يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ بَعْدَ عامِهِمْ هذا وَ إِنْ خِفْتُمْ علیه فَسَوْفَ يُغْنيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شاءَ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ حَكيمٌ [1]

 اگر دلالت آیه مذکور بر نجات مشرکین تمام بود که نظر اکثر فقهاء و مفسرین هم همین است و ما اشکالات را مندفع کردیم.

 نوبت به بحث دوم می رسد و آن این است که آیا اهل کتاب مصداق مشرکین می باشند یا نه؟

 اگر چه بحث اول خود بحثی مستقل می تواند باشد ولی هدف اصلی بحث ما طهارت و نجاست اهل کتاب است اگر آیه شریفه دلالت بر نجاست مشرکین نکرد مسلما بر نجاست اهل کتاب دلالت ندارد. ولی اگر دلالتش تمام شد آیا اهل کتاب هم نجس هستند؟ این سوال بستگی دارد به اینکه آیا اهل کتاب مشرک هستند یا نه؟ آیا اطلاق مشرک بر اهل کتاب می شود یا نمی شود؟ اگر لغتا هم اطلاق مشرک بشود آیا در اصطلاح قرآن اهل کتاب جزء مشرکین می باشند یا نه؟

 برای پاسخ به این سوالات ذکر دو مقدمه لازم است.

 مقدمه اول: اقسام شرک

  مقدمه دوم: بررسی آیاتی که در مورد اهل کتاب آمده است.

  بیان مقدمه اول: اقسام شرک

 بنابراین غیر از شرک در طاعت، هر شرکی کفر است. مثلا شرک ریائی موجب کفر نیست.

 مقدمه دوم:

  آیاتی که راجع به اهل کتاب آمده چند دسته است:

 طائفه اول: نظیر این آیه است اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّه [2] علماءشان را رب قرار دادند در مقابل خداوند.

 طائفه دوم: اهل کتاب دچار تثلیث هستند. مانند يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا في‌ دينِكُمْ وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسيحُ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَ كَلِمَتُهُ أَلْقاها إِلى‌ مَرْيَمَ وَ رُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لا تَقُولُوا ثَلاثَةٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلهٌ واحِدٌ سُبْحانَهُ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ كَفى‌ بِاللَّهِ وَكيلا [3]

 طائفه سوم: برای خداوند اهل کتاب پسر قرار می دهند وَ قالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَ قالَتِ النَّصارى‌ الْمَسيحُ ابْنُ اللَّهِ ذلِكَ قَوْلُهُمْ بِأَفْواهِهِمْ يُضاهِؤُنَ قَوْلَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ قاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُون [4] تقریبا این هم به تثلیث بر می گردد بعلاوه عزیر که مربوط به یهودی ها است.

 طائفه چهارم: غلو نموده و می گویند مسیح عین خداست لَقَدْ كَفَرَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَ قالَ الْمَسيحُ يا بَني‌ إِسْرائيلَ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمْ إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَ مَأْواهُ النَّارُ وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ أَنْصار [5]