لزوم ترک گناه/گناه /اخلاق فردی

موضوع: اخلاق فردی/گناه /لزوم ترک گناه

1- بحث اخلاقی (ترک گناه)

اولین جلسه‌ی درسی بعد از سال جدید و ماه مبارک رمضان است. طبق معمول که هر روز حدیثی محضرتان تقدیم می‌شد، امروز این حدیث شریف که یک ضابطه و قانون کلی است، تقدیم می‌شود. ضابطه‌ی کلی، زمان و مکان خاص ندارد. موجبه‌ی کلیه‌ای است که قابل برنامه‌ریزی‌های جزئی است. بحمدلله رب العالمین، نوشته‌ای در دست داریم که قسمت عمده‌اش مکتوب شده، به نام «قوانین کلیه‌ی قرآن و آیات شریفه». ما در قرآن چه کلیاتی داریم که منحصر در زمان و مکان نیست.

1.1- عید واقعی در روایات

این روایت از حضرت سرّالأنبیاء و المرسلین حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، نقل شده است: «كُلُّ يَوْم لاَ يُعْصَى اللهُ فِيهِ فَهُوَ عِيدٌ».[1] قضیه‌ی موجبه‌ی کلیه است.

1.2- معنای یوم

«یَوم»، ظهوری است که بعد از ظهور بیاید. روزِ «فَترَة»، تاریکی است و بعد از آن دوباره ظهور نورانی آمده است.[2] روز اصطلاحی به همین جهت است. ﴿يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ﴾.[3]

1.3- ایام الله

در بیان معرفتی یوم تفاوتی ندارد این ظهور، حسی باشد و یا حقیقی و یا واقعی. این نور ظاهری در مقابل این نور واقعی، هیچ ظهور و بروزی ندارد؛ لذا آیه‌ی شریفه فرمود: ﴿وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللّهِ﴾.[4] وقتی روز به «الله» اضافه شد، بزرگ‌ترین روز می‌شود؛ چرا که خداوند می‌فرماید: ﴿اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ﴾.[5]

1.4- روز ترک گناه، روز عید واقعی

حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند: «هر روزی که معصیت نکند، آن روز، روز عید اوست».خیلی تعبیر زیبایی است؛ یعنی انسان باید مراقب باشد.

1.5- سیاست گام‌به‌گام اغوای شیطان

سیاسیت شیطان گام به گام است. هیچ گاه یک دفعه حمله نمی‌کند. به تعبیر حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، «إِنَّ الشَّيْطَانَ يُسَنِّي لَكُمْ طُرُقَهُ، وَ يُرِيدُ أَنْ يَحُلَّ دِينَكُمْ عُقْدَةً عُقْدَةً»؛[6] شیطان، گره‌های ما را باز می‌کند. عقیده هم یعنی گره محکم.[7] شیطان ما را رها می‌کند و بعد فریب می‌دهد. مقام تسویل دارد؛ یعنی بدی‌ها را زیبا جلوه می‌دهد. ما اگر همان گام اولیه‌ای که شیطان می‌خواهد تسویل داشته باشد شکار کنیم و شکار نشویم، بزرگ‌ترین موفقیت ماست. عصیان، شما را فاصله می‌دهد؛ مراقب باشید که اتفاق نیفتد؛ یعنی مواظب باشیم که مبادا انسان نسبت به حضرت حق، ابهت باری‌تعالی در پیشش سبک شود.

1.6- کوچک‌شمردن گناه، یکی از گناهان کبیره

در جلسه‌ی گذشته در تفسیر عرض کردم که از امام صادق (علیه‌السلام) سؤال کردند کدام گناه کبیره است؟ نام نبردند؛ بلکه فرمودند: «اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لَا تُغْفَرُ قُلْتُ وَ مَا الْمُحَقَّرَاتُ قَالَ الرَّجُلُ يُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَقُولُ طُوبَى لِي لَوْ لَمْ يَكُنْ لِي غَيْرُ ذَلِكَ»؛[8] هر گناهی که حقیر دانستید و سبک شمردید، کبیره است. اگر خدای‌نکرده خوشحال هم باشد، بدتر است.

1.7- اثر تقوا و اطاعت الهی

سال جدید است. مراقبت کنیم نسبت به حضرت حق تکریم خاص داشته باشیم. هرچه خدا به انسان می‌دهد، از تعظیم و تکریم می‌دهد. اگر بتوانیم نفس‌مان را در حیطه‌ی اطاعتی حضرت حق قرار دهیم، دیگران هم مطیع ما می‌شوند. «مَنِ اتَّقَى اللَّهَ يُتَّقَى وَ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ يُطَاعُ»؛[9] کسی که از خداوند بترسد، دیگران هم از او حساب می‌برند و کسی که مطیع پروردگارش باشد، مطاع می‌شود و دیگران هم از او اطاعت می‌کنند.