< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد رضازاده

کتاب النکاح

94/02/28

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: نفقه/ احکام اولاد/ نظر چهارم/ نفقه اقارب/ خلاصه
8. موضوع سومی که در این مبحث بیان شد، تقدیر نفقه بود که مختار ما به تبع اجماعی که جواهر ادعا کرد و اطلاق ادله این است که برای نفقه اقارب مقداری معین نشده است مثل نفقه زوجه که قبلا بیان شد مقداری برایش معین نشده و به طور کلی نفقه در حدی باشد که شخص لازم دارد مثل دادن مقدار کافی از طعام، مسکن، پوشاک و... و این نفقه باید لائق به حال اشخاص و محل زندگي اش باشد. 20/2/94
9. حاصل مطلب این شد که نفقه اقارب از یک جهت مثل نفقه زوجه است و آن اینکه در هیچکدام مقدار مشخص نشد و بین آنها دو فرق وجود دارد، یکی اینکه نفقه زوجه ملک زوجه است و حق مطالبه از شوهر را دارد. ملک نفقه زوجه احتیاج نیست. چون در واقع نفقه عوض معاوضه با استمتاع است. اما نفقه اقارب امتاع است و ملاک در آن احتیاج اقارب است. 19/2/94
10. منظور از اعفافی که بحث است واجب است برای واجب النفقه یا خیر، تزویج یا مقدمات آن مثل اعطاء مهریه است و مختار ما این شد که اعفاف اقارب واجب نیست. اما احتیاط این است که اگر واجب النفقه نیاز به ازدواج دارد انسان اقدام به آن کند، مخصوصا نسبت به پدر. 21/2/94
11. نفقه اقارب واجب النفقه مثل اولاد پدر و همسر پدر یا اولاد فرزند و همسر فرزند، تفصیل دارد. مثلا نفقه اولاد اولاد، بر انسان واجب است و حقیقتا اولاد بر ایشان صادق است و ادله دال بر وجوب نفقه اولاد، شامل نوه هم می شود اما نفقه اولاد پدر یا پدر بر انسان واجب نیست چون گویا اینها بردار انسان هستند و نفقه حواشی بر انسان واجب نیست. 21/2/94
12. نسبت به وجوب نفقه همسر پدر سه قول است. مختار ما این است که از باب نفقه، نفقه ایشان واجب نیست اما امکان دارد از جهت اینکه پدر نیاز شدید به همسر دارد، دادن نفقه واجب باشد که این از باب احتیاط است. 22/2/94
13. قضاء نفقه اقارب واجب نیست و این به عدم خلاف بلکه اجماع نسبت داده شد. چون نفقه اقارب مثل نفقه زوجه نیست که عوض معاوضه باشد و بر ذمه مستقر شود، بلکه نفقه اقارب از باب رفع احتیاج است که اگر فوت شد، تدارک نمی شود اگرچه عمدا نفقه را نداده باشند. بله اگر حاکم امر به فردکند که برای نفقه خود قرض بگیرد، منفق باید نفقه را پرداخت کند و گویا ولی منفق امر به این کار کرده و منفق باید قضاء آن را بدهد. 23 و 24/2/94
14. مختار ما درقضاء نفقه اقارب این است که اگر حاکم امر به قرض برای نفقه گرفت، قضاء واجب است و الا قضای آن واجب نیست و همین تفصیل در امر عدول مومنین هم جاريست. 27/2/94
15. حاصل مطلب این است که تکسب بر سوال و استیهاب مقدم است و برای نفقه نفس، سوال واجب است اما برای نفقه زوجه و اقارب سوال واجب نیست و منظور از اقارب والدین و اولاد هستند و احوط این است که اعفاف اقارب مخصوصا زمانی که پدر احتیاج به آن داشته باشد، انجام شود. 22/2/94

التقرير العربي
8.و اما الموضوع الثالث (تقدیر النفقة): المختار تبعا للاجماع المدعی فی الجواهر مضافا الی الطلاق الادلة عدم تعیین قدرا لنفقة الاقارب مثل عدمها فی نفقة الزوجة و ان اللازم مقدار الکافی من الطعام و الکسوة و غیرهما اللائق بحالها. 20/2/94
9.و الحاصل نفقة الاقارب من جهة الکفایة مثل نفقة الزوجة و ان کان بینهما فرق: 1. نفقة الزوجة ملک لها و لها المطالبة؛ 2. و لیس المدار فیها الحاجة لکونها من قبیل المعاوضة و اماالنفقة الاقارب، امتاع بلاخلاف، و المدار فیها الحاجة. 19/2/94
10.و المقصود من الاعفاف هو التزویج او مقدماته مثل اعطاء المهر و المختار تبعا للاکابر عدم وجوب اعفاف واجب النفقة من الاقارب، و لکن لایبعد الاحتیاط فی اعفافها عند حاجتها سیما الوالد. 21/2/94
11.و اما نفقة من وجب نفقته علی الاقارب مثل اولاد الاب و زوجته و اولاد الولد و زوجته اما اولاد الولد یجب نفقتها لانهم اولاد حقیقة و اما اولاد الاب فلایجب نفقتها لانهم اخوته و من حواشی النسب. 21/2/94
12.و اما نفقة زوجة الاب ففیها اقوال ثلاثة و المختار عدم وجوبها من باب نفقة الاب و ان امکن وجوبها علی تقدیر شدة احتیاج الاب الی الزوجة و لکن من هذه الجهة ای الاحتیاج. 22/2/94
13.قضاء نفقة الاقارب نسب الی عدم الخلاف بل الاجماع، عدم قضائها لعدم کونها نفقة الزوجة طرف المعاوضة حتی تستقر فی الذمة بل انها السد الخلة و الحاجة و سدها لایتدارک عند الفوت و لو کان عن تقصیر، نعم لو امر الحاکم المنفق علیه بالاستدانة یعینه المنفق و نحوها وجب القضاء تنزیلا لامر الحاکم منزلة امر المنفق. 23و 24/2/94
14.و المختار وجوب القضاء عند امر الحاکم و ع دمه مع عدم امره و القائم مقامه مثل عدول المومنین لعدم استقرارها فی الذمة. 27/2/94
15.والحاصل تقدیم التکسب علی السوال و الاستیهاب و یجب السوال لنفقة نفسه دون نفقة زوجته و اقاربه و المراد من الاقارب هو الوالدین و الاولاد و الاحوط اعفاف الاقارب سیما الاب عند الاحتیاج علیه 22 و 23/2/94

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo