موضوع: حکم زن صاحب عادت

مساله شانزدهم : اگر زنی صاحب عادت مستقری هست هم از نظر عدد و هم وقت اگر در غیر وقت خودش به همان تعداد خون ببیند چه حکمی دارد ؟ مرحوم سید ره فرمودند تارة : قبل از وقت عادت خون می‌بیند و اخری : بعد از وقت عادت خون می بیند که در هر دو صورت حکم به حیض می شود مثلا وقت عادت او اول ماه به مدت شش روز بود و کاملا مستقر و پایدار بود و یکی از این ماه ها شش روز قبل از اول ماه خون دید یا ده روز بعد از اول ماه خون دید باید حکم به حیض شود

اما ادله حکم فوق :

اول : مرحوم فاضل هندی ره ادعای اتفاق فقها را کرد و به نظر ما این اتفاق در جایی است که خون صفات حیض را داشته باشد و تقدم یا تاخر کم باشد و الا اگر خون فاقد صفات حیض باشد و تقدم و تاخر زیاد باشد مرحوم شیخ طوسی ره از قدما و مرحوم آقای گلپایگانی ره از فقهای معاصر فرمودند احتیاط کند و جمع بین وظیفه حائض و مستحاضه را انجام دهد

دوم : قاعده امکان است که مقتضای این قاعده این است که خونی که قبل از ایام عادت یا بعد از آن می بینید ممکن است حیض باشد و نماز را ترک کند

اشکال استاد : محل جریان قاعده امکان اینجا نیست چون این خون یا دارای صفات حیض است که اماره است و نیازی به قاعده فوق نیست و یا فاقد صفات است که این هم قاعده جاری نمی شود و اگر امکان قیاسی باشد یعنی این دم نسبت یه دمی که شارع اعتبار کرده ممکن است حیض باشد و این امکان دلیل اعتبار می خواهد و اگر مراد از امکان احتمالی باشد احتمال در صورتی حجت است که مرجح داشته باشد و در غیر این صورت شک بسیط می‌شود و حجت نیست

سوم : برخی از روایات متقدمه ای است که در مساله پانزدهم مطرح شد که روایات بحث شد و آن روایات برای خونی که صفات حیض دارد و یا تقدم و تاخر آن کم است ، می باشد اما در جایی که تقدم و تاخر زیاد است اینجا باید احتیاط کند ، به نظر ما احتیاط کند و جمع بین دو وظیفه کند

مساله هفدهم : حکم آن زنی است که خون می‌بیند و متجاوز از ۱۰ روز نیست در این باره باید به اموری پرداخته شود

امر اول : زنی که قبل از عادت و خود عادت خون می‌بیند و از ۱۰ روز تجاوز نکرده مجموع قبل از عادت و خود عادت را حیض حساب کند مثلاً دو روز قبل از عادت خون دید و ۶ یا ۷ قطع شد که مجموعاً حیض می‌شود مرحوم صاحب جواهر ره ادعای لا خلاف کرد و مرحوم فاضل هندی ره هم فرمود همه علما این خون را حیض می‌دانند علامه ره هم در منتها ادعای اتفاق کرد و روایاتی که در مسئله ۱۵ گذشت این خون را حیض می‌داند حتی اگر خون زردی باشد ولی مرحوم خویی ره مخالفت کردند و فرمودند اگر یک روز یا دو روز قبل از عادت خون ببیند و بعد با خود عادت کمتر از ۱۰ روز باشد مجموعاً حیض هستند ولی اگر بیش از دو روز خون ببیند و صفات حیض را نداشته باشد فرمودند اگر بخواهیم حکم کنیم که این چنین خون حیض است خالی از اشکال نیست لذا باید احتیاط کند و موافق با نظر مرحوم آقای گلپایگانی ره است

امر دوم : اگر در خود عادت و بعد از عادت خون نبیند و ۱۰ روز هم نگذرد اینجا هم مجموعاً حیض است مثلاً عادتش اول ماه به مدت ۵ روز بود از اول ماه دو روز خون دید و قطع شد و دو روز و یا سه روز و یا ۶ روز بعد خون دید همین که از ۱۰ روز بیرون نرفت مجموعاً حیض می شود چون آن دو روزی که از اول عادت دید خود این عادت اماره الی الوقع است و اینکه درون عادت ادامه داد مجموعاً حیض می‌شود چون هم اجماع علما است و هم فتوای فقها و هم قدر متیقن قاعده امکان اینجاست چون داخل عادت است.

مؤید این حرف ما : موثقه محمد بن مسلم یکی از امام صادق و از امام باقر علیهما السلام است می‌فرماید زنی که قبل از ۱۰ روز خون می‌بیند آن حیض اول حساب می‌شود بعد از ۱۰ روز حیض مستقل حساب می‌شود و ربطی به قبل ندارد فقها این حدیث را توضیح دادند و گفتند که این مِن ، مِن ابتداییه یا نشئیه یعنی این خون ناشی شده از حیض پس حیض اول همین دم است و لذا مجموع آن دو روز و بقا و این چند روز یکی حساب می‌شود ولی حیض دوم بعد از ۱۰ روز بیاید باید اقل طهر که ۱۰ روز است باشد

امر سوم : اگر زنی هم قبل از عادت و هم بعد از عادت و هم در عادت خون دید و مجموعاً از ۱۰ روز تجاوز نکرد همه این خون‌ها حیض است اما اگر از ۱۰ روز تجاوز کند فقط ایام العاده حیض است و بقیه استحاضه است