موضوع: خلاصه

 خلاصه مختار ما در عیوب هفتگانه زن

 1- جنون: اگر زن با شرایطی که بیان شد جنون داشت، مرد خیار عیب دارد و مختار ما هم این شد که بعد از ثابت شدن جنون زن با شرایطش، مرد خیار عیب دارد. 14/10/90

 2- جذام: مختار ما این بود که جذام عیبی است که موجب خیار است و مرد حق فسخ دارد و لو اینکه در مرحله اول جذام باشد و دلیل ما اطلاق روایات و هم اجماع اصحاب بود. 17/10/90

 3- برص: مختار ما این بود که به محض پیدا شدن برص در بدن زن، مرد خیار عیب دارد و لو اینکه روزهای اول پیدا شدن این عیب باشد. 18/10/90

 4- قرن: مختار ما این بود که قرن اگر مانع مقاربت باشد، موجب خیار است اما اگر مقاربت ممکن باشد و لو به حد کمال نباشد خیار نیست. 20/10/90

 5- افضاء: مختار ما این بود که افضاء موجب خیار است. 20/10/90

 6- عرج: مختار ما این بود که عرج موجب خیار است به شرط اینکه عرج شدید باشد نه عرج ضعیف و لو اینکه به مرحله اقعاد نرسد. به این بیان که به محض اینکه در نظر مردم عرج شدید باشد، خیار فسخ می آید. 15/11/90

 7- رتق: مختار ما این بود که رتق موجب خیار عیب هست اگر مانع از وطی مطلقا باشد مثل قرن. 17/11/90

 اینها عیوب زن بود و اما قبلا در 14/10/90 بیان شد که عیوبی که موجب خیار زن هست یعنی اگر در مرد این عیوب بود زن حق فسخ دارد چهارتا بود که مختار ما در این چهار تا این بود:

 1- جنون: مختار ما این بود که جنون، موجب خیار عیب است اگر قبل از عقد باشد اما اگر بعد از عقد باشد، احتیاط لازم این است که ولی زوج این زن را طلاق دهد. 14/10/90

 2- خصاء: مختار ما این بود که اگر خصاء قبل از عقد باشد زن حق خیار دارد اما اگر بعد از عقد باشد، زن حق خیار ندارد. 14/10/90

 3- عنین: مختار ما این بود که اگر عنین قبل از عقد باشد، زن حق فسخ دارد اما اگر بعد از عقد باشد و قبل از وطی باشد باز هم زن خیار دارد اما اگر بعد از عقد و بعد از مقاربت باشد، خیار فسخ ندارد. 14/10/90

 4- جبّ: مختار ما این بود که زن حق خیار فسخ دارد چه قبل از عقد باشد و چه بعد از عقد باشد و قبل از مقاربت اما اگر بعد از عقد و بعد از مقاربت باشد مخصوصا اگر زن اینکار را کرده باشد حق فسخ ندارد. 14/10/90

 خلاصه: عیوبی که موجب فسخ عقد نکاح می شود 11 تا است که در یکی به نام جنون، مرد و زن مشترک هستند.

 فسخ عقد نکاح گاهی به خاطر این است که احد الزوجین دارای عیبی هستند و خیار عیب ثابت می شود که این یازده عیب بود. اما یک راه دیگری برای فسخ است و آن خیار تدلیس است به این بیان که اگر مرد یا زن خودش را طوری نشان دهد که این گونه نبوده است. و این تعداد ندارد و هر عیبی را که احد الزوجین تدلیس کند موجب خیار است مثلا زن بگوید باکره هستم بعد معلوم شود که نیست یا بگوید که من دختر فلانی هستم که بعد معلوم شود نبوده است. که بعدا وارد این بحث خواهیم شد.

 اما مقصد دوم:

 قبلا گفتیم که در احکام و توابع نکاح چند نظر هست. در نظر اول گفتیم در سه مقصد بحث می کنیم که مقصد اول موجبات خیار عیب بود.

 مقصد دوم: احکام عیوب

 عیوبی که در مقصد اول خواندیم که با شرایطی موجب فسخ نکاح بود، حال احکامشان چیست؟

 شرایع 8 مساله عنوان می کند که مربوط به عیوب یازده گانه هستند.

 شرایع می فرماید:

 «المقصد الثاني في أحكام العيوب- و فيه مسائل-

 الأولى- العيوب الحادثة للمرأة قبل العقد مبيحة للفسخ- و ما يتجدد بعد العقد و الوطء لا يفسخ به- و في المتجدد بعد العقد و قبل الدخول تردد- أظهره أنه لا يبيح الفسخ- تمسكا بمقتضى العقد السليم عن معارض»

 مساله اول: اگر یکی از عیوب هفتگانه زن بعد از عقد و قبل از مقاربت ایجاد شد در فسخ و عدم فسخ تردد و دو قول است، اظهر این است که موجب خیار فسخ نمی شود بخاطر اینکه عقد نکاح لازم است و معارض هم ندارد پس موجب فسخ نیست.

 تقریبا مثل عبارت شرایع، جامع المقاصد، ج 13، ص 251 هم در متن و هم در شرح می باشد.

 جواهر هم ج 30، ص 341 همین عبارت شرایع و جامع المقاصد را از حیث تقسیم سه گانه قبول دارد.

 مستفاد از همه این آقایان این است که عیبی که برای زن پیدا می شود از نظر زمان سه حالت دارد:

  ظاهر عبارت شرایع این است که مرد خیار فسخ دارد، و جواهر دلیل را این گونه بیان می کند ما اجماع و روایاتی داریم که اگر عیب قبل از عقد باشد مرد می تواند این عقد را فسخ کند.

 عبارت جواهر:

 جواهر، ص 341: « لا خلاف نصا و فتوى في أن العيوب الحادثة بالمرأة قبل العقد مبيحة للفسخ بل الإجماع بقسميه عليه، بل هو مورد النصوص التي هي مستفيضة أو متواترة»

 می فرمایند: خلافی در نصوص و فتوای علماء نیست که اگر این عیوب هفتگانه قبل از عقد برای زن حاصل شود مرد خیار فسخ دارد بلکه اجماع منقول و محصل داریم بلکه مورد نصوص همین است که این نصوص یا مستفیضه یا متواتره هستند.

 جامع المقاصد هم یک دلیل دیگری را اضافه می کنند:

 جامع المقاصد، ج 13، ص 251 « لا شبهة في ثبوت الخيار به، فإنه لما كان حاصلا في زمان العقد منع وقوعه على وجه اللزوم»

 می فرمایند: هیچ شبهه ای نیست که اگر عیب قبل از عقد بود خیار ثابت است، بخاطر اینکه فرض این است که این عیب قبل از عقد بوده پس در زمان عقد، این عیب بوده و این باعث می شود که عقد نکاح عقد لازم نباشد در نتیجه زوج حق فسخ دارد.