< فهرست دروس

موضوع: کندر- طب المعصومين ص334

 

ترکيبات کندر:

الکندر سمق راتنِجي له رائحه عطريه و طعمه فيه شي من المراره و يترکب من الراتنج و سمق و 8%زيوت طياره.....

کندر يعني سمق سنوبري است. به اصطلاح علمي جديد سمق محلول در الکل. بوي خوش عطري دارد و مزه اش تلخي دارد که بايد فرو برد.

سمق محلول در الکل 60% و سمق(سمق غير محلول در الکل)30% است. برخي کتابهاي بجاي 30%، 25% دارد(معارف گياهي دکتر مرحوم حسين ميرحيدر ج6)

و 8% روغن هاي فرار دارد. يعني اسانسهاي فرار. يکي از اينها اسيدبوسوليک است که يک اسيد باز است. اسيد آزاد.

 

به عبارت ديگر کندر که از درخت کندر به دست مي آيد دو جور سمق دارد:

يکيش سمق غيرمحلول در الکل بود(که گفتيم 25 تا30%) که دو جزء دارد: يکي آرابين و يکي هم باسورين.

دوم سمق سنوبري(به اصطلاح قديمي ها) يا سمق راتنج(به اصطلاح قديمي ترها) و به اصطلاح شيمي جديد «رزين» يعني سمق محلول در الکل (عربي قديم ميگويد قلفونه) به مواد هيدروکربنات گويند.

اين سمق چهار جزء دارد:

1.رزين خاصي به نام الوبب نورِزن

2. اسيد آزادي بنام اسيد بوسوليک يا همان روغن هاي فرار

3. ماده اي تلخ

4. اسانس

 

انواع کندر

و هناک نوعان من اللبان. نوع يعيش علي ضفاف(اطراف) نيل الازرق(نيل که آبش صاف است و گل آلود نيست) درختان کندري که اطراف رودخانه نيل است.

و الآخر يعيش(ميرويد) علي ضفاف الجنوبي المملکه العربيه السعوديه و لکن الغالبيه العظمي منه تؤتي من افريقيا.

دو نوع از لبان مطرح ميشود:

دو نوع جغرافياي طبيعي و دو نوع تجاري.

دو نوع اول يکيش غرب آسيا سواحل عربستان. دوم آفريقاي شرقي، آفريقاي مرکزي و اطراف سواحل نيل.

دو نوع تجاري هم شامل نوع آفريقايي و نوع هندي ميباشد.

غالب کندرهاي بازار از آفريفا آورده ميشود مثل اريتره، اتيوپي و سومالي.

 

چگونگي بدست آوردن کندر

للحصول علي اللبان نعمل شقوقا في جزوع شجره کندر (شکافهايي به جداره تنه درخت و شاخه هاي درخت ايجاد ميشود) فتسيل عصاره بيضاء بلمعان جميل مع صفاء (از محل شکاف عصاره سفيد رنگي به درخشش زيبا که حالت بلوري دارد جريان پيدا ميکند)

 

اين مطالب قبلي که درباره رويش درخت کندر گفتيم را داشته باشد و بدان. امکان دارد دو نوع از لبان از ديدگاه تجاري باشد.

 

تشخيص دونوع لبان:

بخور هند که از کناره‌هاي رودخانه ها و درياچه‌هاي هند و بخور آفريقيا از کناره هاي رودخانه نيل بدست مي آيد.

نوع آفريقايي از حيث رنگارنگي بيشتر از هند است. بخور کندر هند از بندر کلکته مي آيد. اين کندر بخور رنگش زرد لاغر است که تغيير رنگ داده است يعني زرد يک دست نيست. اما يک دست بخور است. رائحه و طعم بخور هند قوي تر از رائحه‌ي سنوبر است.

 

واژه راتنج در طب المعصومين در سه جا آمده است يکي ص335 خط اول، دوم صفحه334 خط 11 و 12 و سومين جا ص314 آمده است

 

لبان الذکر

کتاب معارف گياهي ج6 ص251 مرحوم دکتر حسين ميرحيدر لبان ذکر و لبان مونث را توضيح داده است مراجعه فرماييد.

 

فوائد کندر

1. ابن سينا در کتاب قانون ص145 بحث کندر را مطرح کرده است. ميگويد:

بهترين نوع کندر کندر سفيد است که وقتي بشکافي داخلش چسبانده است.

اين کندر در آب مختصري حل ميشود و به صورت جزئي به صورت سرمه استفاده ميشود. و ذوب ميشود در حرارت به شعله هاي سفيد رنگ. بوي خوشي دارد و ضد برخي از نفوس و اجنه و شياطين است و هيچ دودي محبوبتر از دود کندر اصل نيست.

