الموضوع: كتاب الطهارة/أحكام الحائض /الدرس 114

( فصل : فی الحیض -سن دختر در زمان حیض -روایات - سن بلوغ دختر - روایات)

امر سوم در مقدمات فصل حیض : سن دختران در زمان حیض است مرحوم سید ره در عروه فرمودند که سن حیض بعد از بلوغ است یعنی اکمال نه سال ، و دلیل ایشان صحیحه عبد الرحمان بن حجاج است

روایت : وعن عدة من أصحابنا، عن سهل بن زياد، عن ابن أبي نجران، عن صفوان، عن عبد الرحمن بن الحجاج قال: قال أبو عبد الله عليه السلام: ثلاث تتزوجن على كل حال: التي لم تحض ومثلها لا تحيض، قال: قلت: وما حدها؟ قال: إذا أتى لها أقل من تسع سنين، والتي لم يدخل بها، والتي قد يئست من المحيض ومثلها لا تحيض، قلت: وما حدها؟ قال: إذا كان لها خمسون سنة. [1]

که امام صادق علیه السلام فرمودند سه نفر ازدواج می‌کنند یکی از آنها کسی لست که یه سن بلوغ رسیده اما حیض نشده یا به سنی رسیده که حیض نمی بیند مثل یائسه ، عبد الرحمان گفت که حد این دوره را بفرمایید حضرت فرمودند دخترانی که کمتر از نه سال اند می توانند ازدواج کنند. و کسانی که مدخول بها نیستند می توانند ازدواج کنند و همینطور یائسه ها و گفت سن آنها چقدر است حضرت فرمودند یائسه ۵۰ سال هستند ، ظاهر حدیث این است که دخترانی که نه سال را تمام کنند حیض می‌شدند چون کمتر از نه سال اجازه ازدواج را امام دادند

اشکال روایت فوق : در سند حدیث سهل بن زیاد آدمی است که نزد اکثر رجالیین ضعیف است و در سند شیخ ، ابن عبدون و علی بن محمد بن زبیر است که توثیق نیستند ابن عبدون از مشایخ نجاشی است و از نظر فقها مشکلی ندارد اما علی بن محمد بن زبیر ضعیف است لذا روایت حجاج چه سند کافی و چه استبصار و خلاف، ضعیف است اما از حیث دلالت مشکلی ندارد

منها : موثقه عبد الله بن سنان

روایت : وبإسناده عن الحسن بن سماعة، عن آدم بياع اللؤلؤ، عن عبد الله بن سنان عن أبي عبد الله عليه السلام قال: إذا بلغ الغلام ثلاث عشرة سنة كتبت له الحسنة وكتبت عليه السيئة وعوقب، وإذا بلغت الجارية تسع سنين فكذلك وذلك انها تحيض لتسع.[2] پسر اگر سیزده ساله شود حسنات او نوشته می شود و بر سیئات او هم عقاب گذاشته می شود اما دختر که به نه سال رسید مثل پسر سیزده ساله می باشد در ثواب و عقاب و همچنین حیض می شود و این روایت سند معتبر و دلالت آن قوی است و دلیل بر این است که شرط حیض بلوغ دختر است

چه روایات ضعیف و چه قوی محتوایی دارند که از ضروریات مسلمین است و حتی مخالفین هم قبول دارند که دوران حیض نه سالگی است لذا اگر مقارن با تمام شدن نه سالگی ، حیض ببیند حیض محسوب می‌شود چون عرفا اقل حیض سه روز است و او سه روز را دیده و سن او به اتمام نه سال رسیده است لذا اگر قبل از نه سال خون ببیند حیض نیست و بعد از سن یائسگی هم خون ببنید حیض هم نیست

امر چهارم : سن بلوغ دختران است که اصل سن یکی از امارات و نشانه های بلوغ است و از اماره های حتمیه و حکمیه است چون بقیه امارات گاهی قبل از سن شرعی و برخی بعد از سن شرعی اتفاق می افتد اما در سن اینطور نیست و حتما اتفاق می افتد ، فقها هم در بیان شان تاکید بر سن دارند مثلا محقق کرکی می فرماید که سن از بین رفتن محجوریت بچه ها با بلوغ است و می شود اموال او را به او داد و علامت دیگر را سن می شمارد که راهنمای بلوغ است و مرحوم علامه می فرماید السِن عندنا دلیل علی البلوغ و جمهور عامه هم به این مطلب قائلند

اما سن بلوغ دختران همان اتمام نه سالگی است و مشهور بیان دارند و مذهب شیعه بر هیمن مستقر است ، ابن زهره در غنیه می فرماید که حیض یکی از پنج چیزی است که نشانه بلوغ دختران است که یکی سن و دیگری دیدن منی و انبات مو است اما حد سن در پسران پانزده سال و ر دختران تمام شدن نه سال است ، مرحوم شیخ طوسی ره در کتاب خلاف همین را فرمودند اما از شافعی نقل کرد که او می گوید دختر و پسر فرقی ندارد که پانزده سالگی است

اما روایات معتبری که درباره سن دختران رسیده همه بر نه سالکی تاکید دارد :

منها : وعن محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد، عن ابن محبوب، عن عبد العزيز العبدي، عن حمزة بن حمران، عن حمران، قال. سألت أبا جعفر عليه السلام قلت له. متى يجب على الغلام أن يؤخذ بالحدود التامة، ويقام عليه ويؤخذ بها؟ قال. إذا خرج عنه اليتم وأدرك قلت. فلذلك حد يعرف به؟ فقال. إذا احتلم أو بلغ خمس عشرة سنة أو أشعر أو أنبت قبل ذلك أقيمت عليه الحدود التامة واخذ بها و اخذت له، قلت. فالجارية متى تجب عليها الحدود التامة وتؤخذ بها ويؤخذ لها ؟ قال. إن الجارية ليست مثل الغلام. إن الجارية إذا تزوجت ودخل بها ولها تسع سنين ذهب عنها اليتم [3]

دختر ازدواج کند و به او دخول شود و نه سال آن تمام شود دیگر یتیم نیست

در سند این خبر عبد العزیز العبدی است که ضعیف است اما علی بن محبوب که از اصحاب اجماع است از ایشان نقل می کند لذا حدیث قابل قبول است

منها : حسنه یزید کناسی

روایت : وبالاسناد عن ابن محبوب، عن أبي أيوب الخزاز، عن يزيد الكناسي، عن أبي جعفر عليه السلام قال: الجارية إذا بلغت تسع سنين ذهب عنها اليتم وزوجت و أقيمت عليها الحدود التامة لها وعليها. [4] ، دختر وقتی نه ساله او تمام شد می تواند ازدواج کند و هم بر نفع و علیه او حدود اقامه کرد