< فهرست دروس

درس خارج اصول آیت الله سبحانی

96/03/01

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: حج و عمره ی رسول خدا (ص)

بحث در این بود که تعداد عمره های رسول خدا (ص) چقدر بوده است. البته آن زمانی که حضرت در مکه حضور داشت که حدود سی سال بود مسلما عمره های مفرده ی بسیاری انجام داده بود ولی سخن در این است که بعد از هجرت به مدینه تا آخر عمر، چند عمره ی مفرده به جا آورده است. بعضی گفته اند پنج و یا شش عمره ولی به نظر می رسد که سه عمره بیشتر نبوده است که یکی از آنها عمره ی مفرده ی حکمی است و عمره ی حقیقی نیست. سال ششم که رسول خدا (ص) در حدیبیه وارد شد و قریش جلوی رسول خدا (ص) و یاران او را گرفت و قرار گذاشتند که سال بعد در همان موقع به عمره بیایند، حضرت چون مصدود شده بود نتوانست اعمال را اجرا کند در نتیجه قربانی را ذبح کرد و از احرام خارج شد. این را عمره ی مفرده ی حکمی می نامیم.

عمره ی دیگر در سال هفتم هجرت بود. رسول خدا (ص) در آن سال با جمعی به سمت مکه آمدند و قریش هم به قرارداد خود عمل کرد و به ایشان و همراهان او اجازه ی ورود داد. ایشان سه روز در مکه بود و بعد از سه روز از او خواستند که مکه را ترک کند. رسول خدا (ص) در همان مدت عمره ی مفرده ی کامل را به جا آورد.

سومین عمره، در سال هشتم بود. حضرت در آن سال مکه را فتح کرد و ماه رمضان بود. بعد که حضرت به طرف طائف آمد تا آن مناطق را فتح کند، مصادف با ذو القعده شده بود. بعد که جنگ تمام شد و غنائم جمع شد رسول خدا (ص) از جَعِرّانه احرام بست و عمره ی مفرده را انجام داد. حضرت آن سال در حج شرکت نکرد و بعد از عمره وارد مدینه شد.

سال نهم رسول خدا (ص) علی علیه السلام را به مکه فرستاد تا آیات برائت را برای مشرکان بخواند و خودش حضور نیافت.

در سال دهم حضرت به حج رفت و در ضمن آن عمره را نیز انجام داد.

بحث بعدی این بود که رسول خدا (ص) در آخرین سفر حج، در حالی که بعضی از افراد مقداری از اعمال حج را قبل از عرفات انجام داده بودند (و حکم این است که اگر فرد عذر داشته باشد می تواند بعضی از اعمال را جلو بیندازد) به افراد فرمود که آنچه انجام داده اند را جزء عمره قرار دهند و بعد از عمره محرم به احرام حج شوند و آن اعمال را برای حج، تکرار کنند. اما رسول خدا (ص) خود این کار را نکرد زیرا او همراه خود هدی را سوق داده بود و حج ایشان قران بود و تا هدی را به منی نرسانده و آن را ذبح نکردده بود نمی توانست حلق یا تقصیر کند. (بر خلاف ما بقی اصحاب که حجشان افراد بود و به دستور رسول خدا (ص) نیّت خود را به عمره ی تمتع تغییر دادند.)

سؤال این است که حج قران مانند حج افراد است و فقط این فرق در میان آنها وجود دارد که در قران، سوق هدی وجود دارد ولی در افراد سوق هدی نیست. اما آنچه مهم است این است که حج افراد و قران مخصوص کسانی هست که در داخل حرم زندگی می کنند و حال آنکه رسول خدا (ص) به مدینه هجرت کرده بود و ساکن حرم نبود از این رو وظیفه ی او حج تمتع بود نه حج افراد و قران.

پاسخ این است که ما باید بین حج واجب و مندوب فرق بگذاریم. در حج واجب کسی که در مکه و اطراف آن است باید یا حج قران انجام دهد و یا افراد و کسی که خارج از حرم است باید حج تمتع را انجام دهد. ولی کسی که حج او مستحب است حتی اگر آفاقی باشد می تواند حج افراد و یا قران انجام دهد و حتی ساکن حرم هم می تواند حج تمتع به جا آورد. رسول خدا (ص) در سابق حج واجب خود را انجام داده بود از این رو حجی که در آن سال با اصحاب انجام می داد حج مستحبی بوده است و می توانست به شکل قران انجام دهد.

 

در این ایام تعطیلی مسائلی را برای تحقیق ارائه می کنیم:

اول این است که رسانه های تکفیری و وهابی کرارا این حدیث را تکرار می کنند که: الخمس حلال لشیعتنا. روایات تحلیل خمس را مطالعه کنید و ببینید که اهل بیت این روایات را در چه زمان و چه محیطی فرموده اند و هدف آنها چه بوده است. این را نیز در نظر بگیرید که مراد آنها این بوده که نسل شیعه، نسل طاهری باشد.

مسأله ی دوم مسأله ی حرمان زوجه از زمین است. ما معتقد هستیم که در اصل حرمانی وجود دارد و حدود هجده یا بیست روایت است مبنی بر اینکه که زوجه از زمین ارث نمی برد. بررسی شود که آیا موضوع این روایات فقط عقار است یا اراضی زراعی و بستان را هم شامل می شود. حدود آن به دست آورده شود که آیا زن از تمامی اینها ارث نمی برد یا از بعضی از اینها ارث می برد. عبارات علماء از قرن چهارم به بعد دیده شود.

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo