الموضوع: كتاب الطهارة/غسل الجنابة /الحدث فی اثناء الغسل/ الدرس 99

(غسل جنابت - حکم محدث بودن به حدث اصغر در غسل ارتماسی - حکم محدث بودن به حدث اکبر در غسل - صور مساله )

مرحوم سید در ذیل مساله هشتم فرمودند بین غسل ترتیبی و ارتماسی بنابر اینکه غسل ارتماسی را تدریجی انجام دهد فرقی نیست به خلاف جایی که غسل ارتماسی را دفعی و آنی انجام دهد که اگر کسی در اثنای غسل ارتماسی به نحو تدریجی محدث به حدث اصغر شد مثل همان غسل ترتیبی است از نظر حکم و قائل به عدم بطلان غسل می شویم اما واجب است بر او که بعد از غسل وضو بگیرد اما در غسل ارتماسی اگر آنی باشد این حکم نمی آید و این بحث اینجا وارد نمی شود چون غسل ارتماسی آنی و یکباره انجام می شود و صدق نمی کند که در بین اعضای غسل محدث به حدث اصغر شده باشد و اساسا حدوث حدث در اثنای آن تصور نمی‌شود

نظر استاد : باید از اول غسل کند همانطوری که در ترتیبی هم همینطور بود ، در غسل جنابت ولو اینکه ارتماسی تدریجی باشد و محدث به حدث اصغر شده باید از ابتدا غسل ارتماسی را انجام دهد اما در غسل حیض و نفاس و مس میت دلیلی بر بطلان غسل نیست اگر محدث به حدث اصغر شد

اما باقی می ماند صورت آنیه که باید تفصیل داد که اگر « آن »، امر عقلی بسیط باشد و امر عقلی بسیط قابل تجزیه نیست در اینجا معقول نیست وقوع حدث بین « آن » ، چون « آن » ، اثناء ندارد و اثناء در جایی است که قابل تجزیه باشد و «آن » ، امر بسیط است و اما اگر « آن » ، امر عرفی باشد شامل مقارمت هم می شود مثلا گفته می شود که زید در « آن » تولد عمرو متولد شد یعنی زید مقارن با تولد عمرو بدنیا آمد ، دو امر مقترن امر معقولی است و مانعی ندازد مقارن امر بسیط باشد که امر بسیط مقارن می پذیرد اما قابل تجزیه نیست ، در صحت و بطلان غسل ارتماسی که در آن واحد هم غسل و هم بول کرد دو قول است برخی قائل به بطلان اند و باید غسل را از اول شروع کند و برخی قائل به صحت اند اما وضو بگیرد و نظر ما صحت است چون دو حادث مقارن دو موضوع مختلف است موضوع حکم غسل جنابت حدث اکبر است و موضوع وضو حدث اصغر است هر حکمی بر موضوع خود بار می‌شود لذا آن غسل ارتماسی آنی که بخاطر حدث اکبر بود از باب اینکه تخلف حکم از موضوع جایز نیست باید حکم به صحت غسل کرد و از آن جهت باید وضو بگیرد چون نسبت بین موضوع و حکم نسبت علت و معلول است و موضوع ، علت بوجود آمدن حکم است که اگر موضوع نباشد حکم نیست و موضوع وضو حدث اصغر است پس علت وضو گرفتن محقق شد لذا وظیفه اش وضو است و همین بحث در باب وضو بود که اگر کسی بین اعضای وضو محدث شد چه حکمی دارد و ما در آیه همین بحث را کردیم که دو موضوع داشت یکی ﴿فاغسلوا وجوهکم﴾ که برای محدث به حدث اصغر است و دوم ﴿إن کنتم جنبا فاطهروا﴾ که این هم برای حدث اکبر است.

مساله نهم : اگر حدث اکبر در اثنای غسل اتفاق افتاد در اینجا صوری مطرح می شود

صورت اول : حدث اکبر در اثنای غسل مثل حدث سابق است مثلا حدث سابق جنابت بود و غسل هم جنابت بود و در اثنای غسل جنب شد یا حدث سابق مس میت بود و وسط غسل میت دست به یک میت دیگری زد که آن را غسل نداده بودند

صورت دوم : حدث اکبر در اثنای غسل مخالف با حدث اکبر در سابق بود که سه فرض دارد

فرض اول : متقدم و متاخر هر دو غیر جنابت است

فرض دوم : سابق جنابت و لاحق غیر جنابت است

فرض سوم : سابق غیر جنابت و لاحق جنابت است

اما حکم صورت اول : که متقدم و متاخر متماثل باشد همه فقها بالاتفاق قائلند به وجوب استیناف غسل جنابت چون حدثی که در بین غسل واقع شد اثر غسل را از بین برده است لذا نمی توانیم حکم به اتمام بقیه غسل کرد چون این غسل بی اثر شد و ما می دانیم جنابت چه بعد از فراغ از غسل و چه بین آن باشد اثر غسل را بر می دارد و اما اینکه چرا وضو واجب نیست برای این است که غسل ما را از وضو بی نیاز می کند

اما در غسل غیر جنابت مثل حیض و نفاس بحث است که این اغسال از وضو بی نیاز می کند که اختلاف است که بنابر قائلینی که بی نیاز می دانند نیازی به وضو نیست و باید غسل را تکرار کند و بنابر قائلین به بی نیاز ندانستن ، وضو واجب است