< فهرست دروس

درس مهدویت استاد طبسی

96/09/27

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: سرنوشت یهود در عصر ظهور

روایت سوم (تفسیر آیه دوم)

[منتخب البصائر]: وَقَفْتُ‌ عَلَى‌ كِتَابِ‌ خُطَبٍ‌ لِمَوْلَانَا أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه‌السلام وَ عَلَيْهِ خَطُّ السَّيِّدِ رَضِيِّ الدِّينِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ طَاوُسٍ مَا صُورَتُهُ هَذَا الْكِتَابُ ذَكَرَ كَاتِبُهُ رَجُلَيْنِ بَعْدَ الصَّادِقِ علیه‌السلام فَيُمْكِنُ أَنْ يَكُونَ تَارِيخُ كِتَابَتِهِ بَعْدَ الْمِائَتَيْنِ مِنَ الْهِجْرَةِ لِأَنَّهُ علیه‌السلام انْتَقَلَ بَعْدَ سَنَةِ مِائَةٍ وَ أَرْبَعِينَ مِنَ الْهِجْرَةِ وَ قَدْ رَوَى بَعْضَ مَا فِيهِ عَنْ أَبِي رَوْحٍ فَرَجِ بْنِ فَرْوَةَ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ بَعْضَ مَا فِيهِ عَنْ غَيْرِهِمَا ذَكَرَ فِي الْكِتَابِ الْمُشَارِ إِلَيْهِ خُطْبَةً لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه‌السلام تُسَمَّى الْمَخْزُونَ:....

وَ يُنَادِي‌ مُنَادٍ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ مِنْ نَاحِيَةِ الْمَشْرِقِ عِنْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ يَا أَهْلَ الْهُدَى اجْتَمِعُوا وَ يُنَادِي مِنْ نَاحِيَةِ الْمَغْرِبِ بَعْدَ مَا تَغِيبُ الشَّمْسُ يَا أَهْلَ الْهُدَى اجْتَمِعُوا وَ مِنَ الْغَدِ عِنْدَ الظُّهْرِ بَعْدَ تَكَوُّرِ الشَّمْسِ فَتَكُونُ سَوْدَاءَ مُظْلِمَةً وَ الْيَوْمَ‌ الثَّالِثَ يُفَرَّقُ بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ بِخُرُوجِ دَابَّةِ الْأَرْضِ وَ تُقْبِلُ الرُّومُ إِلَى قَرْيَةٍ بِسَاحِلِ الْبَحْرِ عِنْدَ كَهْفِ الْفِتْيَةِ وَ يَبْعَثُ اللَّهُ الْفِتْيَةَ مِنْ كَهْفِهِمْ إِلَيْهِمْ مِنْهُمْ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ مَلِيخَا وَ الْآخَرُ كمسلمينا وَ هُمَا الشَّاهِدَانِ الْمُسْلِمَانِ لِلْقَائِمِ‌ فَيَبْعَثُ أَحَدَ الْفِتْيَةِ إِلَى الرُّومِ فَيَرْجِعُ بِغَيْرِ حَاجَةٍ وَ يَبْعَثُ بِالْآخَرِ فَيَرْجِعُ بِالْفَتْحِ فَيَوْمَئِذٍ تَأْوِيلُ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً[1]

شیخ حسن بن سلیمان در کتاب منتخب البصائر این خطبه را آورده است و گفته است: بر نسخهای از آن دست یافتم که خط ابن طاووس روی آن بود و کاتب آن ذکر کرده واسطهی این کتاب دو نفر پس از امام صادق علیه‌السلام بودند که ممکن است که تاریخ کتابت این نسخه بعد از سال دویست هجری باشد زیرا شهادت امام صادق بعد از سال 140 هجری بود و بعضی از آنچه در این کتاب است را از ابو روح فرج بن فروه از مسعد بن صدقه از جعفر بن محمد روایت کرده و بعضی را از غیر این دو روایت کرده است. در این کتاب خطبهای برای امیر المومنین علیه‌السلام ذکر کرده که به مخزون نامیده شده است و آن این است:

«در ماه رمضان‌ به هنگام صبح از ناحيه مشرق ندا دهنده‌اى بانگ برمى‌آورد كه: اى اهل ايمان گرد هم آييد و از ناحيه مغرب پس از ناپديد شدن شفق، ندا كننده‌اى ندا سر دهد: اى اهل باطل گرد هم جمع شويد، فردای آن روز خورشید گرفتگی رخ دهد پس خورشید تاریک گردد و روز سوم بین حق و باطل به خروج دابة الارض[2] جدا شود

و روم به سوی قریهای در ساحل دریای (مدیترانه) نزد اصحاب کهف آیند و خداوند اصحاب کهف را به سوی آنها برانگیزد، از آنان است مردی که به او ملیخا گفته شود و دیگری کمسلمینا و آن دو شاهد برای قائم و تسلیم او هستند پس یکی از اصحاب کهف را به روم فرستد پس بدون پیروزی برمیگردد و آن دیگری را بفرستد پس با پیروزی برگردد پس این تأویل این آیه «يا جز دين خدا را مى‌جويند با آنكه هر كه در آسمانها و زمين است‌خواه و ناخواه سر به فرمان او نهاده است و به سوى او بازگردانيده مى‌شويد»

این روایت صراحت در سرنوشت یهود ندارد امّا به عمومیت (همهی کشورها فتح میشوند) شامل یهود هم میشود. البته فتح بلاد ملازم با اسلام آوردن اهالی آنها نیست ولی به قرینه روایات قبل میتوان فتح را به پذیرش اسلام تفسیر کرد.

منابع روایت1. مختصر بصائر الدرجات، ص 1952. الإيقاظ من الهجعة، ص 289 ب 9 ح 111- بعض روایت را از مختصر بصائر الدرجات.3. بحار الانوار، ج 53 ص 77- 86 ب 29 ح 86- از مختصر بصائر الدرجات بتفاوت.4. موسوعة أحاديث أمير المؤمنين عليه السّلام: ج 1 ص 307- 315 ح 85. معجم الأحاديث الإمام المهدي(عليه السلام) ؛ ج‌7 ؛ ص81

 


[1] بحار الأنوار، ج‌53، ص77.
[2] دابة الارض: اصل دابة الارض مسلم است امّا تفسیر آن متفاوت است، در یک تفسیر جنبده‌ای است که اختیار آن به دست امیر المومنین علیه‌السلام است و طبق برخی تفاسیر آن خود امیر المومنین علیه‌السلام است البته به نظر ما تفسیر دوم صحیح نیست چون تعبیر دابة دور از شأن حضرت امیر است بلکه دابة معجزه‌ای است که اختیار آن با امیر المومنین علیه‌السلام. است

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo