< فهرست دروس

درس طب استاد ضیائی

93/09/15

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: علم طب
از امیر مؤمنان علی علیه السلام روایت است که فرمود: إِنَّ فِي الْقُرْآنِ لَآيَةً تَجْمَعُ الطِّبَّ كُلَّهُ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا[1]
مصرف غذا به مقدار لازم موجب سلامتی است.
قرآن کریم چون مکمل ادیان گذشته است از کتب آسمانی گذشته بالاتر است:
وَ سُئِلَ ص الْقُرْآنُ أَفْضَلُ أَمِ التَّوْرَاةُ فَقَالَ إِنَّ فِي الْقُرْآنِ آيَةً هِيَ أَفْضَلُ مِنْ جَمِيعِ كُتُبِ اللَّهِ وَ هِيَ آيَةُ الْكُرْسِيِّ[2]
یکی از خواص قرآن در درمان استفاده از خاصیت ذکر درمانی قرآن است.

الطب، [طب الأئمة عليهم السلام‌] عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ حَسَّانَ عَنْ عِيسَى بْنِ بَشِيرٍ الْوَاسِطِيِّ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ وَ زُرَارَةَ قَالَا قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع طِبُّ الْعَرَبِ فِي ثَلَاثٍ شَرْطَةِ الْحِجَامَةِ وَ الْحُقْنَةِ وَ آخِرُ الدَّوَاءِ الْكَيُّ [3]
یعنی طب عرب در گرو سه چیز است.
آخرین درمان نیز سوزاندن (و یا لیزر درمانی است.)

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ ع طِبُّ الْعَرَبِ فِي سَبْعَةٍ شَرْطَةِ الْحِجَامَةِ وَ الْحُقْنَةِ وَ الْحَمَّامِ وَ السَّعُوطِ وَ الْقَيْ‌ءِ وَ شَرْبَةِ عَسَلٍ وَ آخِرُ الدَّوَاءِ الْكَيُّ وَ رُبَّمَا تُزَادُ فِيهِ النُّورَةُ[4]
این روایت با روایت سابق منافات ندارد.
یکی از آنها وسیله ی حجامت حجام است که باید دید حجامت خشک است یا تر، آیا به سبک بادکشی است یا خون گیری و اگر خون گیری است از وریدهای سطحی است یا عمقی. خون گیری برای پیشگیری از بیماری است یا برای درمان است (مثلا برای واریس پشت پا، غلظت خون و مانند آن). در روایات است که بهترین حجامت، از سر است (قسمت ملاج) و بعد از آن بین دو کتف است. زمان حجامت و مدت زمان خون گیری و سایر موارد نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
آیت الله شیخ عباس تبریزیان روایات مربوط به حجامت و فصد را به خوبی جمع آوری و دسته بندی کرده است و از حیث علم اصول، رجال و درایه و از حیث فقه و حدیث آنها را بررسی کرده است.
حقنه نیز در مواردی مفید است که گاه فرد در بخشی از روده ی خود به شکل ژنتیکی فاقد عصب است و در تخلیه ی مدفوع مشکل دارد.
گاه فرد یبوست حاد یا مزمن دارد و گاه تا یک ماه اجابت مزاج ندارد در اینجا هم خوراکی خاص به آنها می دهند و هم آنها را اماله و تنقیه می کنند به این گونه که گاه از شیاف روغنی و یا کف صابون و آب استفاده می کنند. در طب سنتی نیز از گلبرگ گل محمدی، برگ سنا و گل ختمی خبازی به شکل مساوی مخلوط می کنند و یک قاشق غذاخوری از آنها را آب جوش ولرم یا دوغ کم چرب مخلوط کرده میل کند.
همچنین می توان گل ختمی خبازی را جوشاند و آب آن را صاف کرده و در حمام تنقیه می کند. از جوشانده ی برگ سنا نیز می توان استفاده کرد که البته بدی آن این است که موجب التهاب روده می شود یعنی بیمار دچار کلیّت روده می شود (این مشکل در گل ختمی خبازی وجود ندارد.)
حمام نیز در تابستان هفته ای دو بار یا یک روز در میان و یا در زمستان هفته ای یک بار خوب است. (کمتر از آن هم اشکال ندارد.)
سعوط به معنای کشیدن دارو از طریق بینی است. گاه دارو، خشک است مانند استشمام پودر کندش که برای احتقان و گرفتگی بینی و گرفتگی سینوس مفید است. استشمام آن موجب می شود که فرد حدود ده بار یا بیشتر عطسه کند. گاه داروی مایع را با بینی می کشد مانند استنشاق و یا کشیدن روغن کنجد به بینی که برای درمان بینی خشک مفید است.
یا فرد عفونت سینوس های فوقانی و یا آبریزی بینی دارد و هوا نیز سرد و خشک است که باید روغن بنفشه ی طبی در بینی بجکاند.
اگر کسی خونریزی شدید بینی دارد او باید جوشانده ی سپند را در بینی بکشد.
یکی از آن موارد قی و استفراغ کردن است. مثلا کودکی است که مایع ظرفشویی و یا دارو و قرص را خورده است و یا مثلا نفت می خورد در اینجا فرد باید سریع استفراغ کند و آن به این گونه است که یک لیوان شیر گاو را باید سریع بخورد و سرش را بین دو زانویش پائین بیاورد و باید پشت او را آرام آرام زد و او سریع بالا می آورد. این مقدمه برای این است که سالم تر به اورژانس برسد. علت اینکه باید سر فرد پائین باشد این است که موقع استفراغ کردن، موارد مضر وارد ریه و نای او نشود.
مثلا اگر خانمی سقط جنین کرده است و فاصله ی او تا پزشک کم است. او باید ببیند که آیا همراه با جنین، جفت جنین هم سقط شده است یا نه (زیرا جفت نباید در بدن بماند) بعد باید به پزشک مراجعه کند تا مشخص شود جزئی از اجزاء جفت در رحم مانده است یا نه زیرا اگر بماند عفونت می کند و گاه موجب برداشتن رحم می شود. اگر جزئی در بدن مانده باشد باید عمل کورتاژ را انجام داد.
قی کردن گاه کمک به درمان است مثلا فرد تب شدید کرده است و مانند زمانی که سالم است غذا می خورد و این موجب می شود که توده و سردل کند. یکی از علل اینکه فردی که تب کرده است بی اشتهاء می شود این است که این کمک می کند که تب، شدید نشود و به تشنج منجر نگردد. به همین دلیل مغز دستور بی اشتهایی و یا استفراغ می دهد. بنا بر این بعد از استفراغ نباید تا نیم ساعت چیزی بخورد و بعد از آن یک قاشق چایخوری در کودکان، و یک قاشق مرباخوری در نوجوانان و یک قاشق غذاخوری در بزرگسالان، باید عرق نعناع خورد.
اگر کسی هم اسهال دارد و هم استفراغ و این عمل در او مکرر شده است، این حالت شائبه ی بیماری عفونی در معده و روده است و باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کرد.
