برکات ماه شعبان/ماه شعبان /اخلاق عبادی

موضوع: اخلاق عبادی/ماه شعبان /برکات ماه شعبان

1- بحث اخلاقی (برکات ماه شعبان)

1.1- ماه شعبان، ماه رسیدن به قسمت

ان‌شاء‌الله ایام ماه شعبان و ماه رسیدن به رزق خاص الهی بر همه‌ی من و شما، مبارک باشد. صحبت در این بود که ماه مبارک شعبان، ماه رسیدن به قسمت است. وجود را قسمت‌آباد می‌دانیم. «الهی در قسمت‌آباد وجود، بیشتر از این قسمت ما نبود. یا ابالقاسم مددی». ما نظام وجود را قسمت‌آباد می‌دانیم؛ قسمت‌آبادی که تجلی عشق‌آباد وجود است.

1.2- تبیین مبنای معرفتی فاعل بالحب

طبق مبانی معرفتی ما ذات باری‌تعالی، فاعل بِالحُبّ است. با عرض معذرت از همه‌ی کسانی که فاعل‌های متعددی را گفته‌اند، ولی ما در تعلیقه‌های فصوص و دیگر کتب گفتیم که خداوند، فاعل بِالحُبّ است. «وَ هَلِ الدِّينُ إِلَّا الْحُبُّ؟».[1] همه‌ی برنامه‌ها، حبی است. اینکه انسان به جایی برسد که بر مدار حبّ حرکت کند، در قسمتِ قسمت‌آبادِ عشق‌آبادِ وجود است.

1.3- جایگاه ماه شعبان در رحمت و رضوان الهی

اینجا است که شعبان، شهر رسول‌الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است. «الَّذِي حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ».[2] حصن حصین شعبان، رحمت و رضوان است.

1.4- تفاوت رحمت و رضوان

تفاوت رحمت و رضوان در این است که رحمت، وسیله‌ی جذب است و رضوان، وسیله‌ی رسیدن است. جذب حداکثری و دفع حداقلی، همین است. کسانی که در مقام «رحمت» هستند، در مقام «جذب» هستند.

1.5- حکمت خوش‌رویی مؤمن

حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در مورد یکی از خصوصیات مؤمن می‌فرمایند: «بِشْرُهُ فِي وَجْهِهِ»؛[3] چرا «بِشْرُهُ فِي وَجْهِهِ»؟ چون وجه انسان، نماد انسان است و می‌خواهد دیگران را جذب کند. اینکه خدای متعال می‌فرماید: ﴿وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ﴾،[4] به همین جهت است. بسیط بودن، باعث بقاء می‌شود.

1.6- رحمت و رضوان الهی در ماه شعبان

الحمدلله در این قسمتی که ما هستیم، باید بگوییم: «راضیاً بقِسمک و قَسمک». «قِسم و قَسم»، مانند «غُسل و غَسل» و «ذِبح و ذَبح» است که یکی مصدر و دیگری، اسم مصدر است. هر کسی، به قسمت راضی نیست. کسانی که در مقام «تسلیم و رضا» هستند، به «قسمت» رضایت دارند. اینکه در دعای کمیل می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ»،[5] به همین است. حصن و حصار قسمت شعبان، محفوف به رحمت و رضوان است.

1.7- تأثیر صلوات در ذوب گناهان

ورود در این ایستگاه، برای این است که دعای واسعه‌ی باری‌تعالی را داشته باشیم که صلوات بر محمد و آل محمد است. حضرت امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: «مَن لَم يَقدِر عَلَى ما يُكَفِّرُ بِهِ ذُنوبُه فَليُكثِر مِنَ الصَّلاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، فَإنَّها تَهدِمُ الذُّنوبَ هَدماً»؛[6] این دعا وقتی می‌آید، کوه‌های گناه را ذوب می‌کند. امام رضا (علیه‌السلام) مظهر رأفت هستند. امام رئوف هستند. «رأفت» غیر از «رحمت» است. گناه را «ذنب» می‌گویند،‌ چون پیامد انسان است و آدم باید پاسخگو باشد.

1.8- تمثیل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) برای محاسبه‌ی اعمال در قیامت

روزی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به یاران‌شان پولی دادند که مصرف کنند. بعد فرمودند که گزارش بدهید. وسط روز بود و هوا گرم بود. فرمودند: «کفش‌تان را در بیاورید و روی سنگ داغ بروید». فردی رفت تا گزارش بدهد که چه کرده، ولی پایش سوخت و نتوانست جواب بدهد و گزارش را تکمیل کند. سلمان رفت و گفت: «أنفَقتُه فی سبیل الله» و پایین آمد. حضرت تمثیل فرمودند: گزارشگری روز قیامت نیز، همین‌طور است. ﴿يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ﴾.[7] در آن روز، انسان باید گزارشش، مجمل و جامع باشد. ماه شعبان، ما را در بسط قرار می‌دهد که به علم اجمالی برسیم. علم اجمالی در اصول، ذم است ولی در معارف، کمال است؛ چرا که هزاران علم تفصیلی را در درون خود دارد.