درس خارج اصول استاد رضازاده
93/08/25
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:
خلاصه/حجیت ظن/خبر واحد/ادله حجیت خبر واحد/آیه نفر
خلاصه آنچه در آیه نفر اختیار کردیم
20- مختار ما در آیه نفر این است که نفر در ابتدای آیه، در مورد جهاد می باشد و نفر دوم در خصوص تفقه در دین می باشد.
21- مراد از تفقه در آیه خصوص اجتهاد نیست بلکه تعلم معالم دین، مطلقا می باشد چه به حد اجتهاد برسد و چه نرسید.
22- معنای انذار عرفا تخویف شانی می باشد نه خصوص تخویف فعلی پس انذار تناسب دارد عرفا با تخویف فعلی و با عدم تخویف فعلی کما فی المنتقی
23- لعل لغة ترجی حقیقی می باشد مطلقا پس لعل جامع بین انتظار محبوب و انتظار مکروه می باشد کما عن محقق الرضی.
24- لعل در قرآن در تمام مواردش به یک معنی نیست بلکه ممکن است ترجی مخاطب باشد کما عن محقق الرضی تبعا للسیبویه و یمکن به معنای اظهار ترجی بداعی ترغیب مکلفین باشد نه بخاطر اخبار از آنچه در نفس وجود دارد تا گفته شود این معنا با کسی که عالم به آینده است سازگاری ندارد کما عن محقق الاصفهانی فی النهایة و ممکن است به غیر این دو معنی باشد.
25- مراد از حذر در آیه، حذر عملی و اجتناب از شیء می باشد نه اینکه حذر نفسانی باشد چه اینکه حذر نفسانی با ظهور آیه در اینکه آیه بیان کننده وظیفه همه مومنین اعم از نافرین و غائبین می باشد، تناسب ندارد.
26- تحذر اطلاق دارد یا بخاطر اینکه آیه بیان کننده وظیفه عموم مردم می باشد پس کما اینکه اطلاق برای تفقه و انذار می باشد همچنین تحذر هم اطلاق دارد و یا بخاطر تلازمی که بین اطلاقی که برای انذار ثابت است با اطلاق در تحذر، این اطلاق ثابت می شود کما عن محقق الایروانی.
27- غایت انذار نفس تحذر عملی فعلی می باشد یعنی انذار برای این است که مردم عملا بالفعل اجتناب کنند نه اینکه غایت آماده شدن برای تحذر باشد زیرا این آیه بیان کننده وظیفه همه مومنین می باشد چه آنها که نفر برای تفقه کرده اند و چه آنهایی که قاعد هستند پس کما اینکه وظیفه نافرین متفقه این است که به آنچه یاد گرفته اند عمل کنند نه اینکه بترسند، همچنین وظیفه غائبین نیز این است که به کلام نافرین عمل کنند نه اینکه فقط بترسند.
28- آیه دلالت بر حجیت خبر واحد دارد تبعا للاستادین میلانی و خوئی مع الاختلاف فی التقریر باینکه آیه برای بیان وظیفه عملی همه مومنین می باشد لذا دلالت می کند بر حجیت خبر واحد دارد کما فی المصباح ایضا علاوه بر اینکه آیه دلات بر حجیت خبر واحد دارد دلالت بر حجیت فتوای مجتهد برای عامی نیز دارد.
29- مراد از تفقه، تفقه اصطلاحی- یادگیری خصوص احکام عملیه- نیست بلکه معنای اعمی می باشد که فهم جمیع معارف دینی می باشد چه مربوط به اصول باشد و چه مربوط به فروع باشد.
30- شواهد التنزیل لقواعد التفصیل در ص 240 می فرمایند عادت فصحاح در کلامشان این است که منتقل می شوند از خطاب به غیر موضوعی که مورد خطابشان می باشد و بعد دوباره به موضوع قبلی بر می گردند و قرآن مجید مملو از این عادت فصحاح می باشد مانند آیه تطهیر که بین صدر و ذیلی واقع شده است که در مورد زوجات پیامبر می باشد اما این دلیل بر این نیست که آیه تطهیر هم مربوط به زوجات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم باشد بلکه مربوط به اهل بیت می باشد.
31- مرحوم آقای میلانی فرمودند آیه نفر امضاء سیره عقلاء می باشد اگر معنای لعل شاید باشد و اگر معنای لعل اثبات وجوب برای بعد لعل باشد در این صورت آیه تاسیس حجیت خبر واحد می باشد و خواهد آمد در ذیل آیه سوال، اینکه دلیل امضائیه دلیل مستقلی نیست بلکه این دلیل با سیره با هم یک دلیل می باشند.
