< فهرست دروس

درس طب استاد ضیائی

94/03/06

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: هم و غم
غم به معنای غصه و دلتنگی است و جمع آن غموم است و هم به معنای اندوه و افسوس است و جمع آن هموم می باشد.
بعد از این طوفان نوح خوابید و کشتی لنگر گرفت نوح استخوان های موتی را دید و از اینکه آنها ایمان نیاورده و مبتلا به عذاب شده بودند ناراحت شد و دچار غم شدند. خداوند وحی فرمود که آنها مستحق عذاب بودند و برای رفع اندوه و افسوس، از انگور سیاه استفاده کند.
الْقَاسِمِ الزَّيَّاتِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُوسَى بْنِ الْعَلَاءِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا حَسَرَ الْمَاءُ عَنْ عِظَامِ الْمَوْتَى فَرَأَى ذَلِكَ نُوحٌ ع جَزِعَ جَزَعاً شَدِيداً وَ اغْتَمَّ لِذَلِكَ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ هَذَا عَمَلُكَ بِنَفْسِكَ أَنْتَ دَعَوْتَ عَلَيْهِمْ فَقَالَ يَا رَبِّ إِنِّي أَسْتَغْفِرُكَ وَ أَتُوبُ إِلَيْكَ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ أَنْ كُلِ الْعِنَبَ الْأَسْوَدَ لِيَذْهَبَ غَمُّكَ[1]

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ كَثُرَ هَمُّهُ سَقِمَ بَدَنُهُ[2]
انسان باید خوبی ها خود و دیگران را ببیند و به دنبال بدی ها و مشکلات نباشد و بی خود حرص و جوش نخورد و الا دچار گرفتگی های عضلانی و عصبی، افت پلاسمای خون، سبک شدن خواب، پرخاشگری و مانند آن می شود.
مؤمنین و مؤمنات شاد واقعی هستند زیرا به آینده امیدوارند و به وجود خداوند که بصیر بالعباد و قادر و عالم است ایمان دارند در نتیجه مأیوس نخواهند شد. کسی که مأیوس از رحمت خدا باشد دچار غم و غصه می شوند. اگر مؤمنی مشکلی در جامعه ببیند تا حد توانش درصدد حل آن بر می آید و اگر نتوانست غصه نمی خورد.

اگر کسی مایع صفراوی (مرار) او غلظت داشته باشد یا دچار لجن صفراوی باشد و یا پمپاژ صفرای او به اثنی عشر ضعیف باشد دچار مشکلاتی می شود و گاه فرد به شبه جنون مبتلا می شود. برای کاهش مایع صفراوی می توان از کشمش استفاده کرد:
الْخِصَالُ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ بَكْرٍ الْخُوزِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَغْدَادِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ الطَّائِيِّ عَنِ الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَيْكُمْ بِالزَّبِيبِ فَإِنَّهُ يَكْشِفُ الْمِرَّةَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالْإِعْيَاءِ وَ يُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ يُطَيِّبُ النَّفَسَ وَ يَذْهَبُ بِالْغَمِّ[3]
زبیب هم صفرا را کم می کند و هم چون ضد عفونی کننده ی طبیعی است دهان را خوشبو می کند و غم و غصه را برطرف می کند.

عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‌ عَلَيْكُمْ‌ بِالزَّيْتِ‌ فَإِنَّهُ‌ يَكْشِفُ‌ الْمِرَّةَ وَ يُذْهِبُ الْبَلْغَمَ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ يُطَيِّبُ النَّفْسَ وَ يَذْهَبُ بِالْغَمِّ.[4]
بر شما باد به روغن زیتون (طبیعی فشار اول و سرد که رنگ زرد روشن دارد) از جمله فوائد آن این است که صفرای اضافی را دفع می کند و نمی گذارد که صفرای زیاد در گردش خون و در صفرا باشد.
زیتون از بین برنده ی بلغم سفید و موکوس نیز می باشد و کمک به درمان بلغم سیاه که اوره ی خون است نیز می کند.
زیتون عصب را نیز تقویت می کند مخصوصا در بیماران ام اس که تصلب متعدد شرایین مغز دارد که غلاف عصبی آنها نباید آسیب ببیند. و اخلاق را نیکو می گرداند زیرا چربی بد را کم می کند و آنزیم های بدن بالا نمی رود. و غم و اندوه را نیز مرتفع می کند. زیتون امگا سه و شش را بالا می برد زیرا اگر درصد این چربی در بدن کم شود فرد مبتلا به افسردگی می شود در نتیجه متخصصین برای رفع غم از قرص ماهی بدون جیوه تجویز می کنند (اگر چربی و آنزیم بدنی کسی بالا رود به غم و غصه و ناامیدی مبتلا می شود.) زیتون از روغن های مقاوم در برابر حرارت است و زود نمی سوزد. خوردن سوخته از عوامل ابتلا به سرطان دستگاه گوارش است بنا بر این خوردن ته دیگ سوخته، روغن سوخته و مانند آن حرام است.
کودکان اگر مبتلا به اسهال نیستند روزی که قاشق چایخوری و بزرگسالان یک قاشق غذاخوری به همراه غذا بخورند.

امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: الهم يذيب الجسد[5]
یعنی غصه خوردن موجب ذوب شدن جسد آدمی و لاغری مفرط می شود.

امام علیه السلام در حدیث دیگری می فرماید: الحزن يهدم الجسد[6]
یعنی در اندوه ماندن موجب منهدم شدن جسد و پیری زودرس است.

و در حدیث دیگری می فرماید: الغم مرض النفس[7]
غم موجب از بین رفتن نفوس خوب می شود مثلا نفس مطمئنه، ملهمه و لوامه را از بین می برد و نفوس بد مانند نفس اماره و مدلسه را شعله ور می کند.

وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ وَجَدَ هَمّاً فَلَا يَدْرِي مَا هُوَ فَلْيَغْسِلْ رَأْسَهُ وَ قَالَ إِذَا تَوَالَتِ الْهُمُومُ فَعَلَيْكَ بِلَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ[8]
هر کسی مبتلا به غم و اندوه شده است و علت آن را نیز نمی داند باید سر خود را با آب ولرم عادی بشوید. اگر این کار را با جوشانده ی گل ختمی خبازی انجام دهد بهتر است و بعد با صابون یا شامپو سرش را بشوید.

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ شَكَا نَبِيٌّ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الْغَمَّ فَأَمَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِأَكْلِ الْعِنَبِ[9]
اگر به انگور سیاه دسترسی وجود نداشت می توان به جای آن از انگور یاقوتی استفاده کرد.

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ الْجَوْهَرِيِّ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع يَقُولُ السَّفَرْجَلُ يَذْهَبُ بِهَمِّ الْحَزِينِ كَمَا تَذْهَبُ الْيَدُ بِعَرَقِ الْجَبِينِ[10]
میوه ی به شیرین بدون پرز غصه و دلتنگی شخص محزون را از بین می برد کما اینکه انسان با دستش عرق جبین خود را پاک می کند.

عن الرضا علیه السلام قال قال رسول الله ص إذا طبختم الطعام فأكثروا القرع فإنه يسر القلب الحزين[11]
شش نوع کدو است که سه نوع آن در روایات است: یقطین، دباء و قرع. کدو مسمی که همان قرع است موجب بهبودی حزن و اندوه می شود.
یعنی اگر غذا را طبخ می کنید کدوی آن را بیشتر قرار دهید. کدو مسمی (کدو خورشتی) هم فعالیت های مغزی و عقلی را افزایش می دهد هم چربی های مضر و آنزیم های کبدی را کنترل می کند.

