موضوع: هدي/ اعمال مني/پنجمين عمل/اعمال حج تمتع

فرع ششم از مسئله 11: قصد قربت در ذبح هدی تمتع

سوال این است که هدی ذبح تمتع از چه کسی باید صورت بگیرد؟ چون قبلا گفتیم تمام افعال حج عبادی است و قصد قربت نیاز دارد و مراد از نیت را قبلا گفتیم که چیست، حال این قصد قربت از چه کسی باید صادر شود، از حاجی یا از وکیل و ذابح؟

در این فرع سه نظریه است:

نظریه اول: جواهر و بعضی قائلند که قصد قربت باید از نائب و ذابح باشد.

دلایل این نظریه:

دلیل اول: اجماع یا اتفاق که جواهر از بعضی حکایت کرد.

دلیل دوم: قصد باید از طرف مباشر انجام بگیرد و مباشر در اینجا نائب و ذابح می باشد.

دلیل سوم: جواهر می گوید کل روایاتی که دلالت بر جواز نیابت در ذبح دارد، ظهور در قصد کردن به وسیله ذابح دارند.

نسبت به این روایات کلام گذشت که باب 17 مشعر و 36 و 29 و 43 ذبح شامل این روایات می شوند.

جواهر می گوید: «ويجوز أن يتولاها عنه الذابح النائب عنه في الذبح ونيته بلا خلاف أجده فيه كما اعترف به غير واحد ، بل عن بعض الإجماع عليه ، بل في كشف اللثام الاتفاق على توليه لها مع غيبة المنوب عنه ، لانه الفاعل ، فعليه نيته ، فلا يجزي حينئذ نية المنوب عنه وحدها ، لأن النية إنما تعتبر من المباشر ، بل لا معنى لها إن نوى الذبح أو النحر ، فالجواز بمعناه الأعم... الى غير ذلك من النصوص الدالة على جواز التوكيل الظاهر في الذبح ونيته».[1]

نظریه دوم: مرحوم نراقی در مستند: قصد قربت را حاجی و منوب عنه باید انجام بدهد.

عبارت مستند این است: «لأنّه إن كان المراد نيّة القربة فلا تجب على الذابح».[2]

دلیل این نظریه:

مامور باید قصد قربت را انجام بدهد و در اینجا امر به ذبح متوجه حاجی است و فاعل در اینجا حاجی است نه ذابح.

نظریه سوم: هم ذابح و هم منوب عنه قصد قربت کنند.