32- سیره ای که به زمان معصوم منتهی شود و امضاء شده باشد اگر امضائش لفظی باشد و مطلق باشد احذ به اطلاق سیره خواهد شد تا لغویت اطلاق لازم نیاید و اگر دلیل لفظی اطلاق نداشته باشد یا امضاء با دلیل لفظی نباشد سیره اطلاق ندارد.
التقرير العربي:
20. المختار في آية النفر:
1- النفر الاول في الاية «ما كان المومنون لينفروا كافة» الي الجهاد و النفر الثاني «و لولا نفر» الي التفقه. درس اصول – استاد رضازاده، 13 مهر 1393
2- التفقه في الاية «ليتفقهوا» ليس المراد هو الاجتهاد خاصة بل المراد هو تعلم معالم الدين مطلقا بلغ الي الاجتهاد ام. درس اصول – استاد رضازاده، 18 آبان 1393
3- معني الانذار في الآية، عرفا هو تخويف انشائي لا الفعلي خاصة فهو يناسب عرفا مع التخويف الفعلي و مع عدم كما في المنتقي. درس اصول – استاد رضازاده، 18 مهر 1393
4- لعل لغة هو الترجي الحقيقي مطلقا فيكون جامعا بين النتظار المحبوب و المكروه كما عن محقق الرضي. درس اصول – استاد رضازاده، 30 مهر 1393
5- لعل في القرآن الكريم لا يكون في جميع الموارد مستعملا في معني واحد، بل يمكن ان يكون ترجي المخاطب كما اختاره محقق الرضي تبعا للسيبويه و يمكن ان يكون اظهار الترجي بداعي ترغيب المكلفين لا الاخبار عما في النفس كما احتمله محقق الاصفهاني في نهاية الدراية و يمكن ان يكون غيرهما.
6- الحذر المراد به في الآية هو حذر العملي و اجتناب الشيء لا النفساني لعدم تناسب النفساني مع ظهور الآية في انها لبيان وظيفة العملي لجميع المومنين نافرا كان ام لا. درس اصول – استاد رضازاده، 30 مهر 1393
7- الظاهر ثبوت الاطلاق للتحذر اما لكون الآية لبيان ظيفة العموم، فكما تكون اطلاق للتفقه و الانذر كذلك تكون الاطلاق للتحذر و اما للتلازم بين اطلاق الثابت للانذار مع الاطلاق في التحذر كما عن محقق الايرواني. درس اصول – استاد رضازاده، 8 مهر 1393
8- الغاية للانذار، هو نقش تحذر العملي الفعلي، لا الاعداد للتحذر لما استظهر من كون الآية لبيان وظيفة جميع المومنين نافرا كان او قاعدا فكما ان وظيفة النافر المتفقه هو العمل نفسه كذلك القاعدين. درس اصول – استاد رضازاده، 18 آبان 1393
9- الآية تدل علي حجية خبر الواحد تبعا للاستاذين محقق الميلاني و محقق الخوئي و تقريبنا لدلالتهما و كون الاية لبيان وظيفة الجميع مستفاد من المصباح ايضا، عليها انما هو كونها لبيان وظيفة جميع المومنين و ايضا تدل علي حجية فتوي المجتهد للعامي، كما تقدم في مبحث الاجتهاد و التقليد و اشرنا اليه ههنا. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
10- المراد من التفقه ليس ما هو المصطلح لدي العرف اعني خصوص احكام العملية بل فهم جميع معارف الدينية من الاصول او الفروع. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
11- شواهر التنزيل لقواعد التفضيل: «عادة الفصحاء في كلامهم هذ الانتقال من الخطاب الي غيره ثم العود اليه و القران مملو من ذلك مثل آية التطهير».درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
12- محققا لميلاني: آية النفر امضاء للسيرة العقلائية لو كان مفاد لعل هو الاحتمال و «شايد» و تاسیس لحجية الخبر لو كان هو الوجوب لما وقع بعده اي التحذر. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
13- السيرة المنتهية الي زمان المعصوم لو كان دليل امضائها دليلا لفظيا يوخذ باطلاق السيرة و الا يوخذ بالمتيقن منها و ذلك لئلا يلزم لغوية اطلاق اللفظ بالنسبة الي الزائد من المتيقن. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
خلاصه آنچه در آیه نفر اختیار کردیم
20- مختار ما در آیه نفر این است که نفر در ابتدای آیه، در مورد جهاد می باشد و نفر دوم در خصوص تفقه در دین می باشد.
