درس خارج اصول استاد رضازاده
91/09/15
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: خلاصه
خلاصه مقام دوم- اخذ قطع با اخلاف رتبه-
- همه بزرگان یا اکثر آنها فرمودند جایز است با اختلاف در رتبه، قطع موضوع حکم قرار بگیرد چه همان حکم مقطوع باشد یاغیر آن البته به شرط اینکه برای حکم مراتب اربعه ای که مرحوم آخوند فرمودند را قائل باشیم.
- اختلاف در این مراتب، اختلاف لفظی است و در واقع همه قبول دارند این مراتب برای حکم وجود دارد.
- مرحوم آقای خوئی فرمودند مراتب حکم دوتا می باشد یکی انشاء و جعل و دیگری فعلیت.
- حکمی که قطع در موضوع آن اخذ می شود باید قطع خود قاطع باشد یعنی قاطع به حکم خودش قطع پیدا کند و این قطعش موضوع حکم دیگری قرار گیرد.
- احتمال اجتماع متناقضین یا مثلین مانند قطعش محال است زیرا اجتماع متناقضین یا مثلین مقطوع العدم است.
- انشائی که از مراتب حکم بود انشاء بداعی جعل داعی می باشد یعنی انشاء بداعی بعث و تحریک نه هر نوع انشائی.
- مراد از موضوعی که در این مقام و مقام اول مرکز بحث بود که می گفتیم قطع موضوع قرار می گیرد موضوع نحوی نیست بکله مراد چیزی است که دخالت در ترتب حکم بر موضوعش دارد که از آن تعبیر به حیثیت تعلیلیّه می شود.
- تنجّزی که آخرین مرتبه از مراتب حکم بود قوامش به دو چیز است: 1- وصول به مکلف 2- قدرت مکلف بر امتثال.
العنوان: خلاصة
و اما المقام الثانی- اخذ القطع فی الحکم مع الاختلاف فی الرتبة.
- ان مختار الاعاظم تقریبا جمیعا هو الجواز مطلقا سواء کان الحکم نفس المتعلق او خلافه او مثله او ضده لو کانت المراتب الحکم اربعة کما ذهب صاحب الکفایة.
- ان الاختلاف فی مراتب الحکم لفظیة اصطلاحیة و ان کون المراتب اربعة فی الواقع لامناقشة فیه.
- مختار محقق الخوئی ره فی کون مراتب الحکم اثنان 1- انشاء 2- فعلیت.
- الحکم الذی یوخذ القطع فیه مع اختلاف المرتبة هو حکم نفس القاطع.
- احتمال اجتماع المتناقضین او المثلین مثل القطع باجتماعهما محال اذ المحال مقطوع العدم.
- انشاء الذی یکون من مراتب الحکم هو الانشاء بداعی جعل الداعی.
- المراد من الموضوع فی المبحث قطع- الماخوذ فی موضوع الحکم-هو الحیثییة التعلیلیة لا الموضوع النحوی .
- التنجز الذی هو المرتبة الرابعة للحکم قوامه باثنین 1- وصول الحکم الی المکلف 2- قدرته علی الامتثال .
