< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت الله نوری

کتاب البیع

93/10/08

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع : احادیث ولایة الفقیه
در علم اصول خوانده ایم که گاهی جمله ی خبریه معنای انشاء می دهد مثلا شارع مقدس گاهی بجای جعل حکم تکلیفی و یا وضعی مستقیماً یک جمله ی خبریه گفته که مفاد آن جمله جعلِ حکم تکلیفاً یا وضعاً می باشد ومرحوم آخوند نیز در جلد اول کفایه در بحث اوامر در همین موضوع بحث کرده مثلا گفته شده یغتسل، یُعید الصلاة، یتوضأُ، که اینها جمله خبریه هستند اما از آنها استفاده می شود که واجب است غسل کند و نماز را اعاده کند و وضو بگیرید خلاصه اینکه بجای انشاء حکم تکلیفی یک جمله ی خبریه ذکر شده منتهی از این جمله ی خبریه انشاء حکم فهمشیده می شود و در ما نحن فیه نیز جعلِ حجیت که یک حکم وضعی است توسط شارع مقدس در عبارت:«فإنهم حجتی علیکم» صورت گرفته و این یعنی اینکه شارع مقدس با همین جمله برای فقهاء جعل حجیت می کند نسبت به مردم، وامثال این جمله زیاد داریم که برخی از آنها را خواندیم مثل:«العلماء ورثة الانبیاء»، علی أیِّ حال این مطالب در جواب سوال دیروز برخی از عزیزان بود که به عرضتان رسید.
بحثمان در توقیع اسحاق بن یعقوب بود که خبر 9 از باب 11 از ابواب صفاة القاضی می باشد، گفتیم یکی از أدله ی محکم قائلین به ولایت فقیه همین توقیع شریف می باشد که به دو فقره از آن:«وأما الحوادث الواقعة» و «: هم حجتی علیکم و أنا حجة الله» استدلال شده است.
کلماتی از فقهاء مِن جمله امام رضوان الله علیه نقل کردیم و گفتیم که ایشان قائل است توقیع شریف دلالت کامل بر ولایت فقیه دارد خلافاً لشیخ الانصاری و محشین و شراح مکاسب که قائلند این خبر دلالتی بر ولایت فقیه ندارد.
عرض کردیم صاحب جواهر نیز در چند جای جواهر به همین توقیع شریف برای اثبات ولایت فقیه استدلال کرده؛ اول در جلد 21 صفحه 395 در بحث جواز اقامه ی حدود للفقیه، دوم در کتاب القضاء جلد 40 صفحه 48.
از جمله کتابهائی که در آن به این توقیع برای اثبات ولایت فقیه استدلال شده جلد 16 مهذب الاحکام سید عبدالاعلی سبزواری رحمة الله علیه می باشد.
شیخ انصاری هرچند که در مکاسب ولایت فقیه را رد کرده و گفته از این روایات ولایت فقیه اثبات نمی شود ودونه خرط القتاد وحتی گفته اگر فقیه طلبِ زکات کرد دلیلی نداریم که بر ما واجب باشد که زکات را به او بدهیم، اما همین شیخ انصاری در صفحه 476 از کتاب زکات که مستقلاً چاپ شده فرموده اگر فقیه زکات را مطالبه کند مقتضای أدله ی نیابت و ولایت فقیه مثل توقیع شریف این است که باید زکات به او داده شود و باز همین شیخ اعظم انصاری در صفحه 48 از کتاب قضاء فرموده فقیه ولایت دارد و باید قضاوت کند و سپس به همین توقیع شریف که مورد بحث ماست تمسک کرده.
خوب و اما از همه کامل تر و مفصل تر حاج آقا رضای همدانی در جلد14کتاب مصباح الفقیه صفحه 289 در مورد توقیع شریف بحث کرده و آن را توضیح داده و فرموده این توقیع به طور کامل بر ولایت فقیه دلالت دارد و این بین فقهاء ما مسلَّم است و حتی می توان گفت که اجماع بر آن قائم است وخلاصه اگر کسی در توقیع شریف تدبر کند یری به اینکه حضرت امام عصر علیه الصلاة والسلام خواسته حجت را بر شیعه تمام کند ودر واقع در زمان غیبت فقهاء را برای مردم حجت قرار داده و خودش را برای فقهاء حجت قرار داده یعنی بر هر آنچه که امام عصر علیه السلام اگر حضور داشت ولایت داشت مثل بقیه ائمه علیهم السلام بر تمام آنها فقیه نیز ولایت دارد.
فردا نهم دی ماه می باشد که از ایام الله است:﴿وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ[1] ودر تاریخ انقلاب اسلامی بسیار مهم می باشد لذا اولاً این روز را گرامی می داریم و ثانیاً فردا درس ما به مناسبت این روز بزرگ تعطیل می باشد.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo