< فهرست دروس

درس طب استاد تبریزیان

95/01/15

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: درمان با انار – درمان با به

صحبت راجع به میوه درمانی است. میوه‌هایی که درمان بودنشان مسلم است و عمومیت هم داشته باشند. عمومیت یعنی یا کل بیماری‌ها را درمان می‌کند یا اینکه درمان طیف بزرگی از بیماری‌ها می‌باشد.

درمان با انار

یکی از میوه ها بلکه مهمترین آن‌ها انار است. از روایات استفاداه می‌شود که انار بهترین میوه است و اولین مرتبه از نظر رتبه همان انار است. اگر بخواهیم میوه ها را رتبه بندی کنیم اولین و بهترین میوه انار است. انار فوائد زیادی دارد اما همین بس است که یک میوه‌ی بهشتی است. برقی از امام صادق ع نقل می کند:

خَمْسٌ‌ مِنْ فَاكِهَةِ الْجَنَّةِ فِي الدُّنْيَا الرُّمَّانُ الْمَلَاسِيُّ وَ التُّفَّاحُ الشَّعْشَعَانِيُّ وَ السَّفَرْجَلُ وَ الْعِنَبُ وَ الرُّطَبُ الْمُشَان[1] یعنی پنج میوه در دنیا از میوه‌های بهشتی هستند: انار بی هسته، سیب شعشعانی، به، انگور و خرما.

انار بی‌هسته در اینجا کمتر دیده شده است اما منطقه ای بنام سورا در عراق وجود دارد که انار اون محل هسته ندارد که به آن انار ملاسی یا سورانی می‌گویند.

سیب شعشعانی منسوب به یک منطقه در لبنان است. بنظر می‌رسد که همان سیب لبنانی باشد.

الرُّطَبُ الْمُشَان یک جور رطبی است. روایات می‌فرمایند خرمای بهشتی همان خرمای عجوه است بنابراین شاید مشان یک جوز عجوه باشد.

این میوه‌ها علی القاعده خصوصیت‌های زیادی دارند. مصرف این میوه‌ها همیشه و همواره مطلوب است اگر تازه‌ی آن باشد بهتر است. اگر تازه نباشد خشک آن مصرف شود.

شاید بشود از مجموع این میوه ها یک داروی بهشتی تهیه کرد که می‌تواند اثرات فراوانی داشته باشد که باید امتحان شود.

پس بهترین میه انار است دلیل آن را برقی از امام باقر ع نقل می‌کند:

الْفَاكِهَةُ عِشْرُونَ‌ وَ مِائَةُ لَوْنٍ سَيِّدُهَا الرُّمَّانُ[2] یعنی میوه صد و بیست نوع است و سید میوه ها انار است.

بنابراین بهترین میوه‌ها انار است. در خوردن انار نباید کوتاهی بشود. چه درفصل آن و چه خشک آن باید مصرف بشود.

یکی از خصوصیات انار این است که هم گرسنه و هم سیر می‌توانند مصرف کند درحالیکه هر میوه‌ای زمانی برای مصرف دارد یکی ناشتا باید خورده بشود و یکی بعد از غذا باید صرف شود. یکی شب باید مصرف بشود یکی روز و شب نباید مصرف شود. اما انار زمان ندارد.

واما فائده‌ی اول انار این است که هر فاسدی را اصلاح می‌کند. معده اگر خراب باشد اگر سرطانی باشد و قدرت خوردن هیچ چیزی را نداشته باشد درعین حال انار را اگر بخورد برنمی‌گرداند.

