موضوع: مساله18 // تعارض بین وقت و عدد

مسئله نوزدهم : درباره تعارض وقت و عدد است شخصی که عادت وقتیه و عددیه دارد اگر وقت با عدد متعارض شد چه حکمی دارد ؟ مثلا در وقت حیض در دو زمان خون می‌بینند یک خون در زمان عادت می بیند مثلا در اول ماه اما از نظر عدد آن عددی نیست که سابقا داشت مثلا همیشه شش روز می دید حال سه روز دیده است یا اینکه وقت یکی است و دوم در غیر ایام عادت خون دیده بحای اینکه اول ماه ببیند دهم ماه دیده اما از نظر عدد مثل ایام ماه های گذشته است مرحوم سید ره د عروه سه وجه نقل کرده است :

وجه اول : ایام عادت را حیض محسوب کند یعنی اول ماه را حیض قرار دهد ولو اینکه ایام عادت از روز اول ماه شروع نشده باشد آن خونی که در غیر ایام عادت دیده استحاضه قرار می دهد و دلیل ایشان روایات وقتیه است که از آنها اسنفاده می‌شود خونی که در وقت دیده می‌شد چه به تعداد ماه های قبلی باشد یا نباشد

منها : کلما رأة المرأة فی ایام حیضها من صفرة او حمرة فهو من الحیض ، هرخونی که در ایام حیض ببیند چه زرد یا سرخ باشد حیض است و ظاهر آن این است که باید به وقت اهمیت بدهد

مرحوم خویی ره همین فتوا را قبول دارد اما منکر تعارض بین وقت و عدد است چون تعارض در جایی است که هر دو هم وقت و هم عدد طریقیت به حیض داشته باشند اما ایشان می گویند که ثابت کردیم عدد اماریت ندارد و وقت اماریت دارد، لذا گفتیم وقت از صفات مقدم است و از مرسله یونس استفاده کردیم که آنکه اماریت دارد وقت است لذا دیگر تعارض نمی شود. نظر استاد هم همین است.

وجه دوم : سید ره در متن فرمودند ، ربما یرجح الاسبق یعین یرجح الدم الاسبق ، یعنی ما کاری یه وقت و عدد نداریم و هر خونی که اسبق بود آن را حیض می دانیم و دلیل اطلاق صحیحه صفوان از امام کاظم علیه السلام است که زنی که عادت او‌ وقتیه بود و ده روز اول خون ندید و بعد خون دید و دوباره پاک شد و سه روز بعد از پاکی دوباره خون دید ازامام پرسید که آیا نماز را کنار بگذارد حضرت فرمودند خیر این خون دوم استحاضه است.

پس از ظاهر روایت استفاده می شود که خون سابق حیض است

نظر استاد : این روایت صفوان ربطی به مقام بحث ما ندارد چون در این مقام بحث می‌کنیم به اینکه اماریت وقت بر عدد یا برعکس ترجیح دارد یا نه ؟ اما روایت مربوط به جایی است که زن از خارج می داند خون اول حیض است اما پاکی حاصل شد و بعد از پاکی شک کرد استحاضه است یا حیض ؟ حضرت فرمودند استحاضه است

وجه سوم : آنکه اسبق است عدد است اما ایام عادت او نیست مثلا هر ماه شش روز خون می‌دید اما این ماه در عادتش خون ندید ولی در غیر ایام عادت شش روز خون دید می فرماید در اینجا احتیاط می‌کند یعنی جمع بین تروک حائض و اعمال مستحاضه ، مرحوم امام ره با کلمه مطلقا و آقای اراکی ره می فرمایند اگر بنا است احتیاط کند باید در دو وجه قبلی هم احتیاط کند، لذا مرحوم امام نوشت که لایترک الاحتیاط مطلقا،مطلقا یعنی چه در آنجایی که وقت بر عدد مقدم است و چه آنجایی که عدد مقدم بر وقت است و مرحوم اراکی می گوید که این فتوای به احتیاط اولویت دارد هم در جایی که وقت مفدم است و هم در جایی که عدد مقدم است و نیازی به این سه صورت نیست

نظر استاد : اصلا نیازی به احتیاط نیست چون عدد هست که شش روز خون دیده اما در غیر ایام عادت است و بین وقت و عدد هم که تعارض واقع نشده و همان روایت که گفت زن در ایام حیض خون زرد یا سرخ ببیند این خون حیض اطلاق دارد و هم عدد و هم وقت را شامل می شود لذا نیازی فتوای به احتیاط نیست.