اگر آب کمر کسی تغییر کرده است شیر تازه را با عسل مخلوط کرده بخورد و این کار به درمان ناباروری کمک می کند.
در روایت است که بعد از غسل جنابت اولین آشامیدنی بهتر است شربت عسل باشد. عسل برای ضعف عمومی و فقر آهن نیز تجویز می شود.
سؤال شده است که مریضی هست که به طور مادرزادی مجاری اسپرم ندارد و یا دارد ولی مسدود است چنین کسی نمی تواند مشکل خود را از طریق دارو برطرف کند و تنها داروی او درمان با جراحی است.
سؤال شده است که فردی سرطان سینه داشته و بعد از جراحی، تومور را خارج کرده است و سؤال می کند که آیا کیست و تومور قابل برگشت است یا نه. جواب این است که بله، کیست و تومور از بیماری های برگشت پذیر است. تومور گاه خوش خیم است و گاه بدخیم می باشد که تومور در آن به اندام دیگر نیز سرایت می کند. چنین کسی برای اینکه تومور، بر نگردد 6 صبح دمکرده ی استخودوس، ظهر دمکرده ی افتیمون، عصر دمکرده ی گل خارمریم بخورد و بعد از هر وعده غذا سیاه دانه با عسل و شب قبل از خواب دمکرده یا پنج عدد برگ سداب بخورد.
برای درمان انواع خونریزی ها میوه ی به، مربای به، کمپوت به، و یا برگ درخت انگور مفید است. از آنها قوی تر میوه ی شاه بلوط است.
سؤال شده است که فردی مشکل انحراف استخوانی دارد یعنی به سبب اختلال رشد در سلول های نابالغ استخوانی، در شکل استخوان، تغییر ایجاد شده است یعنی سر استخوان ها حالت اسفنجی دارد و در نتیجه دچار شیب استخوانی می شود در حالی که نرمی استخوان ندارد بلکه به سبب رشد ناصحیح سلول ها سطح آن از حالت عادی خارج شده و گاه موجب در رفتگی می شود. این حالت تا حدی به سرطان شناسی نیز ارتباط دارد که بر اثر اشعه یا التهاب مزمن پیش می آید.
درمان آن به این شکل است که باید جلوی پیشرفت سلول های استخوانی گرفته شود به این گونه که از دمکرده ی گل همیشه بخار (گل کالاندولا) و بخار پز لبو (در بیست و چهار ساعت 100 تا 200 گرم.) استفاده کند و یکی را صبح و دیگری را عصر بخورد. این دو دارو درمان کننده ی سرطان خون و پیشگیری کننده ی آن است. البته درمان قطعی بیماری فوق با جراحی موضعی میسر است.
بعضی از افراد دچار نوع خاصی از تشنج هستند و در نتیجه از قرص فنوباربیتال و یا شربت سیکانتین استفاده می کنند. می توان کم کم دوز این داروها را کم کرد به سراغ داروهای گیاهی رفت. مثلا کاهو بدون سس با نهار و شام، بعد از هر غذا یک قاشق چایخوری سیاه دانه که ضد تشنج است زیرا حاوی تیموکتیئون است که نمی گذارد دوره های تشنج نزدیک به هم باشد بلکه فاصله های آنها را زیاد می کند و یا مصرف زیره ی سبز شیرین (بادیان رومی)، میوه ی انبه (که شیرین، رسیده و زرد باشد. اگر نارس باشد موجب ناباروری می شود همچنین است مغز هسته ی انبه که موجب ناباروری می شود.)
یک بیماری نادر است به نام نِوِروفیبروماتوز که یک نوع بیماری وراثتی و ژنتیکی است. که انواع غده ها در بدن به وجود می آید و چون بیماری فوق ژنتیکی است بعد از جراحی باز بر می گردد و از نو آغاز می شود. این بیماری موجب زمینگیر شدن بیماری می شود. بیماران مبتلا ابتدا دچار ناهنجاری اسکلتی و بعد اسکریوز می شوند. این بیماری در مراحل اولیه قابل جراحی است ولی بعد از پیشرفت قابل بهبودی نیست. بیماری فوق یک نوع اختلال ژنتیکی در پوست و سیستم عصبی بدن است و از فردی به فرزندانش منتقل می شود و به نسبت مساوی در هر دو جنس دیده شده است و تا سن پنج سالگی علائم خود را آشکار نمی کند. قیافه ی ظاهری مبتلایان به این بیماری غالبا زشت می شود. توده های بدن بر اثر این بیماری می تواند بدخیم شده و سریعا پیشرفت کرده به زمینگیری و بعد مرگ فرد بینجامد.
برای درمان بیماری فوق و یا جلوگیری از پیشگیری آن باید صبح ناشتا دمکرده ی گل استخودوس یا عسل استخودوس خورد، ظهر دمکرده ی افتیمون یک استکان با عسل استخودوس، بعد از هر غذا یک قاشق چایخوری سیاه دانه با عسل استخودوس، شب قبل از خواب پنج تا هفت عدد برگ سداب یا دمکرده ی آن را مصرف نماید.
عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ مَنْ أَكَلَ السَّدَابَ وَ نَامَ عَلَيْهِ نَامَ آمِناً مِنَ الدُّبَيْلَةِ (غده های بدخیم و عفونی سرطانی) وَ ذَاتِ الْجَنْبِ (و درد پهلو).[5]


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo