موضوع: مساله شرط تساوی دو حیض در عادت عددیه و وقتیه

مساله چهاردهم : هم در عادت وقتیه و هم عددیه اگر دو تا حیض مساوی بود عادت تشکیل می‌شود لذا شرط است در تحقق عادت عددیه و وقتیه مساوی بودن و در این باره بحثی نیست چون از موثقه سماعه تساوی وارد شده است علاوه بر موثقه اجماع هم وجود دارد که در تحقق عادت باید دو ماه مساوی خون ببیند اما بحث و اختلاف این است که آیا مساوات به ایام است یا به ساعات یا به هر دو است ؟ مرحوم سید ره فرمود مدار در تحق عادت عددیه و وقتیه تساوی ایام است لذا اگر کسی ماه اول از اول ماه پنج روز خون دید و در ماه دوم از اول ماه پنج روز و نصف روز خون دید در ابنحا تساوی برقرار نشده است بله اگر زیادی کم است و به حدی که مضر به تحقق عادت نمی زند مثلا یک ساعت یا کمتر است در اینجا در تحقق عادت مشکلی ایحاد نمی کند

اما مرحوم سید ره در آخر مساله فرمودند حتی در تفاوت بسیار اندک مساله تحقق عادت از نظر ما اشکال دارد و باید احتیاط کند یعنی جمع بین عادت عددیه و مضطربه کند

اما تحقیق در مساله منوط به اموری است :

امر اول : معروف بین فقها مساوات در ایام مطلقا معتبر است هم در عددیه و هم وقتیه بخاطر روایات متقدمه موثقه سماعه و مرسله یونس مضافا صدق عرفی هم دارد که عرفا با تساوی در روزها تشکیل می شود نه ساعات مثلا کسی مالک پنج دینار است و برادرش مالک پنج دینار و نیم است که اینجا مساوی نیستند پس اگر زنی در ماه اول پنج روز و در ماه دوم پنج روز و نصف خون دید این تساوی نمی باشد

امر دوم : اختلاف ایام به بعض روز مثل نصف از نگاه برخی از فقها ضرری به تحقق عادت نمی زند مثل صاحب کشف اللثام اما به نظر فقها نمی توان اطلاق این کلام را پذیرفت لذا مرحوم شیخ انصاری ره بر او اشکال می کنند که اطلاق این کلام درست نیست که به طور مطلق گفته شود تفاوت ایام مخل نیست چون تفاوت گاهی کم است که عرف توجه نمی کند و گاهی اختلاف زیاد است و به حدی است که عرف توجه می کند مثلا نصف روز

سوال : در تفاوت زیاد یا کم به چه کسی مراجعه شود ؟ تساوی و تفاوت عقلی نیست که عقل می گوید اگر ماه بعدی پنج دقیقه بیشتر شد تساوی حاصل نشده است بلکه معیار عرف است که مقدار کم را مضر نمی داند

سوال : از کجا می گویید اختلاف ساعات مضر نیست ؟ روایاتی که به زنان امر می کرد که اگر موقع نماز حائض هست بشیند و نماز را ترک کند قطعا شامل ایام می شود چون نصف روز و ... را نمی گویند بشیند و نماز را ترک کند ضمن اینکه در روایات ساعات نیامده است بلکه ایام آمده است

امر سوم : در عادت وقتیه اگر زمان به ثلث یا ربع یک روز بیشتر خون ببیند تساوی محقق نمی شود چون تساوی عرفی است مثلا ماه اول با ماه دوم پنج روز کامل خون دید اما ماه سوم پنج روز و ماه چهارم پنج روز و یک دوم و ماه پنجم پنج روز و یک سوم این مخل به تساوی است که دیگر تساوی صدق نمی کتد با ابن بیان شد که احتیاط سید ره وجهی ندارد که وقتی مرجع تشخیص اختلاف عرف است لذا وجهی برای احتیاط نیست