عن الرضا علیه السلام قال قال رسول الله ص تختموا بخواتيم العقيق فإنه لا يصيب أحدكم غم ما دام ذلك عليه [12]
مادامی که انگشتر عقیق در دست فرد باشد، غم و غصه به او نخواهد رسید.
امام علیه السلام در این روایت به خواتیم عقیق اشاره می کند زیرا عقیق اقسامی دارد: عقیق سرخ، زرد، یمنی، سفید و مانند آن. عقیق سفید با در نجف فرق دارد و عقیق سرخ با یاقوت فرق دارد.
در روایات است که حلقه ی عقیق در میان مردان نقره باشد و در زن های هم می تواند نقره باشد و هم طلا. (طلا بر مردان حرام است.) طلا در مردان موجب کم شدن گلبول های خون می شود. بعضی از خانم ها به نقره حساسیت دارند، آنها باید از طلا استفاده کنند.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنِ اشْتَكَى فُؤَادَهُ وَ كَثُرَ غَمُّهُ فَلْيَأْكُلِ الدُّرَّاجَ[13]
یعنی اگر کسی غم و غصه اش زیاد شده است از گوشت دراج که همان کبک سیاه است استفاده کند. نرهای دراج رنگشان سیاه یک دست است و روی آنها خال های سیاه است و نخ نخ های نواری سفید در آنها وجود دارد. ماده ی آن قهوه ای با خال ها و نوارهای سفید است. نام دراج، کبکنجیز است که از کبک کمی بزرگتر می باشد. البته دراج نه کبک است و نه قرقاول و نه بلدرچین و نه حباری و به آن رنگین تاج نیز می گویند. در ایران در بخش گیلان و مازندران و در حدود آستارا وجود دارد و بیشتر در علفزارهای پر و پا کوتاه و نزدیک برکه ها وجود دارد و نسل آن در آستانه ی انقراض است.

کبک در عربی حجل می شود که به آن مرغ خشکی نیز می گویند که کوچکتر از مرغ خانگی می باشد. گوشت آن سریع الهضم است و خون تازه را تولید می کند. حجل معرب قبج است که همان معرب کبک در فارسی است. عوام، به کبک آتش خوره یا آتش خواره می گویند.
گوشت حباری ضد بواسیر و کمردرد است و کمک کننده به جماع است.
هر حیوانی یک اسلحه ی دفاعی دارد مثلا شتر بی کوهان که به آن لاما می گویند و در کشور پرو است این است که اگر کسی آن را اذیت کند از دهان خود غذا و محتویات معده را محکم به صورت فرد می زند.
اسلحه ی دفاعی مارها سم است که گاه از طریق نیش زدن و گاه از طریق پاشیدن به صورت فرد از آن استفاده می کنند.
حباری نیز در صورت اذیت شدن فضله اش را به فشار به فرد می زند. حباری در مناطق عربستان مورد تکثیر و پرورش قرار گرفته است.
یک نوع مرغ دیگر هست به نام قرقر که در حبشه (اتیوپی) وجود دارد.

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع الْوَزُّ جَامُوسُ الطَّيْرِ وَ الدَّجَاجُ خِنْزِيرُ الطَّيْرِ (مرغ خوک پرندگان است.) وَ الدُّرَّاجُ حَبَشُ الطَّيْرِ (تمامی خواص پرندگان در آن جمع است.) وَ أَيْنَ أَنْتَ عَنْ فَرْخَيْنِ نَاهِضَيْنِ رَبَّتْهُمَا امْرَأَةٌ مِنْ رَبِيعَةَ بِفَضْلِ قُوتِهَا [14]
وزّ که به آن مرغ میش می گویند که بزرگترین پرنده ی جهان است و وزن آن گاه تا سی کیلو گرم می رسد.

برای رفع کمردرد علاوه بر حباری می توان از نخود زرد نیز استفاده کرد (و می توان آن را با کشمش خورد که انرژی لازم بدن را نیز تأمین می کند البته نخود سبز موجب ایجاد ناباروری می شود.) و هکذا از حلیم گندم گوشت می توان استفاده کرد.
غذاهای شیمیایی هم موجب بلوغ زودرس می شود و هم موجب عقیمی بنا بر این دختران هم زود عادت می شوند و هم در سن کم مانند سی و پنج و مانند آن یائسه می شوند.




[5] غرر الحکم، حدیث 7453.
[6] غرر الحکم، حدیث 7451.
[7] غرر الحکم، حدیث 7450.
[11] صحیفة الرضا علیه السلام، ص 39.
[12] صحیفة الرضا علیه السلام، ص 62.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo