موضوع: مساله وظایف صاحب عادت وقتیه

مسئله پانزدهم: درباره وظایف صاحب عادت وقتیه است

بحث اول: صاحب عادت وقتیه به محض اینکه خون ببیند در زمان عادت باید نماز را قطع کند ممکن است عادتش هم به عدد باشد و هم نباشد در هر صورت در آن وقت اگر خون دید باید نماز را ترک کند دلیل اخبار متواتر است

منها: صحیحه محمد بن مسلم از امام صادق علیه السلام پرسید که در ایام عادت خون زردی دید حضرت فرمودند نماز نخواند تا ایام عادت تمام شود اما اگر این خون زرد را در غیر ایام عادت دید وضو بگیرد و نماز بخواند، فقط تنها بحثی که وجود دارد این است که این خون اگر قبل از یوم العاده ببیند مثلا دو سه روز قبل روز عادتش بیاید یا بجای اینکه روز 30 بیاید روز38 و... بیاید این جا بحث است (یعنی یا زودتر از وقت یا دیرتر از وقت عادت خون ببیند)

بحث دوم : جایی است که خون در ایام عادت مقدم شد یعنی قبل از عادت وقتی یک روز یا دو روز قبل زودتر خون دید اول هر ماه عادتش است اما یک روز یا دو روز قبل خون دید اینجا فرمودند اگر خون صفات حیض را داشته باشد و از ۱۰ روز تجاوز نکرده باشد اینجا حکم حیض می‌شود چون اقل طهر ۱۰ روز پاکی است و ایشان ۱۰ روز پاکی را بین ۲ حیض داشت از سوی دیگر آن دو روز را بر ایام عددیه و وقتیه اش اضافه کنید

اگر بیش از ۱۰ روز شد و صفات حیض را دارد حکم حیض می‌شود اگر صفات حیض را نداشت و خون بیش از ۱۰ روز نبود و اقل پاکی هم بین دو حیض واقع شد در اینجا می‌فرماید حکم به حیض کنید به خاطر روایات متقدم که از روایات استفاده می‌شود که گاهی خون حیض زودتر از وقت خودش بیرون می‌آید

منها: موثقه ابی بصیر عن ابی عبد الله عليه السلام: و عنه عن ابیه عن عبدالله بن المغیرة عن اسحاق بن عمار عن ابی بصیر عن ابی عبدالله علیه السلام فی المرأة تری الصفره فقال عليه السلام ان کان قبل الحیض بیومین فهو من الحیض و آن کان بعد الحیض بیومین فلیس من الحیض.[1] اگر دو روز بعد از پایان عادتش است حیض نیست و اگر دو روز قبل از حیض باشد حیض است

منها: مضمره معاویه بن حکیم :عن محمد بن ابی عبدالله یعنی محمد بن جعفر الاسدی عن معاویة بن حُکیم ... قال علیه السلام : الصفرة قبل الحیض بیومین فهو من الحیض و بعد ایام الحیض لیس من الحیض

در بعضی از روایات ، مقید به یوم یا یومین نشد بلکه مطلقا می گوید خونی که مقدم بر عادت شده حیض است

منها : و عن محمد بن یحیی عن احمد بن محمد عن محمد بن خالد عن القاسم بن محمد عن علی بن ابی حمزه قال سئل ابو عبدالله علیه السلام و انا حاضر عن المرأة تری الصفرة فقال علیه السلام ما کان قبل الحیض فهو من الحیض و ما کان بعد الحیض فلیس منه

منها: موثقه سماعه: محمد بن یعقوب عن الحسین بن محمد عن عبدالله بن عامر عن علی بن مهزیار عن الحسن بن سعید عن زُرعة عن سماعة قال سالته عن المرأة تری الدم قبل وقت حیضها فقال علیه السلام فلتدع الصلاة فانه ربما تعجل بها الوقت

منها: صحیحه صحاف ، محمد بن يعقوب، عن محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد، عن الحسن ابن محبوب، عن الحسين بن نعيم الصحاف، عن أبي عبد الله عليه السلام (في حديث) قال: وإذا رأت الحامل الدم قبل الوقت الذي كانت ترى فيه الدم بقليل أوفي الوقت من ذلك الشهر فإنه من الحيضة (الحديث)[2]

سوال: یک دسته روایات مقید په یوم و یومین است و یک دسته مطلق است وظیفه ما چیست ؟ یعنی روایات مثل صحیحه صحاف نسبت به زن حامله است و در بعضی روایات کلمه عجله دارد و در بعضی روایات کلمه قلیل دارد قلیل چند روزه است این‌ها باعث شد مرحوم سید ه بفرمایند ما روایات مطلق را مقید نمی‌کنیم یا یومین بلکه فتوا می‌دهیم به اینکه زن به محض اینکه یکی دو روز قبل خون ببیند نماز را قطع کند و این نظر معروف بین اصحاب امامیه است مبدا و منشا فتوی ایشان این است که ایشان می‌گویند این روایات اطلاق و تقیید نیست و فقط برای بیان حکم خارجی خون است که قبل از حیض می‌آید و امام علیه السلام درصدد اطلاق و تقیید گویی نبودند بلکه در صدد آن حکم خارجی حیض بودند که قبل از زمان حیض آمده شاهد ما این است که گاهی کلمه قبل را می‌آورند و گاهی هم عنوان قلیل می‌آورند و گاهی هم امام تعلیل می‌آورند.

مرحوم خویی ره در ذیل مسئله ۱۵ مخالفت کردند با سید ره در عروه و می‌فرمایند اگر یک یا دو روز قبل از عادت خون ببیند حیض است ولی اگر بیش از دو روز از قبل ببیند حیض نیست.