موضوع: حجیت ظن/شهرت/ خلاصه
1-شهرت لغة به معنای وضوح و ظهور می باشد و در اصطلاح سه قسم دارد شهرت روایی، عملی، فتوایی.
2-اقوال در حجیت شهرت فتوائیه چهارتا بود 1- حجیت مطلقا 2- عدم حجیت مطلقا 3- حجیت شهرت قدماء 4- حجیت چیزی که مطابق با یک خبر باشد.
3-خصویت مورد مانع از انعقاد عموم جواب و وارد است البته در صورتی که جواب مستقل نباشد.
4-عموم تعلیل دلالت بر عموم نقیض تعلیل نمی کند.
5-مختار ما این شد که شهرت فتوائیه حجت است مطلقا مانند اجماع منقول که گفتیم اگر ملازمه عادیه باشد حجت است البته شهرت بطور مستقل حجت نیست بلکه مقدمه وثوق می باشد و شهرت هم یکی از مقدمات حصول وثوق می باشد.
6-مختار ما این شد که شهرت فتوائیه بر مسلک تجزیئی حجت نیست طبعا لصاحب الرسائل و الکفایة.
7-شهرت روائیه در اصطلاح عبارت است از اشتهار نقل یک حدیث بین محدثین و رواة و شهرت عملیه عبارت بود از اشتهار عمل به یک روایت.
8-اقول در شهرت عملیه سه تا بود 1- جابر ضعف سند می باشد مطلقا 2- جابر ضعف سند نیست مطلقا 3- تفصیل بین شهرت قدماء که جابر است و شهرت بین متاخرین که جابر نیست.
9-حدیث نبوی علی الید ما اخذت حتی تودی در کتب حدیثی شیعه نیست بلکه در کتب عامه است به سند سمرة اما بناء علماء شیعه بر عمل بر طبق حدیث می باشد لذا چون مشهور به این حدیث عمل کرده اند سندش تقویت می شود.
10-نسبت بین شهرت روائیه و عملیه از حیث مورد، عموم من وجه می باشد و از حیث اثر تباین می باشد.
11-مختار ما این شد که شهرت عملیه موجب حصول وثوق به صدور خبر می باشد پس حجت می باشد ولکن مستقلا حجت نیست بلکه حجت است چون مقدمه وثوق قرار می گیرد و در واقع آنچه حجت است وثوق می باشد کما اینکه اجماع و شهرت فتوائیه هم از باب وثوق حجت می باشند.
12-بحث از حجیت شهرت فتوائیه مبتنی بر چهار امر می باشد 1- حجیت اجماع 2- عدم حجیت فتوایی که به حد شهرت نرسیده از مجتهدین برای مجتهد دیگر 3- عدم حصول وثوق و یقین به حکم شرعی از این شهرت تا از باب تعبد حجت شود نه از باب یقین به حکم 4- حجیت شهرت از باب ظن خاص نه ظن مطلق.
13-مای موصوله از معارف مبهماتی است که معنای آن بوسیله جمله بعدش تعیین می شود که صله نامیده می شود.
14-علت اگر چه موجب تعییم و تخصیص می باشد لکن مفهوم ندارد مگر اینکه علت منحصره باشد برای حکم منطوق.
15-وارد تخصیص داده نمی شود به مورد در جائی که وارد عام باشد به این معنا که مرتبط با وارد نباشد بلکه مستقل باشد و وارد مصداقی برای آن باشد مثلا اگر فعل است مجهول باشد اما اگر وارد مرتبط با مورد باشد مثل اینکه اگر وارد با یک فعل بیان شده است آن فعل معلوم باشد و فاعلش همان وارد باشد مانند یرد النکاح در این صورت وارد مخصص نیست اما مانع عموم وارد خواهد شد دیگر بحث نخواهد شد که مورد مخصص وارد است یا نه بلکه صحیح این است که بگوییم مورد مانع عموم وارد می باشد.
16-مرحوم آقای خوئی فرمودند عمل بر طبق شهرت فتوائیه سفهی است زیرا دلیل بر حجیت این شهرت نداریم و ما اشکال کردیم که اگر عمل به چیزی که دلیل بر آن نداریم سفهی است چرا در اجماع منقول شما فرموده اید جرات مخالف با آن را نداریم.
17-استغنای از علم رجال و معرفت احوال رواة حدیث متفرع است بر آنچه که مشهور اختیار کرده اند باینکه شهرت عملیه هم جابر است و هم موهن.
18-مختار ما این شد که شهرت فتوایی و عملی و روایی و اجماع منقولی که از ناحیه ملازمه عادیه رای امام کشف شود، باعث می شوند که وثوق به روایت پیدا شود و اعراض مشهور موجب وهن به حدیث شود.
19-شهرت به معنای لغوی باعث می شود که حجت از غیر حجت تمیز داده شود و به معنای اصطلاحی روایی باعث ترجیح احد الحجتین بر حجت دیگر می باشد.