کندر دو نوع سمق دارد: سمق راتنج و يکي سمق خالي. راتنج يعني سنوبري يعني هيدروکربنات. اينها محلول در الکل اند.

اين کندر سمق نوع اول است که از اسيد آزادي بنام بوسوليک تشکيل يافته و نيز رزينش بولي بانورزن است و روغن فرار (اسانس) و يک نوع سمق که ماده اي تلخ است تشکيل يافته است(با سمق نوع دوم فرق ميکند)

از قديم الايام از اين بخور استفاده ميکردند. در حرمها و کنيسه ها و....

اين کندر براي دودزايي مفيد استفاده ميشود و نيز ضد انواع روماتيسم است و نيز بعنوان پادزهر استفاده ميشود. براي برخي حرز و طلسمات و ... نيز کاربرد دارد. در جايي که دردسر وجود دارد نيز استفاده ميشود.

 

برخي از علماي کنوني نيز مواردي از کاربرد کندر را بيان کرده اند:

2. التحفه الرضويه في مجربات الاماميه: محمد الرضي الرضوي. آخر ص99 و اول ص100

3. سيد ميبدي گويد: کندر اصل را بخور اما با نيم برشت يعني با تخم مرغ آبپز عسلي سالم. تخم مرغ مانده نباشه. کسي که خستگي جنسي دارد اين کندر به اين شکل برايش مفيد است. وقتي يک مثقال کندر خالص را در آب مخلوط کردي هر صبح ناشتا مصرف شود براي کسي ولنگاري دارد يا بلغم اضافي دارد يا فراموشي مفيد است.

 

4. علامه مجلسي در بحار ج62 يا 59جديد ص235: از «ابن بيتار» نقل کرده است که لبان يعني کندر که خون اضافه و خون آلوده را ميسوزاند يعني به طحال در دفع سلولهاي مرده خوني کمک ميکند و نيز بلغم اضافي را از بين ميبرد. تجمع اضافه آب را در شش ها و سينه را از بين ميبرد و براي کساني که معده‌ي ضعيف دارند (آستر معده اش ضخامتش کم است.) يا بخاطر جراحي خون زيادي ازش رفته مفيد است. يا کسي که عادت بدي دارد مثلا تندتند غذا ميخورد نجويده يا کم جويده غذا را فرو ميبرد. اينها دچار دل درد ميشوند. آنزيم و بذاق کافي دهان، تعادل اسيد معده هم بهم ميخورد، اين فرد بايد هر روز به اندازه نخود يک قاشق کندر خوراکي مرغوب بجود و آخر سر فرو ببرد.

کندر معده را گرم ميکند.

توضيح اينکه افراد از حيث مزاج و طبع چند جورند:

چهار طبع اصلي و چهار فرعي داريم که روي هم رفته 8 نوع ميشود. و همين 8 نوع خودشان چند نوع ميشود: برخي تک مزاج و گاهي دو مزاجه و گاهي چند مزاجه هستند.

مثلا فردي بدنش گرم است، کف دستهايش گرم است، اما معده اش سرد است. يا اينکه معده گرم، بدن گرم، اما کف دست و پا يخ.

کساني که معده سرد دارند آويشن، نعنا، عسل اسطخدوس و کندر خوراکي مرغوب بسيار برايشان مفيد است. بدنشان سرد باشد يا گرم اين دستور برايش مفيد است.

سياه دانه، زنجفيل هم خوب است.

 

و الکبد: اگر کسي کبدش گرم است بحثهاي يرقان و هپاتيت مطرح است که سبزي کاسني، سبزي شاتره، برگه زرد آلوده بخورد. اما اگر کسي کبدش سرد است دارچين، زعفران، زنجفيل، سياه دانه و نيز کندر بخورد.

اگر بخواهد کبدش را از رسوبات و گرفتگي ها پاکسازي کند هر روز از مخلوط کندر خوراکي مرغوب در آب بخورد. اين کار ذهنش را هم جلا ميدهد. بعد از آنهم صبح ها قبل از کار زنجفيل پروده شده در عسل بخورد.

حتي سردردهاي مکررش را از بين ميبرد اما اگر زياده روي کند دچار سردردهاي مکرر ميشود اما اگر به قاعده بخورد کمک به هضم غذا ميکند و ضد نفخ است.

اگر کسي در چشمش خون مردگي دارد با پودر کندر خوراکي مرغوب سرمه کند. البته اگر عفونت چشمي دارد بايد با جوشانده برگ بارهنگ شستشو دهد و يک استکان بخورد.

 

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo