< فهرست دروس

«درس طب در روایات»

استاد تبریزیان

95/07/05

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: بهداشت در جماع(توصیه‌های بعد از همبستری) – حمام کردن

 

رعایت کردن یک سری کارها در راستای سلامتی مطلوب است و رعایت نکردن آن ها سبب بیماری و ضرر می‌شود.

دراز کشیدن به سمت راست

یکی از کارهایی که باید رعایت شود دراز کشیدن بعد از عمل همبستری است. بعد از اتمام همبستر شدن نباید بلافاصله بنشیند یا بایستد. زیرا عمل جماع همراه با سختی و فشار است و صلاح این است که بعد از اتمام جماع مدتی را دراز بکشد.

دراز کشیدن باید فقط به سمت راست باشد. اینکه نباید به پشت خوابیده شود به این جهت است که منی به مجاری ادراری برنگردد که در صورت «رفلکس» سبب بیماری پروستات می‌شود. روایت می‌فرماید:

مَخَافَةَ أَنْ يَتَرَدَّدَ مِنْهُ بَقِيَّةُ الْمَنِيِّ فَيَكُونَ مِنْهُ دَاءٌ لَا دَوَاءَ لَه‌[1]

یعنی ترس از برگشت منی است که سبب بیماری می‌شود که دوائی برای آن نیست.

شاید این مسئله پروستات که امروزه مردم به آن گرفتار هستند یکی از علل آن رعایت نکردن این مسئله است.

انسان بعد از جماع نباید به پشت بخوابد زیرا منی «رفلکس» می‌کند و موجب پروستات می‌شود. بنابراین مدتی به سمت راست بخوابد. ده دقیقه حداقل به سمت راست خوابیده شود تا صدق صورت پذیرد. بعد از خواب به سمت راست باید ادرار صورت بگیرد تا باقی مانده منی از مجاری خارج شود.

ادرار کردن بعد از جماع

گویا در اینجور موارد اگر ادرار نشود باقیمانده منی چون یک موجود زنده است با حرکت های سریع به پروستات داخل و خارج می‌شود و این تردد باعث باز و بسته شدن مکرر پروستات می‌شود و به پروستات فشار می‌آورد و سبب بیماری پروستات می‌شود.

بنابراین می‌فرماید حتما بعد از جماع ادرار شود و در صورت عدم ادرار روایات می‌فرماید سبب رفلکس منی می‌شود و سبب ابتلاء به بیماری می‌شود که درمان ندارد که بیماری پروستات یا سرطان پروستات است.

غسل

بعد از ادرار کردن باید کل بدن شسته بشود. این بحث در غسل جنابت گذشت که در این عمل کل بدن کثیف می‌شود و موادی از کل بدن خارج می‌شود و باقی ماندن این مواد روی بدن بیمار کنند و سبب آسیب به انسان می‌شود.

در خانم ها برعکس است و باید به پشت خوابیده شود تا منی خارج نشود. این طوری که امروزه سفارش می‌کند باید بالشتی هم زیر کمر خود بگذارند.

فاذا فعلت ذلك فلا تقم قائما و لا تجلس‌ جالسا و لكن تميل على يمينك ثم انهض للبول اذا فرغت من ساعتك شيئا فانك تأمن الحصاة باذن اللَّه تعالى ثم اغتسل و اشرب من ساعتك شيئا من الموميائى بشراب العسل او بعسل منزوع الرغوة فإنه يرد الماء مثل الذى خرج منك‌[2]

یعنی هنگامی که همبستری تمام شد ایستاده و نشسته نباش بلکه به سمت راست متمایل شو و دراز بکش سپس برای ادرار بلند شو در همان ساعات اول زیرا از پروستات ایمن می‌شوی به اذن خداوند و غسل کن و بعد از غسل بلافاصله عسل به تنهایی یا آب عسل با مومیایی مصرف کن زیرا برای تو آنچه را از دست داده ای باز می‌گرداند.

«حصاه» بیشتر به معنای پروستات می‌آید و گاهی هم به معنای سنگ کلیه و مثانه می‌آید.

وقتی امام از کاری نهی می‌کند یعنی آن کار ضرر دارد.

خوردن عسل با مومیایی

مومیایی باید اصل باشد و اندازه مصرف آن بیشتر از یک دانه برنج نباشد. یک دانه مومیایی در دهان قرار بدهید و با آب عسل قورت بدهید.

