درس خارج فقه آیت‌الله نوری

موضوع: نو آوری در فقه/بانکداری/ربا

دیروز درباره ربا و بانک و اینکه چگونه می شود بانکداری بدون ربا و حلال داشته باشیم مطالبی را عرض کردیم و حالا دو سه مطلب در تتمه بحث خدمتتان عرض می کنیم؛ اول بحث اوراق قرضه می باشد، گاهی اسم را عوض می کنند تا مثلا حلال بشود درحالی که اسلام گفته هروقت کسی پولی را قرض بدهد و شرط زیادت بکند این رباست چه زیادت عینیه و چه زیادت حکمیه و چه زیادت در مقابل گذشت زمان، اما الان طرحی را تحت عنوان اوراق قرضه طراحی می کنند به این صورت که مثلا می خواهند یک بنا یا مرکزی را تاسیس کنند یا اینکه می خواهند پولها را نگه دارند لذا اعلام می کنند هرکسی به ما پول قرض بدهد مدارکی تحت عنوان اوراق قرضه به او می دهیم و به تبع آن سودش را محسابه می کنیم درحالی که این نیز زیاده در قرض و ربا می باشد و اما گاهی اسمش را اوراق مشارکت می گذارند به این ترتیب که مثلا می خواهند سازمانی را درست کنند منتهی یک نفر نمی تواند این کار را بکند لذا اوراقی تهیه می کنند تحت عنوان اوراق مشارکت و بعد متعهد می شوند که مقدار مشخصی را به پولهائی که می گیرند اضافه کنند و سود بدهند که این نیز چون زیاده در قرض است ربا و حرام می باشد بنابراین اوراق قرضه یا اوراق مشارکت هر دو ربا و حرام می باشند.

مطلب دیگر اینکه گاهی پولی به عنوان قرض داده می شود و در اول هیچ شرط زیاده ای نمی شود اما بعدا در برابر دیرکرد در پرداخت قرض پولی تحت عنوان جریمه دیرکرد دریافت می شود که این نیز ربا و حرام می باشد زیرا گرفتن اضافه و زیاده چه از اول شرط شده باشد و یا بعدا گرفته شود ربا و حرام می باشد، صاحب جواهر در صفحه 120 الی 121 از جلد 23 جواهر 43 جلدی همین مطلب یعنی دیرکرد و تاخیر در اداء دین را مطرح کرده و فرموده ربا و حرام می باشد که البته الان خیلی شایع می باشد و ما بارها گفته ایم ربا و حرام می باشد.

امروز تشییع جنازه آقای صالحی خوانساری رحمة الله علیه می باشد که یکی از مبلغین باسابقه بودند و سالها در راه نشر فرهنگ اهل بیت علیهم السلام گام برداشتند، امام صادق علیه السلام فرمودند: «الراویة لحدیثنا یشد به قلوب شیعتنا افضل من الف عابد» یعنی کسی که حدیث ما را روایت کند و قلوب شیعیان ما را با آن نیرو و توان بخشد [و با نشر آن ها اندیشه های شیعیان ما را استوار سازد] از هزار عابد برتر است، بنابراین همگی در تشییع جنازه ایشان شرکت می کنیم.

بقیه بحث بماند برای روز شنبه إن شاء الله تعالی...