< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد سید کاظم مصطفوی

95/08/19

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: تفسیر آیات 8 و 9 سوره اعراف درباره ولایت امیرالمومنین و اهل بیت

رسیدیم به سوره اعراف. تا الان سوری که بحث شد آیاتی که ان شاء الله استفاده کرده باشیم رسیدیم به سوره اعراف و از آنجا که در هر سوره ای آیاتی که در مورد ولایت اهل بیت و ولایت امیرالمومنین علیهم افضل الصلاه و السلام است دنبال می کنیم در این سوره آیه 8 و 9: «وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُواْ بِآيَاتِنَا يِظْلِمُونَ

 

ترجمه و دقت در ترکیب

ترجمه آیه و دقت در ترکیب و بعد هم تفسیر و نصوص. «وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ» میزان، سنجش روز قیامت یک سنجش حق و درستی است. برای مردم براساس ذهنیت این سنجش حق و درست انعکاس و بازتاب مختلف دارد. بعضی از مردم ممکن است بگویند که سنجش که بسیار درست است ما کارهایمان آنچنان کاری نیست که بتوانیم نجات پیدا کنیم. از آن سنجش کسی نمی تواند خودش را بدون اینکه حق بیان بشود نجات بدهد. این دنیا نیست که ما با یک ترفندهایی خودمان را نجات بدهیم. و برای بعضی ها هم خیلی باعث راحتی است. این دو دسته کدام دسته هستند: یک دسته ای هستند که در دنیا تقلّباتی که می کنند آنقدر خودش آدم های زرنگی اند و پارتی هم دارند خودشان را رد می کنند، آنجا چی کار کنند اینها ناراحت هستند. و آن دسته از مردمی هستند که در این دنیا می بینند حقش پامال می شود کسی جوابش را درست نمی دهد به سادگی یا به جایی برمی خورد که صاحب حق است ولی طرف آدم بسیار قلدر و فعالی، حق را ناحق می کند. می گوید الهی شکر روز قیامت که میزان درست است اینجا توانستی من را مغلوب کنی آنجا به حساب ات می رسم. از آن طرف خودش هم راحت است. حساب درست است. قسمت سوم هم دارد راحت اند می گویند خلاف که نیست اگر کار من نادرست بوده کتک اش را بخورم حقم است باید بخورم. ولی اگر اشتباه نکرده باشم قطعا خلاف با من برخورد نمی شود راحت است. چهارمی هم هست که می گوید این موازنه است یک چیز دیگر هم هست به نام رحمت. «اللهم انی اسئلک برحمتک التی وسعت کل شئ» آدم زرنگ می گوید من به حساب و کتاب کار ندارم من از اول رفتم به سمت رحمت، چیز دیگر کار ندارم. رحمت عامه که خداوند ارحم الراحمین است. یک سالکی است به نام خرقانی یا صوفی به نام خرقانی در یک مکالمه ای صوفیانه با خدا با مسلک خودش گفتگو می کند گویا خدا به زبان خداوندی یا به وجهی برای این آقا می گوید که آقای خرقانی مردم تو را احترام می کنند تجلیل می کنند مرشدی ولی از آن کارهایت که من خبر دارم اگر برای مردم فاش بکنم خدا ستار العیوب است از آن عیب هایی که من خبر دارم طاووس را به نقش و نگاری که است خلق، تحسین کند او خجل است پای زشت خویش که خودش می بیند. مرشد است خیلی عنوان دارد ولی خدای متعال گویا به قول او گفته باشد که آن کارهایی که خودت در خلوت انجام می دهی، خدا ستار است. گویا گفته شد که اگر عیب هایت برای مریدهایت فاش کنم حالا که دست و پایت را می بوسند اگر عیب هایت را فاش کنم دیگر کسی جواب سلامت را نمی دهد احترام نمی کند. خرقانی برگشت جواب خدا که خدایا این جوری به من نگیر، اگر برای بندگانت معنای ارحم الراحمین را فاش کنم دیگر کسی به ات سجده نمی کند. «وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» هر کسی که میزانش خوب و سنگین و پر با سرمایه وارد شده است آنها رستگارند «وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ» هر کسی که وزنه اش سبک است هیچی ندارد به جایی نرسیدم خالی خالی است «فاولئک هم الخاسرون». یک نکته اصلی را می گوید که هم خطرناک است و هم امیدوار کننده است «خَسِرُواْ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُواْ بِآيَاتِنَا يِظْلِمُونَ» کسانی که زیانکارند خسارت کرده اند به واسطه آنچه بوده است که به آیات ما ظلم کرده اند. می گویند از آخر آیه می شود کلّ آیه را معنایش کرد. فهمیدیم که مفلح و وزن سنگین و خاسر و وزن سبک و گرفتار آخر آیه معیارش است «بِمَا كَانُواْ بِآيَاتِنَا يِظْلِمُونَ» به آیات ما ظلم کردند.