مومیایی هم مالیدنی وجود دارد و هم خوردنی وجود دارد. گاهی ریشه زرشک را به جای مومیایی می‌فروشند.

مومیایی اصل بویی شبیه به بوی نفت دارد و اگر خیلی خوب باشد بوی ادرار آهوان و بز کوهی می‌دهد. زیرا آن ها خود را به مومیایی می‌مالند و چند مدتی کنار آن می‌مانند.

بعید نیست که مومیایی و عسل برای خانم ها هم مفید باشد البته در این روایت خطاب به مردان است. به یاد ندارم که سفارشی برای خانم ها به این شکل باشد. چون خانم ها پروستات ندارند این رعایت ها برای آن ها ضروری نیست.

عسل باید از زنبوری که از کل گیاهان تغذیه می‌کند باشد. به همین جهت پیشنهادی دادیم که عسل های مختلف را باهم ترکیب کنند تا خاصیت درمانی قوی داشته باشد.

خداوند در هر منطقه چیزهایی که برای اهل آن منطقه نیاز است را قرار می‌دهد ولی امروزه بشر اکتفاء به محصولات اطراف خود نمی‌کند به همین جهت مخلوط تمام عسل ها شاید اثر بهتری داشته باشد.

بنابراین انسان بعد از همبستر شدن به سمت راست بخوابد و بعد از آن ادرار کند و بعد موضع را بشورد و غسل کند و بعد از غسل شربت عسل با مومیایی مصرف کند تا آنچه از او خارج شده است باز گردد.

 

استحمام

 

از بحث همبستر شدن معلوم شد که همبستر شدن ما به سبک اسلامی نیست. زیرا همبستر شدن دقائق و ظرائفی دارد که متاسفانه آن ها را رعایت نمی‌کنیم.

استحمام نیز متاسفانه به سبک اسلامی نیست. این حمام های امروزی به سبک اروپایی است.

در اصل استحمام یک دارو است که می‌تواند حداقل یک سوم بیماری ها را درمان کند ولی امروزه ما این نوع استحمام را نمی‌بینیم و به همین جهت مردم زیاد بیمار هستند.

در روایات آمده است بیماری ها سه دسته اند و درمان ها سه دسته اند:

وَ دَوَاءُ الْبَلْغَمِ الْحَمَّام‌[3]

یعنی درمان بلغم حمام است.

وقتی بلغم تعدیل بشود یک سوم از بیماری ها درمان می‌شود.

حمام رفتن یک دارو و درمان است. در چند روایت وارد شده است که یکی از درمان ها حمام است.

امروزه در دنیا مطرح است که حمام کردن در سلامتی موثر است ولی در این حد که آلودگی و باکتری و ویروس و قارچ را از بین می‌برد. ولی چیزی که در روایات مطرح است بالاتر از این است. نه تنها یک سوم بیماری ها را درمان می‌کند بلکه یک حمام رفتن باید مساوی با سلامتی و درمان کل بیماری ها باشد. به شرطی که حمام به سبک اسلام و اهل بیتی باشد و حمام های امروز این خاصیت را ندارد.

ائمه و پیامبر در مسئله حمام تاکید داشته اند در زمانی که حمام مذمت می‌شده است. می‌گفتند حمام جای بی حیایی است. این حرفی است که عمر گفته است:

بِئْسَ‌ الْبَيْتُ‌ الْحَمَّامُ يَكْثُرُ فِيهِ الْعَنَاءُ وَ يَقِلُّ فِيهِ الْحَيَاء[4]

یعنی چه بد خانه ای است حمام زیرا انسان در حمام خسته می‌کند و حیاء در آن جا کم است.

یا در عبارت دیگر آمده است:

بِئْسَ‌ الْبَيْتُ‌ الْحَمَّامُ يَهْتِكُ السِّتْرَ وَ يَذْهَبُ بِالْحَيَاء[5]

یعنی چه بد خانه ای است حمام پرده ها را می‌درد و حیاء را می‌برد.

در یک همچین زمانی که این گونه حرف ها شایع بوده است پیامبر فرمود:

نِعْمَ الْبَيْتُ الْحَمَّامُ يُذَكِّرُ النَّارَ وَ يَذْهَبُ بِالدَّرَن‌[6]

یعنی چه خوب خانه ای است حمام آتش جهنم را به یاد می‌اندازد و کثیفی و چرک ها را می‌برد.

