آیات الاحکام نکاح :رضاع

 

 وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَنْ تَرَاضٍ مِنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُمْ مَا آَتَيْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ( البقرة : 233 )

 آیا رضاع ولد ،بر امّ واجب است یا خیر ؟

 ممکن است که گفته شود ظاهر آیه ،افاده ی لزوم وجوب می کند چون جمله ی اخباریه ی آن،در مقام تشریع و انشاء است و لذا از آن استظهار وجوب می گردد.اما به لحاظ فتوای فقهی ،حتی ادعای لا خلاف شده مبنی بر عدم وجوب شیر دادن به بچه توسط مادر و با دقت در آیه و به ضمیمه ی ادله ی دیگر می توان عدم وجوب را اثبات کرد . از جمله در آیه شریفه آمده است که [1]

  فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآَتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ که بظاهر افاده ی عدم وجوب می کند چون وجوب ،تناسبی با اجرت ندارد و اگر واجب بود ،بدون اجرت هم باید این کار را می کرد و نیز وَإِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَى نیز در فقرات بعدی همین آیه فوق مورد بحث آمده است که مادر نباید بواسطه ی شیر دادن به فرزندش ،دچار ضرر و زیانی شود و خلاصه اینکه ارضاع ، حقی از حقوق فرزند نمی باشد که بر مادر لازم باشد ادای آن حق. همچنین فقره ی لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ افاده می کند مراد آیه بیان حکم رضاع نمی باشد بلکه آیه در مقام بیان حدّ رضاع می باشد (دو سال) مضاف به روایاتی که در این باب وارد شده و برخی صریح است در عدم وجوب هستند.

 در ادامه ی آیه آمده که بر سر مولود له (پدر)لازم است رزق این زن ها و لباس ایشان که برخی همین را به عنوان اجرت رضاع فرض نموده اند که البته ضعیف است چون نفقه ی زن در هر حال بر شوهر واجب است و چه بسا آیه دارد به همین معنی اشاره می کند و یا اشاره دارد به اینکه این حق (نفقه )حتی بعد از طلاق هم برای زن ثابت است ،در صورتی که زن ، ارضاع ولد می کند.