درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: نظر استاد

معلوم شد استدلال به این صحیحه برای حجیت استصحاب در همه موارد جایز است و نظر ما هم همین است و فرقی نمی کند شک در مقتض باشد و یا در رافع و شبهه حکمیه باشد و یا موضوعیه و ملاک در عمومیت این حدیث همان ملاک مرحوم میلانی است و منتقی الاصول هم همان ملاک ایشان را قبول دارند که صغری قضیه مقید به قید نیست و یقین مطلق است پس فرقی نمی کند الف و اللام یقین جنس باشد و یا عهد باشد در هر دو صورت اطلاق دارد و اختصاص به مورد وضوء ندارد.

مرحوم سید علی قزوینی در حاشیه بر قوانین درباره روایاتی که برای حجیت استصحاب بیان شده است و طریقی دیگر برای اثبات عمومیت این صحیحه زراره دارند و همه موارد استصحاب را شامل است غیر از طریق آخوند و شیخ و میلانی بیان کردیم و ایشان از طریق علت منصوصه بودن وارد شدند و عام بودن را ثابت می کنند.

ان صحیحة المذکورة تدل علی عموم الحکم لکونها متضمنة لعلة المنصوصة الملقاة عنها جمیع الخصوصیات والاضافات و هی حجة فتفید عموم الحکم للمورد و لغیره

این علتی که در روایت است در کلام امام پیدا شده است و علت منصوصه هم حجت است مفادش هر چه است باید عمل بشود علت منصوصه در برابر علت مستنبطه است

صاحب قوانین می فرماید: الاولی في حجیة منصوصة الحجة اعنی ما استفید علة الحکم من کلام الشارع قبالا لما یستنبط من العقل یعنی علت منصوصه که حجت است در مقابل علتی که استنباط می شود از عقل و این همان است نوعا ابو حنیفه از همین راه علت مستنبطه از عقل فتوی می داد.

علت منصوصه که در بیان شارع است سواء کان صریحا و نصا مصطلحا بمعنی مقابل الظاهر کقوله علیه السلام لعلة کذا و لاجل کذا او کان ظاهرا مثل دلالة التنبیه و الایماء

اول علت منصوصه در مقابل علت مستنبطه از عقل است و این علت مستنبطه عقل حجت نیست و علت منصوصه حجت است.

دوم علت منصوصه که حجت است با تعبیر گوناگون بیان می شود گاهی نص در علیت مثل اینکه امام می فرماید این کار اینجور بشود لعلة کذا و یا لاجل کذا و گاهی علت منصوصة با تعبیری است که ظاهرش علت منصوصه است مثل دلالت تنبیه و ایماء.