انار حالت تهو را از بین می‌برد اگر شخص همه چیز را برگرداند انار را برنمی‌گرداند چون انار به هرجای خرابی برسد اصلاح می‌کند :

شَيْئَانِ‌ صَالِحَانِ‌ لَمْ يَدْخُلَا جَوْفاً قَطُّ فَاسِداً إِلَّا أَصْلَحَاهُ وَ شَيْئَانِ فَاسِدَانِ لَمْ يَدْخُلَا جَوْفاً قَطُّ صَالِحاً إِلَّا أَفْسَدَاهُ فَالصَّالِحَانِ الرُّمَّانُ وَ الْمَاءُ الْفَاتِرُ وَ الْفَاسِدَانِ الْجُبُنُّ وَ الْقَدِيدُ الْغَاب[3] یعنی دو چیز صالح هستند و وارد هر درونی فاسدی نمی‌شوند مگر اینکه آنجا را اصلاح می‌کنند و دو چیز فاسد هستند وارد هر قسمتی نمی‌شوند مگر اینکه خرابش می‌کنند اما آن دو چیز که صالح‌اند انار و آب ولرم هستند وآن دو چیز که فاسدند پنیر و گوشت خشک و کهنه هستند.

روایت داریم گوشت را بعد از سه روز نخور چه در یخچال باشد و چه نباشد.

یکی از درمان‌های ویار در خانم‌های باردار رب انار ترش یا سویق هسته‌ی انار است. برای حالت تهو و استفراغ نیز درمان محسوب می‌شود.

عرض کردیم خوردن انار زمان مصرف ندارد. در روایتی می‌خوانیم:

لَمْ‌ يَأْكُلِ‌ الرُّمَّانَ‌ جَائِعٌ إِلَّا أَجْزَأَهُ وَ لَمْ يَأْكُلْ شَبْعَانُ إِلَّا أَمْرَأَه[4] یعنی انسان گرسنه انار نمی‌خورد مگر اینکه او را سیر می‌کند و انسان سیر نمی‌خورد مگر اینکه غذای او را امرا می‌کند یعنی به مرحله ای می‌رساند که بدن از آن استفاده کند.

پنیر را نمی‌شود در صبح مصرف کرد اما در شب می‌شود همراه با گردو خورد. علت خوردن پنیر با گردو این است که پنیر استخوان را می‌سازد و مغز را نابود می‌کند در مقابل گردو مغز را می‌سازد و استخوان را از بین می‌برد. به همین دلیل روایت می‌فرماید:

الْجُبُنُّ وَ الْجَوْزُ إِذَا اجْتَمَعَا فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا شِفَاءٌ وَ إِنِ افْتَرَقَا كَانَ فِي كُلِ‌ وَاحِدٍ مِنْهُمَا دَاء[5] یعنی پنیر و گردو اگر جمع بشودند هر کدام دارو می‌شوند و اگر جدا شوند در هر یک بیماری است.

پس پنیر در همه‌ی وقت‌ها باید با گردو خورده بشود. در عین حال روایات خوردن پنیر را درصبح سفارش نمی‌کنند به جهت اینکه پنیر هضم کننده است و دلیلی نداریم که گردو هضم کنندگی آن‌را برطرف می‌کند از طرفی هم غذا دو وعده باید باشد در این صورت اگر صبح پنیر خورده بشود تا شب معده خالی می‌ماند و این باعث آسیب معده است. پس جمع بین روایات این است که صبح نباید پنیر خورد اما در شب خوردن پنیر باید به همراه گردو باشد.

نکته سومی که در انار وجود دارد این است که یک دانه از بهشت دارد. خیلی سفارش می‌کنند که انار را کامل بخورید : پیامبر ص فرمودند:

فِي كُلِّ رُمَّانَةٍ حَبَّةٌ مِنْ رُمَّانِ الْجَنَّةِ فَكُلُوا مَا يَنْتَثِرُ مِنَ الرُّمَّان‌[6] یعنی در هر انار دانه‌ای از بهشت وجود دارد پس دانه‌هایی که پخش می‌شود را بخورید. روایتی دیگری از امام باقر و امام صادق ع می‌فرماید:

مَا عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ ثَمَرَةٌ كَانَ أَحَبَ‌ إِلَى‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ‌ ص مِنَ الرُّمَّانِ وَ قَدْ كَانَ وَ اللَّهِ إِذَا أَكَلَهَا أَحَبَّ أَنْ لَا يَشْرَكَهُ فِيهَا أَحَد[7] یعنی بر روی زمین میوه‌ای نزد پیامبر ص محبوب تر از انار نیست و همواره به خداقسم هنگامی که انار می‌خوردند دوست نداشتند کسی با او شریک بشود.

