< فهرست دروس

درس طب استاد ضیائی

93/09/03

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: روزه ی شرعی
افراد نسبت به روزه گرفتن از حیث طراز سنی به چند قسم تشکیل می شوند.
یک دسته افراد سالم و قادر هستند که واجب است روزه بگیرند.
کودکان (از سه سالگی تا پایان یازده سالگی) اگر با روزه گرفتن صدمه ببینند حتی روزه ی تمرین را هم باید ترک کنند.
نوجوانان (از دوازده سالگی تا پایان هجده سالگی) و مادران حامله اگر روزه گرفتن برای آنها واقعا ضرر غیر قابل جبران دارد نباید روزه بگیرند و الا حتما باید روزه را بگیرند.
سالمندان اگر ضعف شدید دارند واجب نیست روزه بگیرند و باید به ازای هر روز یک کفاره بدهند و بعد اگر قدرت بر گرفتن داشتند باید قضای آن را بگیرند.
اگر کسی بیماری جدی مانند قند خون بالای نوسانی دارد و انسولین تزریقی استفاده می کند واجب نیست روزه بگیرد و الا گاه به سبب انسولین و افت قند شدید ممکن است به اغماء رفته و یا از دنیا بروند.
نباید در حال روزه فعالیت بدنی شدید و یا ورزش های سنگین انجام داد و الا بدن آب خود را از دست می دهد و فرد بی رمق می شود و عوارض سوء دیگری هم به دنبال دارد.
فرد روزه دار باید از انواع غلات و خشکبار تازه (مانند مغز پسته، فندق، گردو و بادام که خام باشد و تفت داده و شور نباشد.) نان سپوس دار تخمیر شده ی طبیعی و نان سنگگ که پی پی ام آن کم باشد که اگر بالا بود به جای آن از نان تست استفاده شود.
باید از سبزیجات مفید استفاده کرد اعم از خام یا پخته شده (مانند کوکو سبزی و قرمه سبزی)
باید از میوه جات تازه استفاده شود. مانند انار شیرین، لیمو شیرین، خربزه ی شیرین. البته نباید هندوانه را قبل و بعد از غذا استفاده کرد چون موجب نارسایی های غیر عضوی معده مانند دلدرد می شود. خربزه ی شیرین به هضم غذا کمک می کند.
اول افطار شیر گرم با عسل یا به تنهایی و در سحر، دوغ شیرین کم چرب و کم نمک یا ماست شیرین کم چرب مصرف شود. اگر با غذا مصرف شود مدتی بعد زمینه ی ترشی یا برگشت اسید معده فراهم می شود.
بهتر است افطار با غذایی سبک مانند پنیر و گردو و یا نان و سبزی آغاز شود. خورن پنیر به تنهایی ضرر دارد. البته در طول سال باید غذا را با غذای سبک آغاز کرد.
مطلب دیگر در مورد مصرف پروتئین ها است مانند ران مرغ و بوقلمون بدون پوست و یا ران گوسفند و از آن بهتر، سردست گوسفند.
نباید روزه را با بی رغبتی و مشقت گرفت. روزه بر همه ی امت ها نوشته شده بود.
وقتی انسان عبد الله است و معشوق خداوند می باشد باید با رضایت قلبی دستور او را اطاعت کند.

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ مُوسَى بْنِ بَكْرٍ قَالَ: لِكُلِ‌ شَيْ‌ءٍ زَكَاةٌ وَ زَكَاةُ الْأَجْسَادِ الصَّوْمُ.[1]

در روایت دیگر آمده است: الصَّوْمَ‌ جُنَّةٌ[2].
یعنی روزه سپری حفاظتی برای انسان است.

مِصْبَاحُ الشَّرِيعَةِ، قَالَ الصَّادِقُ ع قَالَ النَّبِيُّ ص: الصَّوْمُ‌ جُنَّةٌ مِنْ‌ آفَاتِ‌ الدُّنْيَا وَ حِجَابٌ مِنْ عَذَابِ الْآخِرَةِ[3]

قال رسول الله (ص): الصَّوْمُ‌ جُنَّةٌ مِنَ‌ النَّار[4]

الْمَجَازَاتُ النَّبَوِيَّةُ، قَالَ ع‌ الصَّوْمُ‌ جُنَّةٌ مَا لَمْ‌ يَخْرِقْهَا[5].
یعنی مادامی که این سپر دریده و پاره نشود. یعنی اعضاء و جوارح هم باید روزه بگیرند.
حتی در مرتبه ی بالتر، در ذهن هم نباید فکر حرام، شوق به حرام، اراده به انجام حرام هم نباشد. چنین روزه ای خاص الخاص می باشد.

