< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد محمد یزدی

کتاب القضاء

90/11/18

بسم الله الرحمن الرحیم

 تعریف زنا
 الزَّانِيَةُ وَ الزَّاني‌ فَاجْلِدُوا كُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ وَ لا تَأْخُذْكُمْ بِهِما رَأْفَةٌ في‌ دينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ لْيَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنين‌ ( نور / 2 )
 در این آیه شریفه زانیه بر زانی مقدم شده در حالی که در آیه سرقت سارق بر سارقه مقدم شده است و این حتما نکته ای دارد و اگر توفیق شد در آخر بحث امروز به آن اشاره می شود. به هر حال زن و مردی که مرتکب زنا می شوند دستور است 100 تازیانه به آنها زده شود. در لغت جلد و اجلد به معنای ضربه بالسیف و ضربه بالسوط آمده است و جلاد نیز به کسی می گویند که کار جلد بالسوط را بر عهده دارد. البته در کنارش سیاف نیز گفته اند ضرب بالسیف مثلا کسی که مجری حکم جلد است. لا تَأْخُذْكُمْ بِهِما رَأْفَةٌ في‌ دينِ اللَّهِ به طور طبیعی اگر کسانی ببیند کسی از مرد و زن شلاق زده می شود ناراحت می شوند آیه می فرماید مبتلا به رحمت و رافت نشوید. تاکید شده اگر قبول دارید خدا و معادی هست رافت برای شما پیش نیاید و اینجا رافت مناسب نیست. وَ لْيَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنين باید شهود حضور داشته باشند و عده ای از مومنین این عذاب را ببینند. گفته اند جلاد و حاکم و خود شخص کافی هستند و طایفه در آیه شامل سه نفر است. لکن اکثر فقهاء و مفسرین گفته اند طایفه زاید بر این سه نفر است گرچه لغت بر سه نفر صدق کند.
 زنا چیست؟
 مرحوم محقق می فرمایند زنا از محرماتی است که در تمام ملل و نحل دنیا ناپسند و حرام است و نکاح را لازم می دانند. در حدیثی است لکل قوم نکاح یعنی ولو آیین آسمانی ندارند و اهل کتاب نیستند نمی توان گفت بچه هایش حرام زاده هستند و چون مطابق شرع و شرعهای دیگر نیست حرام هستند. مثلا در بین کمونیست ها که دنیا را مادی می دانند و خدا و پیغمبر را قبول ندارند ولی فرق می گذارند بین کسی که با زنی به صورت حرام ارتباط دارد و کسی که با زن خودش ارتباط دارد و به عنوان طن و شوهر زندگی می کنند. عبارت مرحوم محقق (نکته: این عبارت صاحب جواهر می باشد ولی استاد می فرمایند عبارت مرحوم محقق) این است: المجمع على تحريمه في كلّ ملّة حفظا للنسب‌. ( جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ج41 ص 258 ) فلسفه حرمت در بین ملل و نحل عالم به خاطر نسب می باشد و نسب را اصل می دانند. این پدرش هست یا بچه اش است و این مباشرت ها قانونی است و کار فحشاء و خلاف را زشت و بد می دانند. اگر چه در حد مجازات اسلام نباشد و حتی آن را جایز بدانند. در هر صورت در ادامه می فرمایند: و هو من الكبائر المعلومة قطعا من الكتاب و السنة و الإجماع إن لم يكن ضرورة من الدين‌ ( جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ج41 ص 258 ) یعنی: اگرچه ضروری دین نیست ولی اجماع بر حرمت آن است. آنجاهایی که فحشاء قانونی است. مثلا قبل از پیروزی انقلاب در تهران منطقه ای مخصوص فاحشه ها بود و یکی از مشکلات دولت موقت بعد انقلاب مساله فواحش بود که جمعیت آنها زیاد بود و نظام بودجه ای فراوان گذاشت که آنها را اصلاح کند که به عنوان زن و شوهر زندگی آغاز کنند و این محل فحشاء به گونه ای بود که شهرت کشوری داشت و این فحشاء قانونی بود و حتی مالیات می گرفتند. الان در دنیا خود فروشی و از این قبیل کارها نیز هست و آن را خلاف قانون نمی دانند. اما مساله نسب و فرزند چیز دیگری است. یعنی اگر کسی مرتکب فحشا شد ولی آن را جرم نمی دانند که مجازاتش کنند. اما معنایش این نیست که رعایت مساله نسب و زن و فرزند نکنند. شیوع ارتباط نامشروع در دنیا باعث قانونی شدن همجنس بازی است. زنا از محرمات قطعی است اگر ضرورت دین نباشد. ضروری دین چیزی است که انکارش محکوم به کفر است طبق فتوای امام(ره) با قید " اگر برگردد به انکار معاد یا نبوت " ( توضیح المسائل محشی امام خمینی(ره) مسئله 106 ) ولی بقیه فقها خود انکار را موجب کفر می دانند. عبارت محقق برای تعریف زنا این است که البته دیگران نیز ذکر کرده اند. أما الموجب (برای تحقق زنا) فهو إيلاج الإنسان ذكره في فرج امرأة محرمة من غير عقد و لا ملك صاحب جواهر می فرماید ایلاج انسان شامل مجنون و صغیر نیز می شود و آیا انسان مجنون اگر با زنی مرتکب چنین عملی بشود زنا است؟ بعضی می گویند زنا است ولی حد ندارد. اگر صغیر (قبل بلوغ) است تکلیف ندارد و حد نمی خورد ولی زنا است. برخی نیز می گویند زنا نیست چون حد ندارد. بنابراین اگر در عبارت محقق ایلاج انسان مکلف می بود چنین اشکالاتی وارد نمی شد. فما في المسالك من أنه يدخل في الحد الإنسان الكبير و الصغير و العاقل و المجنون، فلو زاد فيه «المكلف» كان أجود. ( جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ج41 ص 258 ) با توجه به عبارت في فرج امرأة محرمة، اگر خنثی مشکل با زنی مباشرت کرد آیا باز مصداق زنا است؟ خنثی مشکل مجهز به جهاز مردانه و زنانه است و مشخص نشده مرد یا زن است. یا عکس قضیه مرد کاملی با خنثی مباشرت کرده آیا باز مصداق زنا هست؟ همچنین إيلاج الإنسان ذكره في فرج امرأة آیا شامل دبر نیز می شود؟ مرحوم محقق می فرمایند: و يتحقق ذلك بغيبوبة الحشفة قبلا أو دبرا در حالی که خیلی از فقها آن را لواط دانسته حکم زنا را بار نمی‌کنند. قاعده کلی که در همه جا به آن استناد می‌کنند الحدود تدرا بالشبهات یعنی جایی که شبهه باشد حد جاری نمی‌شود. ولی تعبیر جالب و مودبی دیگر نیز هست. ماعز از اصحاب رسول خدا(ص) که مرتکب زنا شده بود و بعد چهار دفعه اقرار کرد. حضرت رسول(ص) می فرمایند: آیا می دانی زنا چیست؟ زنا یعنی أن يأتي الرجل حراما كما يأتي أهله حلالا. ( جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ج41 ص 260 ) [1]
 و صل الله علی محمد و آل محمد


[1] . در ادامه استاد محترم طبق معمول سه شنبه‌ها چند دقیقه‌ای هم به بیان نکات اخلاقی پرداختند.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo