< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت‌الله نوری

98/06/31

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: عظمت صلاة در قران و روایات

آیات و روایات بسیاری داریم که دلیل بر عظمت و جلالت و فضیلت صلاة می باشند، فقهاء ما نوعاً از اعداد صلاة بحث را شروع کرده اند و متعرض آیات و روایات مذکور نشده اند و حال آنکه ذکر این مطالب لازم است، بسیاری از مطالبی که در قران و روایات است به فقه نیامده و بسیاری از مطالبی که در فقه است به جامعه نیامده و مسئول این امر نیز علماء و فقهاء هستند و یکی از این موضوعات عظمت نماز می باشد که ما برای نمونه مطالبی را از قران و روایات و نهج البلاغه و صحیفه سجادیه ذکر می کنیم، البته باید توجه داشت که در میان فقهاء فقط صاحب جواهر در اول بحث صلاة مقداری از آیات و روایات مربوط به عظمت و فضیلت صلاة را ذکر کرده که مقداری از کلام ایشان را دیروز خواندیم، ایشان در ادامه کلامش حدودا پنج صفحه یعنی از صفحات 5 الی 10 از جلد 7 جواهر 43 جلدی درباره معنای لغوی و ادبی صلاة بحث کرده که مراجعه و مطالعه بفرمائید.صاحب وسائل در صفحه 18 از جلد 3 از وسائل 20 جلدی و در باب 7 از ابواب اعداد فرائض و نوافلها روایاتی را در این رابطه نقل کرده؛

خبر اول: وعن علي بن محمد، عن سهل بن زياد، عن النوفلي، عن السكوني، عن أبي عبد الله علیه السلام قال: قال رسول الله صلى الله عليه وآله: لا يزال الشيطان ذعرا(ترسناک و گریزان است)من المؤمن ما حافظ على الصلوات الخمس لوقتهن، فإذا ضيعهن تجرأ عليه فأدخله في العظائم[1] .

خبر دوم: (وعنه، عن أحمد بن محمد، عن محمد بن إسماعيل، عن أبي إسماعيل السراج، عن ابن مسكان، عن أبي بصير قال: قال أبو الحسن الأول علیه السلام: لما حضرت أبي الوفاة قال لي: يا بني إنه لا ينال شفاعتنا من استخف بالصلاة وعنه، عن سهل بن زياد، عن النوفلي، عن السكوني، عن جعفر، عن أبيه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وآله: لكل شئ وجه، ووجه دينكم الصلاة، فلا يشينن أحدكم وجه دينه، ولكل شئ أنف، وأنف الصلاة التكبير)[2] .

اخبار زیادی داریم که در آنها مطالب بسیاری درباره عظمت و جلالت و فضیلت نماز ذکر شده.در روایات داریم که اگر شما می خواهید با خدا حرف بزنید نماز بخوانید و اگر می خواهید خدا با شما حرف بزند قران بخوانید.نماز فقط زبان نیست بلکه قلب و نیت و انگیزه نیز اهمیت دارد، آیت الله طباطبائی اعلی الله مقامه در تفسیر سوره حمد دو حدیث نقل می کند، اول اینکه نماز از نظر نیت قلبی چند جور است، کسی که نماز می خواند با خوف از آتش جهنم که این عبادت بندگانی است که از مجازات ارباب خودشان ترس دارند، کسی که برای بهشت نماز می خواند که خب این هم عبادت تجار است یعنی برای اجر و مزد و پاداش نماز می خواند و اما سوم حباً له یعنی چون خدا را دوست دارد نماز می خواند که خب این عبادت احرار است . حدیث دوم اینکه نماز را از خوف جهنم بخواند که می شود عبادت عبید و یا نماز را برای بهشت بخواند که می شود عبادت تجار و سوم اینکه نماز را شکراً له یعنی برای شکر گزاری بخواند که می شود عبادت احرار.

علامه سید مهدی بحرالعلوم که از نظر جلالت مقام بسیار بالائی دارد در کتاب "الدرة النجفیة" در باب صلاة اینطور فرموده:«

ان الصلاة هي أفضل القربو أكمل الطاعات طرا و أحبعمود هذا الدين و العنوانلسائر الأعمال و الميزانان قبلت فغيرها بها قبلو ان ترد رد كل ما عملفي العقل بان فضلها و النقلمن الكتاب و وصايا الرسلو في النصوص عن أئمة الهدىفي فضلها ما ليس يحصى عدداعبادة اللسان و الجنانو طاعة تحيط بالأركانما جمعت عبادة ما جمعتمن جنس كل طاعة تنوعتفإنها قراءة و ذكرو انها استكانة و شكرفيها مثول العبد للمعبودبين الركوع منه و السجوديجعل أعلى موضع و اشرفارجاء عفو ربه على العفابه الى اللّه العباد تقتربو ذاك قول اللّه و اسجد و اقتربيدعون فيها ربهم تضرعاو ما بهم يعبأ لو لا ذا الدعاءمعراج كل مؤمن مستيقن

حافظ سر ربه المهيمن »[3] .

صاحب کتاب ریحانة الأدب در جلد 1 صفحه 148 تعاریف بسیار زیادی از سید بحرالعلوم کرده(بحرالعلوم عموی پدر آقای بروجردی بوده)، ایشان فرموده بحرالعلوم جامع معقول و منقول و صاحب کرامات ظاهره بوده که در کتب مختلف ذکر شده، وقتی ایشان به مکه رفتند و یکسال ماندند و درس شروع کردند که ذکر شده تمام علماء شیعه و حتی اهل سنت در درسشان حاضر می شدند و آنقدر از لحاظ اخلاق و درس در مقام بالائی بوده که ذکر شده بسیاری از یهود بر اثر اخلاق فاضله ایشان مسلمان شده اند و فیض یابی ایشان به محضر ناموس دهر امام عصر علیه السلام متواتر است، نقل شده که میرزای قمی که در قم ساکن بود به زیارت عتبات عالیات عراق رفت و وقتی به نجف رفت علماء بسیاری از او دیدن کردند از جمله همین سید بحرالعلوم منتهی سید البحر العلوم نشست تا وقتی که همه رفتند، میرزای قمی به سید بحرالعلوم گفت آنچه که تا به حالا گفتیم صحبت قال بود الان صحبت از حال کنید، مراد اینکه امام عصر علیه السلام را کجا و در چه زمانی ملاقات کردید؟، (در همین انقلاب اسلامی خودمان آن روزی که بختیار اعلام حکومت نظامی کرد ولی امام فرمودند همه به خیابانها بیایند، آیت الله طالقانی با امام رضوان الله علیه تماس تلفنی گرفتند و فرمودند تصمیم بر این است همه را بکشند این کار خطرناکی است، امام رضوان الله علیه فرمودند این دستوری است که به ما رسیده، خب اگر این کار انجام نشده بود شاید هیچوقت انقلاب پیروز نمی شد)، علی أیِّ حال میرزای قمی به سید البحر العلوم فرمود آخرین ملاقات با امام عصر علیه اسلام در چه زمانی و کجا بوده؟ سید بحر العلوم فرمود هر وقت مسائل برای من مشکل می شد بعد از نصف شب کنار ضریح امیرالمومنین علیه السلام می آمدم و سوال می کردم و حضرت به من جواب می گفتند اما این اواخر یک شب آمدم سوال کردم ولی حضرت فرمودند فرزند من مهدی علیه السلام در مسجد سهله است برو و جوابت را از او بگیر، موقع طلوع فجر وارد مسجد سهله شدم و دیدم پر از جمعیت است و حضرت مهدی علیه السلام نیز حضور دارند و مشغول خواندن قران هستند ولی مردم ایشان را نمی شناسند، که در همینجا سید البحر العلوم این اشعار را سرود:چه خوش است صوت قران ز تو دلربا شنیدن به رخت نظاره کردن سخن خدا شنیدنحضرت نیز رو به من کرد و فرمود مهدی جلو بیا و بعد صحبتهائی با هم داشتیم که تمام این سخنان را سید برای میرزای قمی بیان کرد، علی أیِّ حال صاحب کتاب ریحانة الأب تعاریف بسیاری از سید بحر العلوم کرده است من جمله اینکه شیخ جعفر کاشف الغطاء با آن عظمتی که داشته محض تبرک با گوشه عمامه خودش گرد و خاک نعلین سید بحرالعلوم را پاک می کرده. بقیه بحث بماند برای فردا إن شاء الله تعالی...

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo