درس خارج اصول استاد رضازاده
98/07/10
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: نظر استاد
استاد: آنچه اولی به نظر می رسد این است که موضوع احتیاط، احتمال تکلیف است که در این صورت شرطی که مرحوم آخوند بیان کردند برای حسن احتیاط که عدم اختلال نظام بود شرط صحیحی است
توضیح مطلب:شرطی که بیان می شود:یا شرط جریان مشروط و یا شرط عمل مشروط استشرط جریان مشروط:مثل اینکه شرط در تمسک برائت عقلیه( قبح عقاب بلا بیان است ) فحص از بیان است یعنی باید فرض کنیم آیا حجتی بر تکلیف داریم یا نداریم اگر حجت نبود بعد برائت عقلیه جاری می کنیم و اگر حجت بود برائت عقلیه جاری نمی کنیم و شرط عمل مشروط: مثل فحص در باب استصحاب که فحص از دلیل است اگر دلیلی پیدا نشد استصحاب جاری می شود.و شرط اگر شرط جریان باشد اگر شرط نبود مشروط نخواهد بود و اگر شرط شرط عمل باشد اگر شرط نباشد مشروط است مثل اینکه اگر در استصحاب فحص نکردیم یقین سابق و شک لاحق است نهایت نمی شود عمل کرد و در مانحن فیه آخوند فرمودند احتیاط علی ای حال حسن است بشرط اینکه مخل به نظام نباشد در اینجا سوال این است:آیا این شرط عدم اختلال نظام شرط جریان این احتیاط است و یا شرط عمل به احتیاط است؟در جواب می شود گفت:در مورد موضوع احتیاط سه قول استالف: موضوع حسن احتیاط صرف احتمال تکلیف است
ب: موضوع حسن احتیاط احتمال تکلیف همراه با اختلال نظام نباشد و مبغوضیت شرعی نداشته باشد.
ج: موضوع حسن احتیاط احراز تکلیف و واقع تکلیف است.
شرط عمل به احتیاط:اگر موضوع حسن احتیاط مورد اول باشد شرط عدم اختلال به نظام شرط عدم عمل به احتیاط است چه اینکه در وقت اختلال به نظام هم احتمال می دهم و لو احتمال ضعیف من مکلف به احتیاط باشم که در این صورت پس احتیاط موضوعش وجود دارد و اگر احتیاط نشود سلب به انتفاء محمول است یعنی احتیاط موضوع دارد نباید عمل بشود.شرط جریان احتیاط: اگر موضوع حسن احتیاط مورد دوم و سوم باشد در وقت اختلال نظام دیگر احتیاط موضوع ندارد و سلب به انتفاء موضوع خواهد شد چون در زمانی که احتیاط موجب اختلال نظام هست واقع برای من احراز نمی شود و یا اگر احتمال تکلیف بدهم همراه با عدم رضایت شرعی است که مرحوم مشکینی قائل بودند.پس کلام آخوند درمورد اول صحیح است و در مورد دوم و سوم مورد خدشه است.