پیامبر زمانی‌که انار می‌خوردند دوست داشت که کسی در آن مشارکت نکند چون انار دانه بهشتی دارد البته روایات دیگری وجود دارد از حضرت امیر ع:

إِذَا أَكَلَ الرُّمَّانَ بَسَطَ تَحْتَهُ‌ مِنْدِيلًا فَسُئِلَ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ لِأَنَّ فِيهِ حَبَّاتٍ مِنَ الْجَنَّةِ فَقِيلَ لَهُ فَإِنَّ الْيَهُودِيَّ وَ النَّصْرَانِيَّ وَ مَنْ سِوَاهُمَا يَأْكُلُونَهَا قَالَ إِذَا كَانَ ذَلِكَ بَعَثَ اللَّه‌ إِلَيْهِ مَلَكاً فَانْتَزَعَهَا مِنْهُ لِئَلَّا يَأْكُلَهَا[8] یعنی هنگامی که انار می‌خورد زیر آن یک پارجه ای پهن می‌کردند از او دراین باره سوال شد، فرمود در انار دانه هایی از بهشت است سپس گفته شد یهودی و انصرانی انار می‌خورند پس چگونه است؟ فرمود در این صورت خداوند فرشته‌ای می‌فرستد تا این دانه را بردارد.

روایتی هست که یک یهودی آمد نزد حضرت امیر ع و عرض کرد اینکه شما می‌فرمایید نمی‌توانم انار بخورم من یک انار کامل خوردم دراین حال حضرت دست داخل محاسن یهودی کرد و دانه اناری درآورد و تناول نمود و فرمود این همان دانه بهشتی بود که تو نخوردی.

چهارمین خاصیت انار این است که معده را درمان می‌کند. بیماری‌های معده را درمان می‌کند. معده خودش خانه بیماری است اگر معده اصلاح بشود خیلی از بیماری‌ها درمان می‌شود.

پنجمین خاصیت انار این است که بیماری‌های روحی مانند وسوسه را درمان می‌کند.

ششمین خاصیت انار این است که شیطان را دور می‌کند. بخصوص شیطان وسوسه را دور می‌کند. در روایات آمده است که خوردن انار باعث می‌شود تا انسان گناه نکند. معنایش این است که انسان بیمار نمی‌شود چون علت بیماری گناه است.

اگر یک انار بخورد چهل روز گناه نمی‌کند و اگر کسی دو انار بخورد هشتاد روز گناه نمی‌کند و اگر سه انار بخورد صدو بیست روز گناه نمی‌کند و در روایات آمده است کسی که صدو بیست روز گناه نکند به بهشت می‌رود.

هفتمین خاصیت انار این است که بعض طبائع را درمان می‌کند بخصوص بعد از حجامت:

كُلِ الرُّمَّانَ‌ بَعْدَ الْحِجَامَةِ رُمَّاناً حُلْواً فَإِنَّهُ يُسَكِّنُ الدَّمَ وَ يُصَفِّي الدَّمَ فِي الْجَوْف[9] یعنی بعد از حجامت انار شیرین بخور چرا که غلبه خون را درمان و آن را صاف داخل بدن صاف می‌کند.

در روایت دیگری می‌فرماید:

أَرْبَعَةٌ يُعَدِّلْنَ الطَّبَائِعَ الرُّمَّانُ‌ السُّورَانِيِ‌ وَ الْبُسْرُ الْمَطْبُوخُ وَ الْبَنَفْسَجُ وَ الْهِنْدَبَاء[10] یعنی چهار چیز طبائع را تعدیل می‌کنند: انار سورانی خرمای پخته شده بنفشه و کاسنی.

خرمای مطبوخ ظاهرش این است که توسط فرد پخته شود. البته بعضی به رسیدن خرما هم پخته شدن می‌گویند. می‌توان با روغن بنفشه هم بپزند اما پختنِ داخل آب خطرناک است چون شاید تبدیل به نبیذ بشود. خود خرما روی آتش ملایم آب می‌شود و می‌پزد.

