موضوع: مختار حضرت استاد

جمله شرطیه مفهوم دارد چه مدار بحث عقد الوضع باشد کما هو الاظهر و چه عقد الحمل

دلیل:

اولاً:

روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام در این روایات به مفهوم جمله شرطیه استدلال نموده اند که قبلا اشاره شد مانند روایت ابی بصیر، با توجه به اینکه معلوم است مواردی که در این روایات به مفهوم استدلال شده است خصوصیت نداشته و منحصر در موردی که روایت در مورد آن وارد شده نیست در روایت ابی بصیر بحث ذبح حیوان خصوصیت ندارد که در مورد آن جمله شرطیه مفهوم داشته باشد و در غیر آن مفهوم نداشته باشد کما اینکه در بقیه موارد نیز امر این چنین است که مورد خصوصیت ندارد و حکم بیان شده یک حکم عام می باشد

مثل اینکه سائل از امام می پرسد انگشت من خونی شده است امام می فرمایند با آب قلیل یک با بشوئید در این سوال مورد سوال انگشت می باشد ولی می دانیم که لباس هم حکمش همین است و انگشت خصوصیت ندارد

ثانیاً

انضمام اطلاق جمله شرطیه لفظاً او مقاماً به ظهور وضعی جمله شرطیه

ضم این دو به یکدیگر مفهم این مطلب است که از جمله شرطیه مفهوم استفاده می شود زیرا «إن» که ادات شرط است به وضع واضع دلالت دارد به ملازمه بین مقدم و تالی و دلالت دارد بر اینکه این ملازمه از قسم ترتب معلول بر علت است اگر چه انحصار از وضع واضع بدست نمی آید ولی می توان این انحصار را از طلاق استفاده نمود وقتی این دو را به هم ضمیمه کردیم امر سومی که برای مفهوم لازم بود بدست آمده و جمله شرطیه مفهوم خواهد داشت

ان قلت:

اطلاقی که شما ادعا می کنید توسط مرحوم آخوند رد شده است

قلت:

مقدمه:

مرحوم آخوند رحمة الله علیه به سه دلیل تبادر و انصراف و اطلاق(با سه تقریر در ناحیه اطلاق) برای استدلال به مفهوم اشاره کردند و بعد بر همه این ادله اشکال نمودند اما ایشان فرق این سه دلیل را بیان نکردند

فرق این سه دلیل این است که در تبادر خود جمله شرطیه و یا ادات آن به وضع واضع دلالت می کند بر ملازمه انحصاری یعنی واضع این جمله را وضع کرده است برای اینکه شرط، علت منحصره جزا باشد پس موضوع له،خصوص ملازمه انحصاریه می باشد دلیلش هم تبادر می باشد و تبادر اگر بدون قرینه حاصل شود حجت می باشد

اما انصراف

معنای انصراف این است که جمله شرطیه برای مطلق ملازمه وضع شده است نه خصوص ملازمه انحصاریه ولی انصراف به ملازمه انحصاریه دارد زیرا ملازمه انحصاریه اقوای از ملازمه غیر انحصاریه است و اکمل افراد ملازمه می باشد

اما اطلاق

مانند انصراف، موضوع له مطلق ملازمه است با این تفاوت که انحصار را از اطلاق استفاده می کنیم نه از انصراف

اشکالی که بر مختار ما بیان شد ناظر به دلیل سوم که اطلاق باشد مبتنی است که انشاء الله در جلسه آینده به جواب آن اشاره خواهیم کرد