مناسب است انسان موقع افطار با آب جوش ولرم و یا با خرمای تازه شروع کند. هر غذایی که انسان مصرف می کند بین دو تا پنج ساعت هضم می شود ولی خرما در عرض سه تا چهار دقیقه هضم می شود با این حال سوخت و انرژی و کالری آن در بیست و چهار ساعت سوخته می شود. قند و شکرهای شیمیایی انرژی خود را به یکباره آزاد می کند و موجب انواع بیماری ها مانند تورم پروستات در مردان و تورم دهانه ی رحم و مانند آن می شود. خرما حاوی عوامل ضد سرطانی است.
شروع افطار تا شیر گرم یا سوپ رقیق کم ادویه و کم نمک و کم چرب مفید است.
روزه برای تعدیل اوره (نمک سمی خون) مفید است. چربی اضافی خون را تعدیل می کند. روزه برای دیابتی نوع دوم که انسولین تزریقی مصرف نمی کنند بسیار خوب است و موجب کاهش قند خون و اضافه وزن می شود. یک میلیارد مردم دنیا اضافه وزن دارند.
میوه ی ذغال اخته نیز قند خون و فشار خون را کم می کند و هم چربی را کاهش می دهد. همچنین است تلخه ی خیار بوته ای (آن سر گیاه که به بوته وصل است که باید خیار را از آن طرف خورد.) برای کاهش قند خون مفید است زیرا در آن انسولین طبیعی وجود دارد.
مصرف دمنوش گزنه وابستگی به انسولین را کم کرده و قند را کاهش می دهد.
اگر کسی کم کاری غده ی تیروئید ندارد مصرف دمکرده ی ریشه ی بابا آدم، قند خون را سریعا کاهش می دهد.
سبزی خرفه نیز که سبزی مخصوص حضرت زهرا سلام الله علیها است قند خون را پائین می آورد. این دارو وابستگی بدن به انسولین را به تدریج کم می کند.
5 تا 6 درصد ناهنجاری های کودکان مادرزادی می باشد. از این رو در روزه داری از این ناهنجاری ها پیشگیری می شود. مثلا کسی که در ماه رمضان روزه می گیرد باید از دخانیات و مانند آن در طول زمان روزه پرهیز کند در نتیجه نکوتین و سایر مواد مسموم به کروموزم او سرایت نمی کند که در نتیجه موجب ناهنجاری در فرزند او شود.
ساعت سه نصف شب ساعت بیولوژیک بدن است و کلیه ی فعالیت های بیولوژیک ساعت از آن زمان شروع می شود اینجاست که در اسلام دستور داده شده است که در آن ساعت از خواب برخیزد و به قرائت قرآن و تهجد و بررسی علوم نافعه بپردازد. حفظ و نهگداری و تحلیل مطالب در این ساعت بسیار زیاد است. قرآن خواندن از باب سخن گفتن خداوند با بنده است و نماز خواندن از باب سخن گفتن بنده با خدا.
دستور وارد شده است که در ماه رمضان تا آنجا که می شود باید تلاوت قرآن کرد و در آن تدبر نمود و بعد زکات علم را نیز پرداخت کرد. انسان باید هر کاری که انجام می دهد برای خداوند باشد و جهاد و جد و جهد او فی سبیل الله باشد: ﴿إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ في‌ سَبيلِ اللَّهِ[6]
روزه داری شرعی موجب می شود که فعالیت های انسان به نحو صحیح استمرار یابد. بنا بر این روزه موجب سستی و کاهلی و تنبلی و کاهش فعالیت های مفید نمی شود. در روایت است که ماه رمضان ماه عمل است.
روزه، کبد چرب را درمان می کند. البته اگر انسان از دارو استفاده می کند آن را ترک کند و در کنار آن از این خصوصیت روزه نیز استفاده کند.
از دیگر فوائد روزه این است که مقدار تولید پروتئین دفاعی بدن که در مقابل بیماری های گوناگون تولید می شود کاهش پیدا نمی کند و از تعادل خارج نمی شود بلکه افزایش می یابد.
یکی از بیماری های گوارشی به نام سیلیاک وجود دارد یعنی حساسیت به پروتئین بعضی از غلات. با روزه می توان این حساسیت را از بین برد و یا درمان آن سریع تر انجام شود. فقط فرد به مدت دو هفته به جای مصرف گندم و برنج از نان ذرت، سوپ ذرت، ذرت کبابی (بلال) و ذرت آب پز استفاده کند و بهتر است با سالاد کاهو بدون سس مصرف شود.
روزه، سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند زیرا سم بدن کم می شود.
روزه موجب می شود که اسیدوز در بدن ترشح شود و به پایه ی عصبی برسد و موجب آرامش و شادابی افراد می شود. بنا بر این روزه ی شرعی موجب می شود که فرد از عصبانیت بی جا رها شود.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo