موضوع: مساله حکم نقاء و پاکی بین دو خون

مساله سیزدهم : حکم پاکی است که بین دو خون دیده می شود مثلا دو حیض متوالی مثل هم واقع شد مثلا در هر یک از دو ماه چهار روز خون دید و روز پنجم پاک می شود و روز ششم خون می بیند عادت او چند روز است ؟ آیا شش روز باشد یعنی مجموع خون و پاکی باشد یا اینکه چهار روزی که قبل از پاکی دیده آن عادت او باشد یا پنج روز عادت حساب شود ؟ در مساله اقوالی است

قول اول : مرحوم سید ره در عروه می گوید عادت او پنج روز است

قول دوم : عادت او شش روز است مجموعه خون و پاکی که بسیاری قائلند مثل مرحوم امام ره و هو المختار

قول سوم: همان چهار روز می باشد چون عادت باید متصل باشد و روز ششم را حساب نکنید چون بینشان قطع شده است

قول چهارم : بین عددیه و وقتیه فرق می باشد آنانی که عادتشان عددیه است چهار روز حساب کن و آنانی که عادتشان وقتیه است شش روز می باشد

سوال : منشأ اختلاف چیست ؟ این است که آیا پاکی در وسط یک حیض، طهر است یا حیض حساب می شود ؟ و این بحث در مساله هفتم بیان شد که حق این است که آن نقائی که واقع می شود حیض است بخاطر روایات :

منها : موثقه سماعه که به زنان حائض امر می کند مادامی که خون از ده روز تجاوز نکرد بنشینند و نماز نخوانند که ظاهر ان این است که ایام پاکی قبل از ده روز حیض است نه پاکی

وَ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ امْرَأَةٍ رَأَتِ الدَّمَ فِی الْحَبَلِ قَالَ تَقْعُدُ أَیَّامَهَا الَّتِی کَانَتْ تَحِیضُ فَإِذَا زَادَ الدَّمُ عَلَی الْأَیَّامِ الَّتِی کَانَتْ تَقْعُدُ اسْتَظْهَرَتْ بِثَلَاثَةِ أَیَّامٍ ثُمَّ هِیَ مُسْتَحَاضَةٌ

منها : درباره زن باردار است که در ایامی که عادت ماهانه بود در زمان بارداری باید عادت ماهانه قطع شود اما اگر در همان ایام عادت ماهانه خون دید حیض است و اگر بیش از آن ایام ماهانه خون دید حیض نیست بعد فرمود که اگر سه روز خون دید عادت را سه روز و بقیه را مستحاضه حساب کند

منها : موثقه حسین بن نعیم صحاف است که از امام صادق علیه السلام سوال کرد حضرت فرمودند ایامی که باید نماز نخواند وظیفه اش این است که باید هنگام نماز بشیند و آن ایام حیض است که این اطلاق دارد که اگر وسطش طهر هم باشد باز هم حیض است

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ نُعَیْمٍ الصَّحَّافِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثِ حَیْضِ الْحَامِلِ قَالَ فَلْتُمْسِکْ عَنِ الصَّلَاةِ عَدَدَ أَیَّامِهَا الَّتِی کَانَتْ تَقْعُدُ فِی حَیْضِهَا فَإِنِ انْقَطَعَ الدَّمُ عَنْهَا قَبْلَ ذَلِکَ فَلْتَغْتَسِلْ وَ لْتُصَلِّ وَ إِنْ لَمْ یَنْقَطِعِ الدَّمُ عَنْهَا إِلَّا بَعْدَ مَا تَمْضِی الْأَیَّامُ الَّتِی کَانَتْ تَرَی الدَّمَ فِیهَا بِیَوْمٍ أَوْ یَوْمَیْنِ فَلْتَغْتَسِلْ ثُمَّ ذَکَرَ أَحْکَامَ الْمُسْتَحَاضَةِ

منها : از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که فرمودند به مقدار ایام حیض نماز را باید ترک کند و این اطلاق دارد که اگر وسط آن ایام پاکی هم اتفاق بیفتند حیض است

سوال :چرا سید ره و شیخ یوسف بحرانی ره در حدائق و عده ای دیگر فرمودند عادت او پنج روز است و آن یک روز را ملحق یه طهر کردند ؟

جواب : یک سلسله روایاتی هست که در دو حیض مستقل اقل طهر ده روز است و اگر بخواهیم که این دو حیض مستقل است باید برای زنی گفت که ده روز پاکی دیده، و آن روایات قید می زند اطلاق روایات قعود و جلوس را ( همان روایاتی که می گوید زن در ایام حیض بشیند اما نماز نخواند ) یعنی ملاک طهر و پاکی ده روز است در دو حیض مستقل اما آنجایی که دو حیض مستقل نباشد این ملاک جاری نیست مثلا یک حیض بود

بیان دیگر : روایاتی که ده روز را ایام پاکی می داند مقید به دو حیض مستقل است و ربطی به بحث ما ندارد و بحث ما یک حیض لست لذا وقتی یک حیض است ما می توانیم در آن یک حیض بگوییم که ملاک خون دیدن است و آن یک روز پاکی را خون حساب نکنید

سوال : در روایات کلمه ایام آمده کسی که یک روز پاکی ببیند ایام عادت او است چرا حیض نباید حساب کند ؟

جواب : مرحوم شیخ انصاری ره در کتاب الطهاره قائل به انصراف است که ایام انصراف دارد به آن زمان ایام جلوس که نباید نماز بخواند و ایام جلوس زمانی است که حیض هست اما آن یک روز حیض نشد پس ایام جلوس محسوب نمی شود

اشکال استاد : این انصراف را قبول نداریم چون روایات متقدمه اعم از یوم الدم و یوم النقاء است و انصراف در صورتی است که غلبه باشد در حالی که در اینجا غلبه نیست یعنی غالب زنان این طور نیستند که از شش روز یک روز پاکی داشته باشند

سوال : آیا می توان بین عددیه و وقتیه تفصیل قائل شد چنانچه در قول چهارم بود ؟ خیر چون روایات مطلق نبود و فرقی بین عددیه و وقتیه نگذاشت و باید ملحق به حیض کند

سوال : آیا با وجود این چهار احتمال حدیث حکم به اجمال نمی شود ؟ خیر چون از نظر ما روایات دو دسته اند برخی ظاهر و برخی نص در اینکه ایام پاکی حیض است ولو اینکه یک روز هم پاکی بیفتد و می فرماید مادامی که از ده روز تجاوز نکرد همه روز آن حیض می شود حتی آن موردی که پاکی می بیند و لذا حکم به اجمال را باید کسی بکند که نتواند از دلالت روایت ظهو بدست آورد در حالی که ما ظهور بدست آوردیم