 

مراجعه به تفاسیر

این «بِآيَاتِنَا يِظْلِمُونَ» چیه؟ از آیات قرآن که آیات قرآن ظلم نمی شود. آیات آفاقی و انفسی که نمی شود. چه باشد آیات ما؟ تفسیر مراجعه کنیم. کتاب تفسیر قمی با سند معتبر روایت از امام باقر «قال بآیاتنا یظلمون قال بالائمه یجحدون».[1] کسانی ظلم می کنند که امامت ائمه اهل بیت را انکار بکند.

 

زیارت جامعه کبیره

در تایید و تکمیل و توضیحش نص روایی نقل کنم از زیارت جامعه کبیره که از اعتبار بالایی برخوردار است. اولا زیارت جامعه سندش را که تحقیق کردیم کلّ رواتش موثق است یک راوی توثیق ندارد ولی امامی است و سند براساس معاییر رجالی می شود حسن. و روایت حسنه است. و ثانیاً اعتماد فقهاء به این زیارت، که مورد توثیق عملی قرار گرفته است. و ثالثاً متنی که زیارت جامعه دارد متنی نیست که بشر عادی بتواند آن را تنظیم کند. و توفیقی است که کسی زیارت جامعه را بخواند و از زیارت جامعه استفاده کند. من در یک حکایتی شنیدم که امام خمینی قدس الله نفسه الزکیه چهل سال زیارت جامعه را همه روزه می خوانده. اینها کسانی که می رسند از این راه ها می رسند. زیارت جامعه کبیره را حداقل هفته ای یک روز یا اگر نشد جامعه متوسطه را بخوانید یک صفحه ای و نیم است که خیلی اعتبار بالایی دارد و از زیارات مطلقه است که ابتدایش است «السلام علیک یا رسول الله، السلام علیک یا نبی الله». حالا اگر سختی کند برای آدم آن سختی از شیطان است. آن سختی سختی های آخر را آسان نمی کند زندگی را آسان نمی کند. زیارت جامعه همین زندگی روزمره دنیا هم برای آدم آسان می کند تجربه است. در این زیارت جامعه کبیره آن فرازی که نسبت به این جحد آمده است که «فاز من تمسک بکم و امن من لجأ الیکم و هدی من اعتصم بکم من اتبعکم فالجنه ماواه و من خالفکم فالنار مثواه و من جحدکم کافر و من رد الیکم فی اسفل درک من الجحیم». خسارت مال اینهاست. «و من جحدکم کافر» البته در بحث طهارت کافری که منکر ولایت بودند گفتم درباره سنی ها را شرح دادم که اینها قسمت اعظم شان منکر نیستند و قسمتی که ناصبی هستند اینها سنی نیستند کافر است و نجس اند و انجس من الکلب.

 

نکته:

«من ردّ علیکم فی اسفل درک من الجحیم». در آن متن آمده بود «هدی من اعتصم بکم» به فلاح و جایگاه مفلحین کسی می رسد که اعتصام به ولایت اهل بیت داشته باشد. در امان است که کسی که به شما پناه ببرد. همه این مطالب در یک نکته است و آن ولایت امیرالمومنین سلام الله تعالی علیه است. که اگر با چشم بصیرت ببینیم چرا شما روحیه تدین دارید؟ شکر دارد، اگر خدای نخواسته روحیه تدین نبود، چه طلبی داشتید؟ چرا روحیه تدین دارید؟ «هدی من اعتصم بکم» چون اعتصام به ولایت کردید روحیه تدین آمد شکر دارد کسی که روحیه تدین دارد شکر دارد. کسی متاسفانه بگویم افرادی هستند به نام مومن هم هستند روحیه تدین ندارد حال ندارد نماز بخواند مسجد می آید می نشیند وقت هم هست دو رکعت قبل از نماز نمی خواند، ولایتش سست است. هر کسی روحیه عبودیتش قوی تر بود ارتباط ولایی اش محکم تر است. و با چشم بصیرت الان فضای امروز را ببینیم فضای امروز چه فضایی است؟ فضای امروز در دنیایی که زندگی می کنیم الان قدرتی که در جهان اسلام سرنوشت است و دارد مسیطر می شود قدرت شیعه است. جهان را تکان داده است. ان شاء الله چند روز بعد اربعینش را می بیند. مگر می شود این تجلیل از مردم کجای دنیا، چه منطقی، چه معادلاتی؟ تمام امکانات زندگی اش را سالانه اش را در اختیار زوار پخش می کند. مگر شوخی است بیست و پنج و شش میلیون پذیرایی می کنند مفت و مجان به بهترین وجه. این قدرت نمایی و الان هم شما ببینید در جهانی که درگیری از سوی کفار آمریکا و اسرائیل و سعودی و غیره و با یک معادلاتی که آن آقا می گفت می روم چهارشنبه یا جمعه مسجد معاویه می خوانم الان به وضعیتی است که کنترل مملکتش کار دشواری شده است. این لشکر فاطمیون را گاهی اوقات مطالعه کنید با یک لهجه خاص محلی شان می گوید یا زینب، قلب را تکان می دهد اینهاست که الان حلب را گرفته، ارتش سوریه که شراب می خورد کاری نمی تواند بکند، بعضی هایشان البته نه همه شان. همین فاطمیون است و همین زینبیون است و همین نجباء است. که سه تا نیروی محکم عراقی و افغانی و پاکستانی و اینها هستند. که حلب را که کل دنیا یک طرف قضیه بود اینها با دست خالی و اسلحه هایشان اسلحه خیلی پیشرفته نیست الان حلب را دارد می گیرد. عراق هم که شکر خدا موصل را می گیرند ارتش اش هم علیه الرحمه که هست یا نیست ولی کار ندارم ولی می گوید هذا من قبل مرجعیه بعصم سید علی سیستانی. در دنیا از کجاست اینها؟ یک یا حسین دیگر بگوییم ان شاء الله تمام است. بیاییم به اوضاع خودمان اوضاع شخصی از سلامت بگیرید سلامتی که آدم در حال مرگ قرار گرفته با یک یا حسین سلامتش را باز می آورد. و این حوزه علمیه که اینجا می بینید و آن حوزه علمیه ای که به نجف می بینیم و جاهای دیگر از کجاست؟ برکات ائمه است، امیرالمومنین است امام حسین است حتی قم را گفته می شود حوزه اش به خاطر امام حسین است. چه طوری؟ یک حکایت، حکایت را شنیدید من دقیق ترش را بگویم. در زمان شیخ عبدالکریم حائری قصه اش خیلی معروف و قطعی هم است. اینجا قصه هایی که افسانه باشد نمی گوییم قطعیات را می گویم برایتان. مثل نماز استسقاء آیت الله خوانساری. آقای شیخ عبد الکریم حائری مریض شد اما قبل از اینکه مریض بشود با امام حسین و مراسم امام حسین شرکت می کرد مداح هم بود یعنی مداحی نوحه سینه زنی می خواند صدای خوبی داشت هیئت سامرا زمان میرزا بزرگ شیرازی می گفت علماء باید هیئت داشته باشند متاسفانه قم طلبه ها هیئت خاص ندارند این عیبی است ان شاء الله بشود. آقای میرزای شیرازی گفت یک هیئتی باید مخصوص طلاب باشد. ظاهرا پاکستانی ها دارند که همه شان فقط طلبه هستند و بقیه اقوام ندارد. خود شیخ حائری صدای خوبی داشت و نوحه و سینه زنی. در یکی از شبها خواب دید که سید الشهداء یک مقداری نقلی برای آقای حائری داد و آقای از آن نقل خورد. تا اهل بیت به آدم عنایت نکند آدم به جایی نمی رسد. نگویید که ما قابل نیستیم نه، هیچ گاه قابلیت را اعلام نکنیم آنها کرم دارند از آن طرف است از طرف ما که نیست. سید عبد الکریم در حالت بیماری که قرار گرفت در حالت رفتن و ارتحال قرار گرفت خودش می گوید که دیدم دو تا ملک آمد عزرائیل و یاران آن، معمولا از سمت پا شروع می کنند برای قبض روح. فهمیدم که از جسم ام موقتا جدا می شود روح، یک مرتبه گفتم یا حسین یا حسین یا حسین. دستم خالی است، مردن حق است دستم خالی است یک مدتی تمدید کن تا یک کاری بکنم. همین که گفتم یک مرتبه دیدم یک فرد سوم آمد که آقا سید الشهداء بود به این مضمون دستور داد به آن دو نفر که بروید تمدید شد آقا امام حسین یک مرتبه دیدم که حالم خوب شد و زیر آن پارچه ای که روکش کشیده بودند تکان خوردم که همسرم نشسته بود جیغ زد گفت وای زنده شد در حالت فوت قرار گرفته بودم. این شیخ حائری که از خود مرگ قطعی نجات پیدا کرد به توسط امام حسین، یک یا حسین از دل یک قطره اشک روایت دارد با سند معتبر آتش جهنم را برای آدم خاموش می کند. گفته می شود که کاری بکنم این حوزه علمیه که در قم است به برکت تمدیدی است که امام حسین علیه السلام برای شیخ حائری داشته است. از ازل در طلب ات چشم ترم گفت حسین، هر کجا بال زدم بال و پرم گفت حسین، مادرم داد به من درس محبت اما، من حسینی شدم از بس پدرم گفت حسین، شیوه مهر تو خون شد به رگم شد جاری، خون دل اشک شد و در نظرم گفت حسین، تا گل نام تو باز شد به لبم باز پدر، گفت شکر تو خدایا پسرم گفت حسین، هر چه دارم همه از لطف پدر بود که او، عوض قصه به بالین سرم گفت حسین، تیغ ها نوحه خون از لب شان جاری شد، تا در آن لحظه که بانوی حرم گفت حسین، گفتم ای عشق مرا دست نیاز است دراز، طلب خویش به نزد کی ببرم گفت حسین.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo