تبعات دروغ/دروغ /اخلاق فردی

موضوع: اخلاق فردی/دروغ /تبعات دروغ

1- بحث اخلاقی (تبعات دروغ)

حضرت امام حقایق امام صادق (علیه‌السلام) حدیثی می‌فرمایند که قابل توجه و دقت است.

1.1- گناه، سبب سلب توفیق از انسان

گاهی از ما سؤال می‌کنند برخی توفیقات از ما سلب می‌شود. دلیل اینکه انسان برخی توفیق‌ها را ندارد چیست؟ باید بررسی شود. گاهی موفق نشدن به برخی آداب اسلامی و به ویژه شب و سحر داشتن و به خصوص نماز شب، بی‌توجهی‌هایی است که باید انسان آن موانع را برطرف کند. بارها در مبانی فقهی و معرفتی‌مان عرض کردیم که گناه دارای مراتب است. معصیت هر شخصی به وفق همان شخص است. صدور گناهان از افراد، گوناگون است. به عبارت بهتر همان که در ضرب المثل است: «حَسَناتُ الأبرارِ سَیِّئاتُ المُقَرَّبینَ»؛ حسنات عده‌ای، سیئات دیگران است. این روایت باید تحلیل روان‌شناختی شود که در فقه المشاوره باید بیاوریم.

1.2- دروغ، سبب محرومیت از نماز شب و محرومیت انسان از رزق

حضرت امام صادق (علیه‌السلام) در جواب سؤالی که چرا برخی عده‌ای موفق به شب و سحر و نماز شب نمی‌شوند، یا روزی‌شان کم می‌شود، این‌گونه فرمودند: «إِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ الْكَذِبَةَ فَيُحْرَمُ بِهَا صَلَاةُ اللَّيْلِ فَإِذَا حُرِمَ صَلَاةَ اللَّيْلِ حُرِمَ بِهَا الرِّزْقَ».[1]

گاهی انسان خواسته یا ناخواسته دروغ می‌گوید و گاهی این کار، سیره‌ی او می‌شود. این فرد از نماز شب محروم می‌شود. وقتی از نماز شب محروم می‌شود، از رزق محروم می‌شود.

نماز شب، عامل رزق و روزی است. آنچه این رزق را می‌گیرد، گناه و کذب است. کذب هم مثال است. و مصداق اتمّ است.

1.3- دروغ، کلید همه‌ی بدی‌ها

در روایات داریم: « جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ فِي بَيْتٍ، وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الْكَذِبَ»؛[2] گناهان را در خانه‌ای قرار دادند و درب آن را قفل کردند و کلید آن دروغ است. کسی که دروغ می‌گوید، نعوذبالله گناهان دیگر هم از او صادر می‌شود.

1.4- گناه، عامل محرومیت انسان از نماز شب

کسی به امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) گفت که نتوانستم نماز شب بخوانم. حضرت فرمودند: « أَنْتَ رَجُلٌ قَدْ قَيَّدَتْكَ ذُنُوبُكَ».[3] گناهانت تو را در زنجیر کرده است. اگر نتوانستیم در وقت بخوانیم، قبل و یا بعد از وقت نماز شب بخوانیم.

1.5- لزوم جمع‌کردن بین نماز شب و سایر اعمال صالح

البته در برخی از روایات است که برخی از کارها ثواب نماز شب دارد؛ ولی تا انسان می‌تواند بین آن کارها و نماز شب جمع کند.

1.6- احترام به مادر در سیره‌ی شیخ انصاری (رحمه‌الله)

مرحوم شیخ مرتضی انصاری (رحمه‌الله) هر روز می‌رفت به مادرش می‌رسید و بعد از خدمت ایشان به درس می‌رفت. دیدند یک روز سرحال نیست و حال درس را ندارد. شاگردان و دوستان گفتند: «امروز چطور شده است که بی حال شدید»؟ فرمودند: «امروز آن خدمتی که می‌خواستم به مادر انجام دهم، انجام نشده است».

1.7- توصیه به خواندن نماز شب، حتی قبل یا بعد از وقت فضیلت آن

هر طور شده نماز شب را اقامه کنید. در وقت، قبل از وقت و یا بعد از آن. در کل شب می‌شود نماز شب را خواند. برخی نمی‌توانند در وقت خاص بیدار باشند؛ این‌ها در وقت دیگری بخوانند. نماز شب رزق مخصوصی دارد.