بسر خرمای خشک است مانند خرمای زاهدی. اگر مراد خرمای نارس باشد سبز رنگ است اما بیشتر به خرمای خشک بسر می‌گوییم شاید به هردو اطلاق می‌شود. خرمای زاهدی شدیدا گرم است.

اگر کسی این دارو را درست کند شاید بهترین دارو باشد چون بهترین حالت سلامتی حالت تعادل طبائع چهارگانه است. وقتی انار طبائع بدن را متعادل می‌کند می‌تواند درمان کل بیماری‌ها باشد.

انار بی هسته‌ی سورانی نیست سعی شود انار کم هسته و هسته ریز دشته باشد.

هم برای معده خوب است هم برای قلب خوب است هم برای نفس خوب است دل را خوش میکند برای ذهن هم خوب است هرکدام اینها یک تخصص مستقل است وقتی ذهن میکوییم میرد مغز و اعصاب و قتی میکوییم نفس یعنی بمیاریهای روحی وروانی وقتی قلب را روشن میکند مسائل وسواس و حتی خود قلب را دمان میکمند برای معده و دستگاه گوارش را درمان میکند و آب مغز را زیاد میکند طبائع را تعدیل میکند خون را صاف میکند غذا را هضم میکند فرزند را زیبا میکند اینها ثابت میکند که انار درمان عمومی است

روایتی داریم از امام صادق ع که می‌فرماید:

لَوْ كُنْتُ بِالْعِرَاقِ لَأَكَلْتُ كُلَّ يَوْمٍ رُمَّانَةً سُورَانِيَّةً وَ اغْتَمَسْتُ فِي الْفُرَاتِ غَمْسَة[11] یعنی اگر در عراق بودم هر روز انار سورانی می‌خوردم و در فرات می‌رفتم غوته ور می‌شدم.

گویا که انار بیماری‌های درون، و آب فرات هم بیماری‌های ظاهری و پوستی را درمان می‌کند به همین جهت انسان از کل بیماری‌ها سالم می‌شود و این شاید راز سلامتی باشد.

دلیل عمومیت درمانیِ انار هم روایتی از امام صادق ع است:

اللَّذَانِ يَنْفَعَانِ مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ لَا يَضُرَّانِ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَالْمَاءُ الْفَاتِرُ وَ الرُّمَّانُ [12] یعنی دو چیز برای هرچیزی منفعت دارند و ضرر ندارند آب ولرم و انار است.

بهترین انار انار شیرین است و فقط برای معده انار میخوش خوب است.

دو روایت در این زمینه داریم روایتی می‌فرماید :

الْمُزُّ أَصْلَحُ‌ فِي‌ الْبَطْن[13] یعنی انار میخوش برای شکم بهتر است روایت دیگر می‌فرماید :

كُلُوا الرُّمَّانَ‌ الْمُزَّ بِشَحْمِهِ فَإِنَّهُ دِبَاغُ الْمَعِدَة[14] یعنی انار میخوش را با پیِ آن بخورید چراکه معده را دباغی می‌کند.

کسانی که مشکلات معده دارند دانه انار را خشک و آسیاب کنند چون خیلی مفید است. خوردن زیادِ انار برای قولنج، ورم، یبوست، اسهال، آپاندیس، بیماری‌های مقعد، بیماری طحال و کبد و پانکراس و امثال اینها و حتی برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.

درمان با بِه

یکی دیگر از میوه‌های بهشتی به است. شاید سومین یا چهارمین میوه از جهت رتبه است. قبلا خواندیم که یکی از میوه های بهشتی به است.

دلیلی نداریم که به درمان عمومی است اما روایات متعددی به صورت متفرق درباره خاصیت‌های متعدد آن داریم. البته چون به درمان است در تخصص‌های مختلف بنابراین می‌شود برای به هم عمومیتی اثبات کرد.

به برای قلب و تقویت آن مفید است. ترسو را شجاع می‌کند و برای معده و ذهن و زیبا شدن فرزند مفید است. برای بوی بد بدن و دهان مفید است. ولی دلیل واحدی که بگوید درمان همه بیماری ها است نداریم اما چون قلب را درمان می‌کند و قلب اگر سالم باشد بدن سالم است می‌شود گفت درمان عمومی است.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo