الموضوع: كتاب الطهارة/غسل الجنابة /مسائل/ الدرس 98

(غسل جنابت - ادامه ادله قائلین به استیناف غسل جنابت در صورت رخ دادن حدث اصغر بین غسل - حکم اغسال غیر جنابت در بحث فوق )

بحث در این بود که در اثنای غسل اگر محدث به حدث اصغر شد مختار آقای خویی ره و ما این بود که غسل را از اول شروع کند که سه دلیل گذشت

اما دلیل چهارم : قاعده اولویت مثل شهید اول و ثانی ره و هم در عروه و مسالک[1] که اگر کسی بعد از غسل گرفتار حدث شود غسل برای داخل شدن در نماز قبلا مبیح بود و الان اباحه آن باطل شد پس حدثی که در اثنای غسل اتفاق می افتد به طریق اولی مبطل است قاعده اولویت این است که از ضعیف به قوی می رود که گفتن اف به پدر و مادر حرام است به طریق اولی زدن حرام است اما این قاعده در بین فقها فرقی نمی کند از ضعف به قوی یا برعکس باشد

نظر استاد : هر یک از این ادله فوق قابل نقد است اما من حیث المجموع ثابت می کند غسل از اول شروع شود و شاید بخاطر همین سید ره بعد از فتوا قائل به احتیاط شد ، البته به نظر ما این احتیاط واجب است و باید اعاده شود

اما یک بحثی وجود دارد و آن اینکه بین اعضای غسل موالات شرط نیست لذا به چه نیتی غسل را از اول شروع کند با وجود اینکه سرو گردن را مثلا شسته است ؟ اینجا برخی از فقها فرمودند به رجاء مطلوبیت یعنی دوباره نیت می کند این شستن دوباره سر و گردن مطلوب و خواست مولا است و به قصد اتمام شروع نکند چون احتمال دارد که حدث بین اعضای غسل مبطل نیست و همین احتمال کافی است که احتیاط قائل باشیم فقط در یک فرض این نیت لازم نیست آنهم آنجایی که غسل ترتیبی انجام داده که در اعاده می خواهد ارتماسی بکند اینجا اعاده لازم نیست

سوال : آیا درصورتی که غسل را اعاده کند برای نماز باید وضو بگیرد ؟ از باب احتیاط مستحب وضو می گیرد چون شاید وظیفه اتمام بوده نه استیناف و آن روایاتی که می گوید غسل جنابت کفایت از وضو می کند مخصوص آنجایی است که حدث قبل از غسل حادث شده باشد اما بحث ما جایی است که حدث بین غسل واقع شده است.

حال اگر بین سایر اغسال مثل حیض و مس میت و ... حدث اصغر اتفاق افتاد مرحوم سید ره در متن فرمودند که آن اختلاف سابق در غسل جنابت اینجا هم می آید که سه قول مطرح می شود که قول سید هم این بود که غسل را ادامه بدهد

تحقیق استاد : یک مقدمه ای بیان می شود و آن اینکه فقها در مثل حیض و استحاضه و مس میت اختلاف نظر دارند که آیا غسل هر یک از آنها کفایت از وضو می کند یا نه ؟ دو قول است

اول : عده ای از فقها مثلا صاحب مدارک[2] فرمودند که کفایت از وضو می کند

دوم : کفایت از وضو نمی کند و احتیاج به وضو دارد ، بنابر قول کسانی که غسل حیض را بی نیاز از وضو نمی دانند شخص حائض اگر در بین غسلش حدث اصغر بوجود آید باید بعد از غسل وضو بگیرد و این وضو بنام وضوی مکمل غسل در بین فقها معروف شد از آن جهت مکمل است که اباحه ورود در نماز یا مس کتابت یا صیام را می آورد لذا نیاز به وضوی دیگری نیست و همین یک وضو کافی است اما بنابر قول کسانی که غسل حیض و مس میت را بی نیاز از وضو می دانند آن اختلاف سابق می آید یعنی همان اقوالی که در غسل جنابت مطرح شد اینجا هم می آید

إن قلت : وظیفه حائض این است که دو وضو انجام دهد یکی اینکه از باب اینکه غسل حیض کفایت از وضو نمی کند و وضوی دیگر که مکمل است یعنی حال که حدث رخ داد غسل را ادامه می دهد و تمام می کند و وضو می گیرد چون ما قاعده اصالة عدم تداخل اسباب داریم و این قاعده این است که هر سببی مستقل است و بین اسباب تداخل نیست لذا آن خون سبب مستقل برای وضو و غسل است چون غسل کافی نیست و آن حدثی هم که اتفاق افتاد سبب مستقل وضو است لذا باید دو وضو بگیرد

قلت : دو وضو خلاف ظاهر روایات است چون روایات وضو را رافع حدث اصغر می داند چه حدث یکی یا متعدد باشد و این قاعده عدم تداخل اسباب جاری نمی شود چون این قاعده در جایی است که دو امر مولوی باشد مثل إن ظاهرت فکفر و إن افطرتَ فکفر که هر دو سبب جدای کفاره اند اما بحث ما در اوامر ارشادی است که فاغسلوا وجوهکم ..... ارشادی است آنهم به شرطیت وضو که وضو برای نماز شرطیت دارد