ائمه نیز دائما حمام را مدح می‌کند تا جائیکه امام صادق در مدینه یک حمام داشته اند.

حمام چیست؟

حمام در لغت از حمیم گرفته شده است و به معنای خانه گرم است..

از بعض روایات استفاده می‌شود که حمام باید شدیدا گرم باشد. زیرا امام می‌فرماید ما را به یاد جهنم می‌اندازد. کدام از حمام های ما جهنم را یاد آور می‌باشد؟

حمام های قدیم و بازاری گرم بوده است. امروزه جکوزی و سونا که فضای گرم دارند شاید این حالت را داشته باشد.

روایتی می‌فرماید:

كَانَ أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع إِذَا أَرَادَ دُخُولَ‌ الْحَمَّامِ‌ أَمَرَ أَنْ يُوقَدَ لَهُ عَلَيْهِ ثَلَاثاً وَ كَانَ لَا يُمْكِنُهُ دُخُولُهُ حَتَّى يَدْخُلَهُ السُّودَانُ فَيُلْقُونَ لَهُ اللُّبُودَ فَإِذَا دَخَلَهُ فَمَرَّةً قَاعِدٌ وَ مَرَّةً قَائِمٌ ‌[7]

یعنی هنکامی که امام کاظم (ع) می‌خواست وارد حمام شود امر می‌کرد سه شبانه روز حمام را گرم کنند و آنقدر که گرم می‌شد که امام نمی‌توانست وارد حمام شود بنابراین سیاه پوستان داخل حمام می‌شدند و قالیچه هایی روی زمین حمام می‌انداختند تا امام وارد حمام شود و هنگامی که وارد حمام می‌شد از شدت گرما نشست و برخواست می‌کرده است.

بنابراین حمام به این اندازه باید داغ باشد که قابل تحمل نباشد.

تمام زندگی ما را تغییر داده اند تا ما همیشه بیمار باشیم. هندسه خانه ها و حمام ها را تغییر داده اند.

حمام اصلی که درمان همه بیماری ها است حمامی است که امام رضا (ع) بیان کرده است. بلغم در روایات سرد و جامد است.

بَارِدٌ جَامِد[8]

و حمام که همان اتاق گرم است، بلغم را آب می‌کند و به همین جهت یک سوم بیماری ها درمان می‌شود ولی حمام امام رضا (ع) کل بیماری ها را درمان می‌کند و موجب تعدیل طبائع می‌شود.

حمامی که امام رضا (ع) معرفی کرده است چهار اتاق دارد. اتاق اول سرد و خشک است که تعدیل کننده گرم و مرطوب یعنی «دم» است. به اتاق اول «رخت کن» می‌گویند. بنابراین در اتاق اول باید مکث کرد تا بیماری های ناشی از غلبه خون از بین برود.

اتاق دوم سرد و مرطوب است که درمان صفراء است. در این اتاق نیز باید مدتی مکث شود تا گرم و خشک تعدیل شود.

اتاق سوم گرم و مرطوب است تا سوداء که سرد و خشک است تعدیل شود و اتاق چهارم گرم و خشک است تا سرد و مرطوب که همان بلغم است را تعدیل کند.

امام می‌فرماید حمام بر اساس طبائع چهارگانه بناء شده است.

سونا شاید شبیه حمام امام رضا(ع) باشد ولی نیازمند تغییراتی است. افرادی که سونا را ساخته اند به نظر من این روایات را خوانده اند.

در روایت آمده است:

أَنَّ الْحَمَّامَ رُكِّبَ عَلَى تَرْكِيبِ الْجَسَدِ لِلْحَمَّامِ أَرْبَعُ‌ بُيُوتٍ‌ مِثْلُ أَرْبَعِ طَبَائِعِ الْجَسَدِ الْبَيْتُ الْأَوَّلُ بَارِدٌ يَابِسٌ الثَّانِي بَارِدٌ رَطْبٌ وَ الثَّالِثُ حَارٌّ رَطْبٌ وَ الرَّابِعُ حَارٌّ يَابِسٌ وَ مَنْفَعَتُهُ عَظِيمَةٌ يُؤَدِّي إِلَى الِاعْتِدَالِ وَ يُنَقِّي الْوَرِكَ وَ يُلَيِّنُ الْعَصَبَ وَ الْعُرُوقَ وَ يُقَوِّي الْأَعْضَاءَ الْكِبَارَ وَ يُذْهِبُ الْفُضُولَ وَ يُذْهِبُ الْعَفَن‌[9]

یعنی حمام مانند طبائع جسد که چهار طبع دارد، چهار خانه دارد. خانه اول سرد و خشک است و دوم سرد و مرطوب است و سوم گرم و مرطوب است و چهارم گرم و خشک است.

