موضوع: علم به عیب بعد از طلاق

 گفتیم اگر علم به عیب بعد از طلاق رجعی و قبل از تمام شدن عده باشد دو احتمال است.

 اظهر احتمال اول است یعنی حق فسخ ندارد چون قبلا در جواهر، ج 30، ص 9، مساله اولی آمده بود که زن در طلاق رجعی به حکم زوجه است نه اینكه واقعا زوجه باشد و دلیل خود را فتوی و روایت قرار داده است. و روایاتی که دال بر حق فسخ برای مرد است در جایی بود که زوجه عیب داشته باشد نه اینکه کسی که به حکم زوجه است عیب داشته باشد. و در زنی که طلاق رجعی داده شده است شک داریم که حق خیار است یا نه که اصل عدم خیار و لزوم عقد است.

 پس قول اول بهتر از قول دوم است.

 ان قلت: وقتی مرد فهمید که زن دارای عیب است به زن رجوع می کند چون طلاق رجعی است و بعد از رجوع، زوجه او می شود و بعد فسخ می کند.

 قلت: قبلا گفتیم (در مساله دوم از احکام عیب) که خیار فسخ، فوری است و اگر علم پیدا کرد که زن عیب دارد و فورا فسخ نکرد حق فسخ از بین می رود. حال در ما نحن فیه همین رجوع به زوجه موجب تاخیر می شود و حق فسخ از بین می رود.

 این ان قلت و قلت را جواهر بیان می کند و می فرمایند: «و ليس له الرجعة ثم الفسخ بالعيب، لكونها بعد العلم به رضا به»

 می فرمایند: مرد نمی تواند اول رجوع کند بعد به خاطر عیب، عقد را فسخ کند چون رجوع بعد از علم به عیب نشان دهنده رضایت مرد به این عقد است.

 پس می شود گفت که از دو جهت حق فسخ از بین می رود:

 1- تاخیر فسخ

 2- رجوع نوعی رضایت به عیب است.

 خلاصه اینکه در این مساله 4 صورت بود:

 1- حق فسخ مطلقا ندارد چه بائن باشد چه رجعی.

 2- اگر طلاق بائن باشد حق فسخ ندارد اما اگر رجعی باشد حق فسخ دارد.

 3- اگر زن را طلاق داد و بعد رجوع به زن کرد، حق فسخ از بین می رود چون رجوع به معنای رضایت است.

 4- اگر زن را طلاق داد و رجوع کرد بعد فهمید زن معیوب است حق فسخ دارد.

 مختار ما این است که در صورت چهارم حق فسخ دارد.

 اما از نظر مهریه:

 طلاق یا قبل از دخول بوده است و یا بعد از دخول بوده است. حال اگر قبل از دخول بوده، نصف مهریه برای زن ثابت می شود اما اگر در همین جا به خاطر عیب عقد را فسخ کند مثل صورت چهارم دیگر مهریه ای برای زن ثابت نمی شود و ساقط می شود.

 اما اگر بعد از دخول باشد باید تمام مهریه را به زن بدهد چه اینکه فسخ برای مرد جایز باشد یا اینکه فسخ برای مرد ثابت نباشد.

 پس مختار ما در جواز فسخ این شد که در یک صورت حق فسخ دارد و در مهریه اگر طلاق قبل از دخول باشد نصف مهریه را باید بدهد اما اگر بعد از دخول باشد باید تمام مهریه را بپردازد.

 تا كنون بحث در مقصد دوم که احکام عیوب نام داشت، بود.

 اما مقصد سوم بحث تدلیس می باشد که اگر مرد یا زنی دارای عیبی بود اما به فرد مقابل نگفتند و بعد از عقد فهمیدند چه باید کرد.