التقریر العربی
المهمات مبحث الشهرة:
1-الشهرة لغة هو الوضوح و الظهور و فی الاصطلاح اقسام ثلاثة: الف: روائیة؛ ب: العملیة؛ ج: الفتوائیة. 16/11/92
2- الاقوال فی الشهرة الفتوائیة اربعة: حجیة مطلقا؛ عدمها مطلقا؛ حجیة شهرة القدماء؛ حجیة ما کانت مطابقة لخبر. 16/11/92
3- خصوصیة المورد، تکون مانعة عن انعقاد العموم للجواب، لو لم یکن الجواب مستقلا. 16/11/92
4- عموم التعلیل، لایدل علی عموم نقیض التعیل. 16/11/92
5- المختار هو حجیة شهرة الفتوائیة، مثل الاجماع المنقول و لکن لا مستقلة بل مقدمة للوثوق علی مسلک الوثوق. 16/11/92
6- المختار، هو عدم حجیة شهرة الفتوائیة، علی مسلک التنجزیئی «تبعا لصاحب الرسائل و الکفایة و المصباح». 28/11/92
7- الشهرة الروائیة فی الاصطلاح عبارة عن «اشتهار نقل حدیث بین الروات» و العملیة «اشتهار العمل بروایة». 2/12/92
8- الاقوال فی الشهرة العملیة ثلاثة:
الف: جبر ضعف السند مطلقا؛
ب: عدمه مطلقا؛
ج: التفصیل بین شهرة القدماء و المتاخرین. 4/12/92
9- حدیث النبوی «علی الید ما اخذت حتی تودی» لم یکن فی کتب حدیث الشیعة، و لکن بناء الشیعة علی الاخذب بها. 4/12/92
10- النسبة بین الشهرتین الروائیة و العملیة، من حیث المورد عموم من وجه و من حیث الثمرة التباین. 4/12/92
11- المختار ان شهرة العملیة موجب لحصول الوثوق بصدور الخبرفیکون حجة و لکن لامستقلة بل بعنوان المقدمة للوثوق کما ان الاجماع و الشهرة الفتوائیة ایضا کذلک علی مسلک الوثوق. 4/12/92
12- البحث عن حجیة شهرة الفتوائیة، یبتنی علی امور اربعة: حجیة الاجماع، عدم حجیة فتوی المجتهدین الذین لم یبلغوا حد الشهرة، لمجتهد آخر، عدم حصول الوثوق و الیقین بالحکم الشرعی منها حتی تکون علی الحجیة من باب التعبد و عدم کون البحث عنها من الظن المطلق، بل الظن الخاص. 16/11/92
13- «ما» الموصولة من المعارف و المبهمات التی یعین معناها بالجملة الواقعة بعدها التی یسمی بالصلة لاتصالها بها. 19/11/92
14- الصلة و ان تخصص و تعمم و لکن لیست له مفهوم الا ان تکون علة منحصرة لحکم المنطوق. 26/11/92
15- الوارد لا یخصص بالمورد، اذا کان الموارد عاما، بان لایکون مرتبطا بالوارد بل کان مستقلا، مثل ان یکون مجهولا لو کان فعلا، و اما لو کان مرتبطا به اما بان یکون الفعل معلوما و کان المورد مرجع ضمیر الفعل المعلوم «یردّ النکاح» او بغیرذلک، فلایکون الوارد مستقلا و عاما، فلاموقع للقول: بان المورد لایخصص الوارد بل الصحیح ان یقال: المورد یمنع عن عموم الوارد. 30/11/92
16- محقق الخوئی: العمل علی طبق شهرة الفتوائیة سفهی، لعدم الدلیل علی حجیة هذه الشهرة، قلنا لو کان کذلک فلابد ان یکون العمل علی طبق اجماع المنقول ایضا سفیها لعدم الدلیل علی حجیته و تقدم انه صرح بعدم الجرئة علی مخالفة اجماع المنقول، واحتیاط لواجب علی موافقته. 26/11/92
17- الاستغناء عن علم الرجال و معرفة احوال الرواة، متفرع علی ما اختاره المشهور، من کون الشهرة العملیة جابرة و موهونة. 4/12/92
18- و الحاصل ان المختار، هو حجیة شهرات الثلاثة، و الاجماع المنقول الذی کان استکشاف رای المعصوم من ناحیة الملازمة العادیة للوثوق الحاصل من الجمیع علی رای الامام علیهم السلام کما ان المختار هو کون اعراض المشهور موهنا للسند لزوال الوثوق عنه مع اعراض المشهور.
19- الشهرة بمعناها اللغوی، توجب تمیّز الحجة، عن غیرالحجة، و بمعناها الاصطلاحی، الروائی، توجب ترجیح الحجة علی الحجة عند التعارض.