این مطلب خیلی مهم است و جزء اسرار و حکم است که باید تبلیغ شود تا حمام ها اینگونه درست بشود. حمام باید طبائع بدن را متعادل کند.

رختکن حمام سرد و خشک است و اتاقی قبل از حمام است که بخار حمام داخل آن می‌شود و سرد هم است و بعد داخل خود حمام گرم و مرطوب است و جایی که لباس پوشیده می‌شود بعد از حمام باید گرم و خشک باشد.

خزینه ها هم تا حدودی مطلوب است.

افرادی که امکانات دارند و صاحب مال هستند به جای خانه های آن چنانی و اضافات بسازند، حمامی بسازند که ضامن سلامتی آن ها باشد.

خانه های کوچک امروزی جای چنین حمام هایی ندارد. ولی می‌توان کاری کنند که چهار اتاق را در یک اتاق بازسازی کنند. چون از روایات استفاده می‌شود که خصوصیت برای دیوار و سقف نیست بلکه خصوصیت برای گرمی و سردی است.

اگر کسی بتواند یک اتاق را در ابتدا سرد و خشک بکند (البته به طور طبیعی فضای حمام سرد و خشک است) و بعد سرد و مرطوب بشود با دستگاه های بخور و بعد از آن با دستگاه گرم کننده فضا را گرم کند و بعد بتواند فضا را گرم و خشک کند می‌تواند فوائد زیادی داشته باشد.

اگر این مسائل داخل حمام های عمومی رعایت بشود خوب است.

در روایات آمد که امام مستقیم وارد حمام داغ می‌شد. ورود از جای سرد به جای گرم خیلی مشکل ندارد ولی خروج از جای گرم به جای سرد مشکل دارد.

شاید «سونا» شبیه به حمام باشد. ولی اتاق سرد و مرطوب ندارد. سونا دو اتاق دارد یک سونای خشک و یک سونای مرطوب که دو اتاق حمام است. باید اول سونای مرطوب باشد و بعد از آن سونای خشک باشد.

امروزه می‌گویند که از سونای خشک باید به سونای مرطوب رفته شود در حالی که امر بر عکس است.

بعد از سونای خشک حوضچه‌ی آب سرد است که داخل آن می‌شوند که در روایات این مسئله نهی شده است. در روایت آمده است:

وَ لَا تَصُبَّنَّ عَلَيْكَ الْمَاءَ الْبَارِد[10]

یعنی در حمام بر خود آب سرد نریز

ریختن آب سرد در حمام باعث کوتاهی عمر می‌شود. شاید سبب سکته هم بشود. فقط بعد از حمام کردن پاشویه با آب سرد داریم.

فوائد حمام

پیامبر می‌فرماید:

دَوَاءُ الْبَلْغَمِ الْحَمَّام‌[11]

درمان بلغم حمام است.

بنابراین یک سوم درمان و دارو حمام است. شکی نیست که حمام بلغم را آب می‌کند و از بدن خارج می‌کند ولی علاوه بر این امام رضا فوائدی را برای حمام ذکر می‌کند که این فوائد خیلی عظیم است.

أَنَّ الْحَمَّامَ رُكِّبَ عَلَى تَرْكِيبِ الْجَسَدِ لِلْحَمَّامِ أَرْبَعُ بُيُوتٍ مِثْلُ أَرْبَعِ طَبَائِعِ الْجَسَدِ الْبَيْتُ الْأَوَّلُ بَارِدٌ يَابِسٌ الثَّانِي بَارِدٌ رَطْبٌ وَ الثَّالِثُ حَارٌّ رَطْبٌ وَ الرَّابِعُ حَارٌّ يَابِسٌ وَ مَنْفَعَتُهُ عَظِيمَةٌ يُؤَدِّي إِلَى الِاعْتِدَالِ وَ يُنَقِّي‌ الْوَرِكَ‌ وَ يُلَيِّنُ الْعَصَبَ وَ الْعُرُوقَ ‌[12]

یعنی حمام همانطور که جسد چهار طبع دارد، حمام هم از چهار اتاق تشکیل شده است، خانه اول سرد و خشک و خانه دوم سرد و مرطوب و خانه سوم گرم و مرطوب و خانه چهارم گرم و خشک است و منفعت حمام عظیم است که منجر به اعتدال می‌شود و محل عورت را پاکیزه می‌کند و عصب و رگ ها را نرم می‌کند.

