موضوع: خلاصه/ متعلقات خمس/ خمس

خلاصه آنچه که از اول کتاب خمس تا به اینجا گفته شد:

4- جهت اینکه در آیه شریف «و اعلموا انما غنتم» در بعضی از مواردی که خمس باید در آنجا مصرف شود، لام داخل شده است و در بعضی، لام داخل نشده است، این است که آنچه که مدخول لام است، معنایش این است آنچه به او پرداخته می شود، مخصوص خودش است و اما آنچه مدخول لام است، معنایش این است که دیگران هم می توانند در آنچه که به او پرداخت می شود، شریک باشند.

5- مرحوم آقای میلانی فرمودند که آنچه ادباء می گویند که لام برای اختصاص است یا برای تملیک یا غیر آن دو، از اغلاط است. چون همه حروف، چه لام و غیر لام، برای یک معنا وضع شده اند و آن ربط و نسبت می باشد بین ما قبل حرف و ما بعد حرف و در آیه هم نسبتی که معنای اختصاص را در ضمن دارد، از لام فهمیده می شود.

6- بیان شد که «من شیء» در آیه، صله «ما» است و این بیان گر این است که خمسی که در غنیمت است، نصاب خاصی ندارد، همانطور که بعضی فرموده اند.

7-جامع المقاصد فرمودند که مخالفت با بزرگان شیعه، کار ساده ای نیست. جواهر هم فرمودند که بزرگان اصحاب، اگر حدیثی را به عنوان مضمر نقل کردند یا مکاتبه ای نوشته بودند، نزد ما حجت است.

8- اگر چنانچه جنگی بین مسلمانان و کفار واقع شد و کفار هجوم کردند و مسلمانان به دفاع پرداختند، این دفاع بر همه مسلمانان واجب است و فرق ندارد مرد باشند یا زن، سالم باشند یا مریض، صغیر باشند یا کبیر. حال در اینجا اگر مسلمانان پیروز شدند، خمس غنائم به دست آمده پرداخت می شود و بقیه برای خودشان می باشد.

9- مشهور است بین اصحاب که در مال مخلوط به حرام خمس است و با دادن خمس، بقیه اموال حلال خواهد بود و این در جایی است که هم مقدار مال حرام مشخص نباشد و هم صاحب آن مشخص نباشد.

10-در باب ضمان، ید، ید عدوانی است، یعنی اگر کسی عدوانا بر مال کسی مسلط شد ضامن آن مال است. اما یدی اماره ملکیت است که مجهول باشد آیا ید عدوانی است یا ید مالکی است.

11- وجوب خمس فی الجمله، مورد اتفاق خاصه و عامه است و اختلاف، در مورد آن است که به آن خواهیم رسید.