راهکار تقویت نفوس در ماه شعبان_ ارتباط رسالت، ولایت و عبودیت_ رفع و دفع تعلقات در سلوک معنوی/توجه به دنائت دنیا و مبدأ اعلی برای تعالی انسان /اخلاق فردی

موضوع: اخلاق فردی/توجه به دنائت دنیا و مبدأ اعلی برای تعالی انسان /راهکار تقویت نفوس در ماه شعبان_ ارتباط رسالت، ولایت و عبودیت_ رفع و دفع تعلقات در سلوک معنوی

1- بحث اخلاقی (توجّه به دنائت دنیا و مبدأ اعلی برای تعالی انسان)

1.1- نقش زمان و مکان در سیر تکاملی انسان

صدور فرمایشات ائمه (علیهم‌السلام) بر اساس احیای علوم است. کلمات نورانی‌شان برای این است که انسان در مقام حیات طیّبه قرار بگیرد. زمان و مکان هم، وسیله و ابزار برای رسیدن به این حقیقت است. تمام حالات انسان می‌گذرد برای اینکه انسان به این مقام الهی و درجه‌ی خاص برسد. درجه‌ی هر کس، مشخّص است و هیچ کس در نظام وجود، مزاحم دیگری نیست. آن که احساس تزاحم و تصادم می‌شود، در مقام اجسام و طبیعت است.

1.2- توجّه به دنائت دنیا و مبدأ اعلی

نزدیک‌ترین عالم به انسان، دنیا است. به تعبیر بعضی از اهالی سیروسلوک،‌ دنیایی که دِنائَت دارد و پست است. اگر توجّه انسان در سیروسلوک به بالادستی‌ها باشد، هیچ وقت زیان نمی‌بیند. ﴿تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ﴾.[1] در ماه شعبان و ماه تقسیم ارزاق الهی هستیم و ارزاق الهی را باید با استعداد الهی به دست آوریم.

1.3- فرار از ناامنی دنیا به امنیّت الهی

انسان با جسم می‌آید؛ ولی با جسم نمی‌رود. به تعبیر فلاسفه و حکما، جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء است.[2] انسان با رَحِم مادر و رَحِم دنیا می‌آید؛ ولی با عالم دنیا و رحم، پایان نمی‌پذیرد. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند: «الدُّنْيَا دَارُ مَمَرٍّ لاَ دَارُ مَقَرٍّ».[3] دنیا، قرارگاه نیست؛ فرارگاه است. اگر بخواهیم از یک نقطه‌ی ناامنی فرار کنیم، باید به نقطه‌ی امن فرار کنیم. ﴿فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ﴾؛[4] باید فرارمان به نقطه‌ای باشد که امنیّت‌مان را تأمین کند. اینکه یکی از اوصاف وجود نازنین امام زمان (علیه‌السلام)، امان -یا أمان‌الله- است؛ به همین جهت است.

1.4- راهکار تقویت نفوس در ماه شعبان

ان‌شاءالله در ماه شعبان، نفوس خود را در این جهت تقویت فرمایید. تنها راهکار این تقویت، این است که مسیر واقعی را تشخیص دهیم و مقصد و مقصود را بفهمیم و همیشه ببینیم که آیا در مسیر ﴿إِلَى رَبِّكَ مُنتَهَاهَا﴾[5] و ﴿يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ﴾،[6] هستیم یا نه.

1.5- نقش توجّه به ذات در تعالی انسان

«فَمُلَاقِيهِ»، فَ مُلاقی هُوَ است و این غیر از ملاقی اوصاف است. ما الآن در ملاقات اوصاف هستیم؛ امّا آنقدر اوصاف مردم متعدّد است که به ذات، توجّه ندارند. انسان‌ها در کثرت ازمنه و احوال و اوصاف، به ذات توجه ندارند. در باقیمانده‌ی این ماه، نفوس‌تان را دریابید تا آمادگی کامل برای شهرالله داشته باشید.

1.6- ارتباط رسالت، ولایت و عبودیّت

ماه رجب، ماه ولایت بود که بستر برای رسیدن به رسالت است؛ چون حقیقت رسالت، ولایت است. رسالت، وسیله‌ی رسیدن به شهرالله المعظّم است. گاهی به رجب و شعبان هم ماه خدا به وصف عرضی اطلاق می‌شود؛ امّا شهرالله حقیقی که وصف ذاتی آن است، ماه مبارک رمضان است.

1.7- رفع و دفع تعلّقات در سلوک معنوی

صلوات شعبانیه را داشته باشید. مناجات شعبانیه را تأمّل کنید که در رفع و دفع تعلّقات، اثر دارد. ما باید رافع و دافع تعلّقات باشیم. اطبّا می‌گویند: پیشگیری بهتر از درمان است. حال اگر کسی مریض شد،‌ مرحله‌ی بعدی درمان است. تمام عالم یا در رفع هستند و یا در دفع هستند. دفع معمولاً راحت‌تر است. مرحوم مقدّس اردبیلی را سؤال کردند که اگر در فلان زمینه‌ی گناه قرار بگیرید، چه می‌کنید؟ می‌گوید دعا می‌کنم در آن قرار نگیرم؛ چراکه معلوم نیست پیروز بیرون بیایم. رزقنا الله ایّانا و ایّاکم ان‌شاءالله. «اللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لِي شَفِيعاً مُشَفَّعاً وَطَرِيقاً إِلَيْكَ مَهْيَعاً وَاجْعَلْنِي لَهُ مُتَّبِعاً حَتى أَلْقاكَ يَوْمَ القِيامَهِ عَنِّي راضِياً وَعَنْ ذُنُوبِي غاضِياً قَدْ أَوْجَبْتَ لِي مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ وَأَنْزَلْتَنِي دارَ القَرارِ وَمَحَلَّ الاَخْيارِ».[7] آخرین مرحله، این است که «وَطَرِيقاً إِلَيْكَ مَهْيَعاً»؛ به طریق مَهیَع به «دارَ القَرارِ وَمَحَلَّ الاَخْيارِ» ختم می‌شود. راه همواری که از اوّل نظام عالم تا قیام قیامت هست.