21- مراد از تفقه در آیه خصوص اجتهاد نیست بلکه تعلم معالم دین، مطلقا می باشد چه به حد اجتهاد برسد و چه نرسید.
22- معنای انذار عرفا تخویف شانی می باشد نه خصوص تخویف فعلی پس انذار تناسب دارد عرفا با تخویف فعلی و با عدم تخویف فعلی کما فی المنتقی
23- لعل لغة ترجی حقیقی می باشد مطلقا پس لعل جامع بین انتظار محبوب و انتظار مکروه می باشد کما عن محقق الرضی.
24- لعل در قرآن در تمام مواردش به یک معنی نیست بلکه ممکن است ترجی مخاطب باشد کما عن محقق الرضی تبعا للسیبویه و یمکن به معنای اظهار ترجی بداعی ترغیب مکلفین باشد نه بخاطر اخبار از آنچه در نفس وجود دارد تا گفته شود این معنا با کسی که عالم به آینده است سازگاری ندارد کما عن محقق الاصفهانی فی النهایة و ممکن است به غیر این دو معنی باشد.
25- مراد از حذر در آیه، حذر عملی و اجتناب از شیء می باشد نه اینکه حذر نفسانی باشد چه اینکه حذر نفسانی با ظهور آیه در اینکه آیه بیان کننده وظیفه همه مومنین اعم از نافرین و غائبین می باشد، تناسب ندارد.
26- تحذر اطلاق دارد یا بخاطر اینکه آیه بیان کننده وظیفه عموم مردم می باشد پس کما اینکه اطلاق برای تفقه و انذار می باشد همچنین تحذر هم اطلاق دارد و یا بخاطر تلازمی که بین اطلاقی که برای انذار ثابت است با اطلاق در تحذر، این اطلاق ثابت می شود کما عن محقق الایروانی.
27- غایت انذار نفس تحذر عملی فعلی می باشد یعنی انذار برای این است که مردم عملا بالفعل اجتناب کنند نه اینکه غایت آماده شدن برای تحذر باشد زیرا این آیه بیان کننده وظیفه همه مومنین می باشد چه آنها که نفر برای تفقه کرده اند و چه آنهایی که قاعد هستند پس کما اینکه وظیفه نافرین متفقه این است که به آنچه یاد گرفته اند عمل کنند نه اینکه بترسند، همچنین وظیفه غائبین نیز این است که به کلام نافرین عمل کنند نه اینکه فقط بترسند.
28- آیه دلالت بر حجیت خبر واحد دارد تبعا للاستادین میلانی و خوئی مع الاختلاف فی التقریر باینکه آیه برای بیان وظیفه عملی همه مومنین می باشد لذا دلالت می کند بر حجیت خبر واحد دارد کما فی المصباح ایضا علاوه بر اینکه آیه دلات بر حجیت خبر واحد دارد دلالت بر حجیت فتوای مجتهد برای عامی نیز دارد.
29- مراد از تفقه، تفقه اصطلاحی- یادگیری خصوص احکام عملیه- نیست بلکه معنای اعمی می باشد که فهم جمیع معارف دینی می باشد چه مربوط به اصول باشد و چه مربوط به فروع باشد.
30- شواهد التنزیل لقواعد التفصیل در ص 240 می فرمایند عادت فصحاح در کلامشان این است که منتقل می شوند از خطاب به غیر موضوعی که مورد خطابشان می باشد و بعد دوباره به موضوع قبلی بر می گردند و قرآن مجید مملو از این عادت فصحاح می باشد مانند آیه تطهیر که بین صدر و ذیلی واقع شده است که در مورد زوجات پیامبر می باشد اما این دلیل بر این نیست که آیه تطهیر هم مربوط به زوجات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم باشد بلکه مربوط به اهل بیت می باشد.
31- مرحوم آقای میلانی فرمودند آیه نفر امضاء سیره عقلاء می باشد اگر معنای لعل شاید باشد و اگر معنای لعل اثبات وجوب برای بعد لعل باشد در این صورت آیه تاسیس حجیت خبر واحد می باشد و خواهد آمد در ذیل آیه سوال، اینکه دلیل امضائیه دلیل مستقلی نیست بلکه این دلیل با سیره با هم یک دلیل می باشند.
