موضوع: مساله 22

مسئله بیست و دوم : اگر در یک ماه دو بار خون ببیند و هر دو بار از نظر وقت و عادت متفاوت باشد و کاملاً زمانش مختلف است مثلاً عادت زن در هر ماه یک بار خون دیدن است این بار در یک ماه دوبار خون دید و اقل طهر ده روز است و بین این دو خون فاصله افتاد تارة : یکی از این دو خون را در عادت می‌بیند و خون دیگر را در غیر وقت عادت و اخری : هر دو خون را در غیر وقت عادت می‌بیند

اما صورت اول : اگر زنی در اول ماه خون ببیند و عادتش را بگذراند مثلاً عادتش شش روز است و بعد از ده روز پاکی ، خون دیگری ببیند و این خون دوم صفات حیض را نداشت، مرحوم سید ره فتوا داد خون اول را حیض قرار بدهد ولو اینکه صفات حیض را نداشته باشد اما در خون دوم احتیاط کند و جمع بین تروک حائض و اعمال طاهر را بکند

سوال : به چه دلیل خون اول حیض باشد ؟ به دلیل اینکه خون اول در وقت عادت بوده و عادت طریق به واقع حیض است و گفتیم در روایت داریم اگر در ایام عادت حیض خون زردی ببیند حیض است چون طریقیت دارد

سوال : چرا درباره خون دوم احتیاط کنیم چون ما دلیلی بر حیض بودن خونی که در غیر ایام عادت و فاقد صفات حیض نداریم اما مشهور فقها بر این خون دوم قاعده امکان جاری می‌کنند و می‌گویند اگر خون دوم سه روز مستمر بود ولو اینکه صفات حیض را نداشت لذا نماز را رها کند و نخواند و اگر کشف خلاف شد و بعداً متوجه شد حیض نبود نمازها را قضا کند

نظر استاد : اگر خون دوم فاقد صفات حیض بود و در ایام حیض نبود حکم به حیض بودن نمی‌شود چون ما قاعده امکان را حجت نمی‌دانیم و قاعده امکان همان امکان قیاسی است یعنی خون دوم نسبت به ادله شروط حیض مقایسه شود ولو اینکه صفات را ندارد اما ممکن است حیض باشد مثلاً وجه مقایسه‌ای باشد که این خون سه روز جاری شده است این دلیل اعتبار می‌خواهد و ما اعتباری بر این دلیل نداریم لذا باید حکم کنیم مضافاً روایاتی که قبلاً خواندیم که خون زردی که در غیر ایام حیض خارج می‌شود حیض نیست شاید مستحاضه باشد

صورت دوم : این است که هر دو خون با هم در غیر ایام حیض است و در غیر وقت حیض است در اینجا مواردی وجود دارد

مورد اول : هر دو خون واجد صفات حیض هستند مابینشان هم اقل طهر فاصله شده اینجا باید حکم به حیض کنیم ولو اینکه ایام غیر عادت بوده چون هم اخبار صفات اینجا را حکم به حیض می‌کند و هم شرایط حیض بودن که اقل طهر باید بینشان ده روز فاصله باشد ، می‌باشد و امکان جاری می‌شود چون روایت صفات هست و امکان دلیل اعتبار دارد

مورد دوم : یکی از دو تا خون واجد و دیگری فاقد صفات حیض است مرحوم سید ره در عروه می‌فرماید واجد صفات حیض است چون شرایط را دارد و موانع مفقود است اما آن خون فاقد صفات ، حیض نیست چون حدیث داریم خون زردی که در غیر ایام عادت می‌بیند حیض نیست الا اینکه از طریق قاعده امکان ملتزم شویم به حیض بودن این خون فاقد صفات

نظر استاد : حق با سید ره است

مورد سوم : که هر دو تا خون فاقد صفات حیض هستند با اینکه بینشان ۱۰ روز فاصله افتاد مرحوم سید ره فرمودند یکی از این دو خون حیض است با اینکه هر دو صفات حیض را دارند و احتیاط واجب این است که دم اول را حیض بدانیم اما در دم دوم احتیاط کنیم به جمع بین تروک حائض و اعمال مستحاضه کنیم بنابراین مبنا زن مختار است بین اینکه یکی از دو دم را حیض حساب کند در حالی که ایشان بین حیض و استحاضه مردد است لذا چرا سید ره حکم به تخییر کرد و فرمود یکی از این دو خون حیض است و احتیاط این است که اولی حیض و دومی را جمع بین تروک حائض و استحاضه کند

اشکال استاد : در هر دو ، زن تردید دارد و دلیل مخیر بودن چیست ؟ لذا احتیاط این است که خون اول حیض باشد

نظر استاد : در هر دو صورت احتیاط اوجه است اما چرا قائل به احتیاط هستیم چون زن علم اجمالی دارد یکی از این دو حیض است لذا باید احتیاط کند مثل احتمال نجاست یکی از انائین که باید در هر دو احتیاط کرد چون علم اجمالی نسبت به هر دو دم است به طور مساوی و هیچگونه رجحانی بر دیگری وجود ندارد و علم اجمالی منجز تکلیف است