بعضی می‌گویند کسی که دم دارد در اتاق گرم و مرطوب تشدید می‌شود یا کسی که سوداوی هست در اتاق سرد و خشک تشدید می‌شود درحالی که این چنین نیست و حمام باعث تعدیل طبع انسان می‌شود و تعدیل طبع ارتباط مستقیم با سلامتی دارد. در روایت آمده است:

فَأَيُّمَا جَسَدٍ اعْتَدَلَتْ بِهِ هَذِهِ الْأَنْوَاعُ الْأَرْبَعُ الَّتِي جَعَلَتْهَا مِلَاكَهُ وَ قِوَامَهُ وَ كَانَتْ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ أَرْبَعاً لَا تَزِيدُ وَ لَا تَنْقُصُ كَمُلَتْ‌ صِحَّتُهُ‌ وَ اعْتَدَلَ بُنْيَانُه‌[13]

یعنی هر جسدی که چهار طبع آن اعتدال داشته باشد چهار طبعی که صاحبان و قوام دهندگان بدن هستند و هنگامی که هر یک از این چهار طبع زیاد و کم نباشد سلامتی انسان کامل می‌شود و بنیان او اعتدال می‌یابد.

«ورک» به منطقه باسن و اطراف آن می‌گویند که همان محل عورت انسان است که دائما در معرض کثیفی هستند و در بیت الخلاء تمییزی کامل حاصل نمی‌شود و در حمام است که این منطقه به طور کامل تمییز می‌شود.

«تنقیه» به معنای چیز اضافه ای است که علاوه بر تمییزی حاصل می‌شود.

منطقه عورتین دائما در معرض قارچ و میکروب ها است که این مسائل در حمام از بین می‌روند. حمام داغ است که باعث از بین رفتن قارچ ها و میکروب ها می‌شود.

ما «تصلب شرائین» را می‌شناسیم ولی «تصلب عصب ها» را نمی‌شناسیم. امروزه به خصوص در خانم ها شایع شده است که مثلا دست ها را نمی‌توانند ببندند زیرا دست ها خشک شده است و عصب ها خشک شده است.

حمامی که ذکر شد عصب ها را نرم می‌کند. این چیزی است که بشر هنوز راه حل آن را پیدا نکرده است.

علاوه بر رگ های خونی، نرمی عصب هم مطلوب است. اگر عصب خشک بشود مشکلات جدی برای بدن به وجود می‌آورد. یکی از این مشکلات درد هایی است که در تمام نواحی بدن به وجود می‌آید.

افرادی می‌گوید کل بدن من مانند کمر و پا ها درد می‌کند. خیلی ها پا ها را نمی‌توانند جمع کنند یا دستشان را نمی‌توانند جمع کنند که درمان آن حمام به صورت مذکور است.

تصلب شرائین خطرناک است و باعث سکته می‌شود. رگ هایی که سفت و شکننده بشود ممکن است ترکی بخورد و شکستگی در آن ها به وجود بیاید و باعث سکته مغزی یا قلبی بشود.

تصلب شرائین به جهت رسوبی است که در خون وجود دارد. رسوبات خون روی دیواره‌های رگ می‌نشیند که به آن «تصلب شرائین» می‌گویند.

رسوبات خون آنقدر محکم است که با هیچ وسیله ای رگ باز نمی‌شود بلکه پاره می‌شود به همین جهت در عمل قلب، از پا رگ می‌گیرند و رگ را تعویض می‌کنند.

دکترها در «آنژیو گرافی» سعی می‌کنند تا رگ را باز کنند ولی گاهی رسوب رگ آنقدر سفت می‌شود که دیگر قابل باز کردن نیست. حمام و گرمی زائدی که در حمام وجود دارد، رسوبات رگ را آب می‌کند. این رسوبات فقط با گرما و حمام آب می‌شوند.

رسوبات آب می‌شوند و رگ نرم می‌شود و از حالت سفتی و سختی خارج می‌شود. امام می‌فرماید حمام، سفتی و سختی رگ را برطرف می‌کند.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo