برای هر نمازی غسل کند که همان عمل مستحاضه را انجام دهد در میان این دو طایفه جمع هایی ذکر شد

اما جمع پنجم : اخباری که امر به نماز و غسل می کند حمل شود به بعد از ایام استظهار و اخباری که امر به استظهار می کند حمل شود که استظهار بعد از عادت واجب است

وجه این حمل این است که بین این دو دسته اطلاق و تقیید است که روایات آمره به نماز و غسل مطلق است یعنی هم بعد از عادت و هم بعد از ایام استظهار را شامل می شود اما روایات آمره به استظهار مربوط به ما بعد عادت است مقتضای قاعده اطلاق و تقیید این است که مطلق حمل بر مقید می شود پس اخبار آمره به نماز و غسل مقید به بعد از ایام استظهار می شود

اشکال استاد :

اولا : بین دو دسته تنافی است و از قبیل مطلق و مقید نیست چون دسته اول می گوید وظیفه زن حائض بعد ایام عادت غسل و نماز است و دسته دوم می‌ گوید باید صبر کند تا سه روز که خون قطع شده یا نه ؟ که بین وجود و عدم‌ تنافی است نه تعارض

ثانیا : دسته اول اگر حمل شود برای بعد از ایام استظهار این حمل و جمع عرفی است و جمع عرفی در فرض نادر است و حجت نیست مثلا زنی چها روز خون دید ایام استظهار او سه روز می سو و مجموعا هفت روز که بعد از هفت روز غسل کند و نماز بخواند که این جمع را می شود بر‌این زن تطبیق کرد اما اگر عادت هفت روز و سه روز ایام استظهار است که بعد از ده روز وظیفه او مستحاضه است و دیگر نیاری به این جمع نمی شود

جمع ششم : از صاحب مدارک ج ۱ ص ۳۳۴ که روایات استظهار حمل شود بر آن خونی که واجد صفات حیض است اما روایات نافی استظهار حمل شود در جایی که فاقد صفات است و وجه جمع این است که ما روایت داریم خون زردی که زن در غیر ایام عادت می بیند حیض نیست لذا اگر روایات نافی استظهار است برای این است که این خون زرد است ولی خون حیض احمر و اسود است

اشکال استاد : این جمع مخالف با ظهور اخبار استظهار است چون این اخبار استظهار چه إثباتا و چه نفیا اشاره به یک دم می کند و آن احمر یا اسود است نه خون زرد رنگ یعنی بعد از هفت روز که عادتش است خون ببیند و نمی داند چه موقع قطع شده و یک دسته روایت می گوید سه روز صبر کند و دسته دیگر می گوید غسل کند و نماز بخواند اما یک خون است لذا نباید اخبار را حمل کنید به یک جایی که فاقد صفات و یک جایی که دارای صفات است و لذا یک خون را این طور حمل نمی کنند

جمع هفتم : اخبار وجوب استظهار یک حکم ظاهری برای زن است که به حسب ظاهر باید سه روز نماز نخواند تا وضعیت آن روشن شود که آیا حیض است یا مستحاضه ؟ اما روایاتی که امر به غسل و نماز می کند در مقام بیان حکم واقعی است که وظیفه واقعی این است که خونی که قبل از ده زوز می بیند حال اگر کشف خلاف شد باید نماز را قضا کند

اشکال استاد : حکم واقعی قبل از احراز موضوع قابل تشخیص نیست زمانی می توان حکم واقعی را تشخیص بدهیم که موضوع محرز شود و در فرض ما موضوع محرز نیست و اماره کاشفه هم نیست اماره کاشفه مثل عادت کسی که در زمان عادت خون می بیند این کشف واقعی می کند و صفات حیض هم کشف واقعی می کند اما زنی که نمی داند چه وقتی خون قطع می‌شود و اماره ای هم ندارد و موضوع برایش محرز نیست وظیفه او همان حکم ظاهری است

 

logo