32- سیره ای که به زمان معصوم منتهی شود و امضاء شده باشد اگر امضائش لفظی باشد و مطلق باشد احذ به اطلاق سیره خواهد شد تا لغویت اطلاق لازم نیاید و اگر دلیل لفظی اطلاق نداشته باشد یا امضاء با دلیل لفظی نباشد سیره اطلاق ندارد.
التقرير العربي:
20. المختار في آية النفر:
1- النفر الاول في الاية «ما كان المومنون لينفروا كافة» الي الجهاد و النفر الثاني «و لولا نفر» الي التفقه. درس اصول – استاد رضازاده، 13 مهر 1393
2- التفقه في الاية «ليتفقهوا» ليس المراد هو الاجتهاد خاصة بل المراد هو تعلم معالم الدين مطلقا بلغ الي الاجتهاد ام. درس اصول – استاد رضازاده، 18 آبان 1393
3- معني الانذار في الآية، عرفا هو تخويف انشائي لا الفعلي خاصة فهو يناسب عرفا مع التخويف الفعلي و مع عدم كما في المنتقي. درس اصول – استاد رضازاده، 18 مهر 1393
4- لعل لغة هو الترجي الحقيقي مطلقا فيكون جامعا بين النتظار المحبوب و المكروه كما عن محقق الرضي. درس اصول – استاد رضازاده، 30 مهر 1393
5- لعل في القرآن الكريم لا يكون في جميع الموارد مستعملا في معني واحد، بل يمكن ان يكون ترجي المخاطب كما اختاره محقق الرضي تبعا للسيبويه و يمكن ان يكون اظهار الترجي بداعي ترغيب المكلفين لا الاخبار عما في النفس كما احتمله محقق الاصفهاني في نهاية الدراية و يمكن ان يكون غيرهما.
6- الحذر المراد به في الآية هو حذر العملي و اجتناب الشيء لا النفساني لعدم تناسب النفساني مع ظهور الآية في انها لبيان وظيفة العملي لجميع المومنين نافرا كان ام لا. درس اصول – استاد رضازاده، 30 مهر 1393
7- الظاهر ثبوت الاطلاق للتحذر اما لكون الآية لبيان ظيفة العموم، فكما تكون اطلاق للتفقه و الانذر كذلك تكون الاطلاق للتحذر و اما للتلازم بين اطلاق الثابت للانذار مع الاطلاق في التحذر كما عن محقق الايرواني. درس اصول – استاد رضازاده، 8 مهر 1393
8- الغاية للانذار، هو نقش تحذر العملي الفعلي، لا الاعداد للتحذر لما استظهر من كون الآية لبيان وظيفة جميع المومنين نافرا كان او قاعدا فكما ان وظيفة النافر المتفقه هو العمل نفسه كذلك القاعدين. درس اصول – استاد رضازاده، 18 آبان 1393
9- الآية تدل علي حجية خبر الواحد تبعا للاستاذين محقق الميلاني و محقق الخوئي و تقريبنا لدلالتهما و كون الاية لبيان وظيفة الجميع مستفاد من المصباح ايضا، عليها انما هو كونها لبيان وظيفة جميع المومنين و ايضا تدل علي حجية فتوي المجتهد للعامي، كما تقدم في مبحث الاجتهاد و التقليد و اشرنا اليه ههنا. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
10- المراد من التفقه ليس ما هو المصطلح لدي العرف اعني خصوص احكام العملية بل فهم جميع معارف الدينية من الاصول او الفروع. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
11- شواهر التنزيل لقواعد التفضيل: «عادة الفصحاء في كلامهم هذ الانتقال من الخطاب الي غيره ثم العود اليه و القران مملو من ذلك مثل آية التطهير».درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
12- محققا لميلاني: آية النفر امضاء للسيرة العقلائية لو كان مفاد لعل هو الاحتمال و «شايد» و تاسیس لحجية الخبر لو كان هو الوجوب لما وقع بعده اي التحذر. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
13- السيرة المنتهية الي زمان المعصوم لو كان دليل امضائها دليلا لفظيا يوخذ باطلاق السيرة و الا يوخذ بالمتيقن منها و ذلك لئلا يلزم لغوية اطلاق اللفظ بالنسبة الي الزائد من المتيقن. درس اصول – استاد رضازاده، 20 آبان 1393
