< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد رضازاده

کتاب النکاح

90/06/30

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع: هبه مدت در متعه
 در جلسه قبل بیان شد که سه فرع از عبارت شرایع استفاده می شود.
 1- اگر مرد قبل از دخول مدت را ببخشد.
 2- اگر مرد بعد از دخول مدت را ببخشد.
 3- مرد مدت را نبخشیده ولی زن در مدت تمکین نکرد.
 ان قلت: گفته شد مرد می تواند مدت را ببخشد و حال آنکه زمان تدریجا حاصل می شود و بخشیدن قبل از به وجود آمدن این مدت زمان، بخشیدن چیز معدوم است.
 قلت: بخشیدن درست است.
  جواهر، ج 30، ص 166 می فرماید: این اشکال اجتهاد فی مقابل النصوص است.ما روایات متعددی داریم که مرد می تواند مدت را ببخشد.
 علاوه بر اینکه این بخشیدن اسقاط استحقاق می باشد مرد با اجرای عقد اسمتعاع از این زن را در مدت یکماه مستحق می شود و مرد استحقاقش را می بخشد که موجود می باشد.
 علاوه بر اینکه ابراء و بخشش مدت مقتضای حکمت الهی است. زیرا در متعه طلاق وجود ندارد. حال اگر مردی در متعه بخواهد از زن جدا شود راهی جز هبه ندارد.
 فرع اول: هبه مدت قبل از دخول
 گفته شد باید در این صورت نصف مهر را بپردازد.
 دلیل پرداخت نصف مهر
 محقق کرکی در جامع المقاصد، ج 13، ص 23 در مقام اقامه دلیل می فرماید:
 «و دليل ذلك وراء إجماع الأصحاب أنها فرقة قبل الدخول فأشبهت الطلاق»
 می فرمایند اولا اجماع اصحاب می باشد و ثانیا این جدایی شبیه به جدایی بوسیله طلاق قبل از دخول در عقد دائم می ماند که باید نصف مهر را بپردازد.
 و ثالثا:روایت هم داریم.
 وسائل، ج 21، ص 63، باب 30، ح 1: «سَمَاعَةَ قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ تَزَوَّجَ جَارِيَةً أَوْ تَمَتَّعَ بِهَا ثُمَّ جَعَلَتْهُ مِنْ صَدَاقِهَا فِي حِلٍّ يَجُوزُ أَنْ يَدْخُلَ بِهَا قَبْلَ أَنْ يُعْطِيَهَا شَيْئاً قَالَ نَعَمْ إِذَا جَعَلَتْهُ فِي حِلٍّ فَقَدْ قَبَضَتْهُ مِنْهُ فَإِنْ خَلَّاهَا قَبْلَ أَنْ يَدْخُلَ بِهَا رَدَّتِ الْمَرْأَةُ عَلَى الرَّجُلِ نِصْفَ الصَّدَاق»
 می فرماید اگر مرد مدت را بخشید قبل از اینکه مقاربت کند این مهری که زن گرفته باید نصفش را برگرداند.
 صاحب جواهر، ج30، ص 166 علاوه بر مطالب گذشته می فرماید:
 «و فی کشف اللثام هو مقطوع به فی کلام الاصحاب و حکی علیه الاجماع فی السرائر...الإجماع المعاضد للخبر المزبور الذي لا يقدح قطعه في الحجية عندنا بعد»
 ایشان می فرمایند اگر چه روایتی که ذکر شده مضمره می باشد ولی قرائنی وجود دارد که متوجه می شویم مسول عنه امام علیه السلام بوده است و این اجماع هم این روایت را تایید می کند.
 قهرا مختار ما هم همین است.
 فرع دوم: هبه مدت بعد از مقاربت
 جواهر می فرماید:
 «يجب عليه دفع الجميع الذي قد استحق بالعقد و استقر بالدخول مع عدم حصول إخلال منها بما بقي له من مدته»
 از عبارت جواهر استفاده می شود بخاطر جمع بین سه امر باید تمام مهر پرداخته شود یکی اینکه این زن را عقد کرده است و با عقد زن مستحق مهر می شود دوم اینکه مقاربت کرده و با مقاربب، ملکیت زن مستقر می شود سوم اینکه زن هم زمان را تمکین می کند و اخلالی نسبت به زمان ندارد.
 نظیر همین فرمایش هم در کلام محقق کرکی، جامع المقاصد، ج 13، ص 23 است
 مختار ما هم این است که در این فرع باید تمام مهر را بپردازد.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo