< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد رضازاده

کتاب النکاح

90/12/20

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع: خلاصه
 ادله قول دوم: (تمام مهر را باید بدهد اگر خلوت کرده باشد)
 وسائل، ج 21، ص 232، باب 14 از ابواب عیوب و تدلیس، ح 13: «عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ عِنِّينٍ دَلَّسَ نَفْسَهُ لِامْرَأَةٍ مَا حَالُهُ قَالَ عَلَيْهِ الْمَهْرُ وَ يُفَرَّقُ بَيْنَهُمَا إِذَا عُلِمَ أَنَّهُ لَا يَأْتِي النِّسَاء»
 علی بن جعفر از امام کاظم نقل می کند که از حضرت درباره مردی که عنین است و به زن نگفته است که عنین می باشد و با او ازدواج کرده سوال کرد حضرت فرمودند مرد باید مهریه زن را بدهد و اگر نمی تواند مقاربت کند باید جدا شوند.
 در این روایت حضرت فرمودند که باید مهریه را تماما بدهد و نگفتن که نصف مهر را بدهد.
 اشکال به این روایت:
 1- علماء از این حدیث اعراض کرده اند و فتوا به آن نداده اند و سند آن هم مخدوش است.
 2- این حدیث تقیید به خلوت نشده در حالی که مدعای شما این بود که اگر مرد عنین، با زن خلوت کرده باشد باید تمام مهر را بدهد.
 3- این حدیث معارضی که اقوی از خودش است دارد و آن صحیحه ابی حمزه است که دلیل قول اول بود که در آن آمده بود نصف مهریه را باید بدهد و به این صحیحه اکثر علما عمل کرده اند و مقدم بر این روایت است.
 پس قول دوم مدرک صحیحی ندارد و قول اول باقی می ماند و با فسخ نکاح نصف مهریه را باید بدهد و مختار ما هم همین است.
 خلاصه مساله هشتم:
 1- در این مساله دو مساله مطرح شده:
 اول: خیار زوجه در زمانی که ثابت شد مرد عنین است.
 دوم: ثبوت مهر بود که با فسخ عقد آیا زن مهری دارد یا نه؟ 15/12/90
 2- مختار ما این بود که اگر زن راضی به عیب شوهر باشد و لو این این رضایت تقدیری باشد، حق خیار زن ساقط می شود و نمی تواند عقد را فسخ کند. و اجماع بر این داشتیم و روایاتی هم دال بر این بود. 15/12/90
 3- اگر زن راضی به زندگی با مرد عنین نشد سه قول بود:
  1. زن به حاکم مراجعه می کند و بعد از یکسال مهلت، زن حق خیار دارد چه عنین بودن مرد قبل از ازدواج باشد چه بعد از ازدواج.
  2. ثبوت خیار برای زن مطلقا ثابت است و لو اینکه یکسال تمام نشده باشد.
  3. تفصیل بین اینکه آیا عیب عنین قبل از عقد بوجود آمده یا بعد از عقد بوجود آمده است.
 مختار ما قول اول بود. 16/12/90
 4- آیت الله سیستانی فرمودند اگر از مراجعه به اهل خبره علم پیدا شد که مرد قادر بر مقاربت تا آخر عمر نیست حال آیا باید زن یکسال صبر کند یا نه دو وجه بود و ایشان فرمودند فسخ قبل از مهلت یکسال قوی است. 17/12/90
 5- در فرض عدم قدرت بر وطی ابدا اگر چه فسخ قبل از یکسال جایز است، اما احتیاط این است که زن صبر کند چون احتیاط موجب رعایت اطلاق روایات و فتوای اکثر علما می باشد. همچنین در عکس مساله به اینکه اگر علم به زوال عنین بودن مرد متوقف بر صبر بیش از یکسال باشد، بعید نیست که بگوییم زن باید بیشتر از یکسال را صبر کند چون صبر یکسال به خاطر این است که معلوم نبود که مرد عنین است یا نه حال اگر این علم متوقف بر دوسال باشد زن باید دوسال صبر کند. چون در حق فسخ، عنین بودن مرد شرط است. 17/12/90
 6- در وقتی که زن نکاح را فسخ کرد، مرد باید نصف مهر را به زن بدهد چه با این زن خلوت کرده باشد چه نکرده باشد بخاطر روایت و فتوای اکثر علما. 20/12/90
 تتمه:
 جواهر در تتمه مسائل هشتگانه شرایع چند فرع را بیان می کند و جامع المقاصد در متن و شرح هم این تتمه را بیان کرده است.
 جواهر، ج 30، ص 361 می فرمایند: «تتمة يثبت غير العنن من العيوب بإقرار صاحبه، و اليمين المردودة، و النكول على قول، و شهادة عدلين، و في العيوب الباطنة للنساء بشهادة أربع من النساء عادلات، لصحيح داود بن سرحان السابق و غيره»
 می فرمایند: همه عیوب به غیر از عیب عنین با چند چیز ثابت می شوند:
 1- اقرار فردی که عیب را دارا است مثلا مرد اعراف به جبّ بودن کند یا زن اقرار به رتق بودن کند.
 2- فرد منکر قسم نخورد و مدعی قسم بخورد.
 3- نکول منکر از قسم.
 4- شهادت دو مرد در عیوبی که مخفی نیست. اما اگر عیب از عیوب مخفی زن باشد با شهادت چهار زن ثابت می شود.
 این فرع اول در تتمه جواهر بود.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo